جمعه, ۱۹ بهمن, ۱۴۰۳ / 7 February, 2025
مجله ویستا

سو تغذیه كودكان،سطح یادگیری را پایین میاورد


 ایرنا: تغذيه صحيح با تامين منابع موردنياز رشد و نمو كودك ازطريق تامين ريزمغذيها اثرات مهمي درتوانمندي ذهني كودكان و به دنبال آن چگونگي يادگيري و كسب و بكارگيري مهارتهاي آموزش داده شده به آنان دارد.

به دليل شكل‌گيري عادات غذايي در سنين پايين، از همين دوران بايد مواد غذايي سالم را در اختيار كودك قرار داد و به تامين مواد مغذي مورد نياز او در وعده‌هاي اصلي و ميان وعده‌هاي غذايي توجه نمود.

مطالعات مختلف در دنيا نشان داده كه سوء تغذيه ميزان يادگيري كودكان را در دوران مدرسه و موفقيتهاي بعدي آنان را در طول زندگي تحت تاثير قرار مي دهد و كمبود برخي از ريز مغذيها بر توانايي ذهني آنان بسيار تاثيرگذار است.

يك كارشناس تغذيه گفت: ريز مغذي آهن مي‌تواند در تمام مراحل زندگي سبب كاهش يا افزايش قدرت ادراك و يادگيري كودكان شود و مبتلايان به كم خوني يادگيريشان در مدرسه كمتر است بصورتي كه براساس آزمايشات انجام شده ، ضريب هوشي اين كودكان ۵تا ۱۰ امتياز كمتر از حد طبيعي برآورد شده است.

عاطفه نادري افزود: كمبود ريزمغذي يد نيز موجب كاهش آموزش پذيري و فراگيري آنان مي‌شود.

وي با اشاره به اثرات منفي نخوردن صبحانه بر يادگيري كودك گفت: اگر فاصله زماني بلند شدن كودك از خواب تا هنگام صبحانه خوردن وي كوتاه باشد، مكانيزيم تنظيمات غلظتهاي خوني در يك خط ثابت نگه داشته مي‌شود و بر عملكرد طبيعي مغز لطمه‌اي وارد نمي‌شود.

نادري ادامه داد: اما اگر فاصله زماني ناشتايي كودك طولاني باشد و زنگ اول را در مدرسه بدون صبحانه بگذراند، نگهداري قند خون در سطحي كه مغز قادر به فعاليت طبيعي خود باشد براي فرد دشوار مي‌شود و قند خون در حد طبيعي نگه داشته نمي‌شود و افت مي‌كند كه در اينصورت به دليل استفاده سلولهاي مغز از گلوكز (قند) يادگيري و تمركز كودكان مختل مي‌شود.

اين كارشناس تغذيه با بيان اينكه دانش آموزاني كه از خوردن صبحانه امتناع مي‌كنند در انجام تكاليف رياضي كارايي كمتري دارند، افزود: قدرت خلاقيت و ابتكار اين كودكان نيز كاهش پيدا مي‌كند.

وي به والدين توصيه كرد اگر فرزندانشان اشتهايي براي خوردن صبحانه ندارند ، مقداري آب ميوه به آنها بنوشانند زيرا آب ميوه به باز شدن اشتهاي كودك كمك مي‌كند.

نادري، نان و غلات سبوسدار، شير ، پنير ، حليم ، تخم مرغ ، كره ، ميوه ، آب ميوه ، سوپ ، عدسي ، خوراك لوبيا ، فرني و شير برنج را بهترين مواد خوراكي در وعده صبحانه كودكان عنوان كرد.

وي با بيان اين كه نبايد كودك را وادار به خوردن چيزي كرد كه تمايل ندارد ، اظهارداشت: كودك بايد موادي بخورد تا بدنش از لحاظ پروتئيني و قندي تامين شود تا در ساعات درس و مدرسه كارايي بالاي داشته باشد.

براساس تحقيقات صورت گرفته از آنجايي كه استخوانها ، دندانها ، ماهيچه ها و خون كودك همواره در حال رشد و تكامل است، نياز وي به مواد مغذي نسبت به اندازه بدنش بيشتر از بزرگسالان مي‌باشد، حال اگر اشتهاي كودك براي مدت طولاني كم شود و به تغذيه آن توجه نشود و كودك توسط غذاهاي كاذب شكم خود را پر كند ، درمعرض سوء تغذيه قرار مي‌گيرد.

متخصصان امر تغذيه معتقدند علاوه بر صبحانه استفاده از يك ميان وعده، با ارزش غذايي مناسب مانند شير ، ميوه و خرما در برنامه غذايي كودك موجب رشد جسمي و مغزي كودك مي‌گردد.

اين متخصصان مي‌گويند: از سوي ديگر مصرف تنقلات تجاري كم ارزش به دليل زيادي نمك، چربي و شكر موجب بيماريهاي قلبي و عروقي، چاقي ، پرفشاري خون ، پوكي استخوان و افزايش كلسترول خون در دوران بزرگسالي مي‌شود.

نادري، درخصوص ميان وعده كودكان گفت: اصولا كودكان براي نگهداري از غلظت خون در حد طبيعي، بين هر ۴تا ۶ساعت بايد غذا بخورند تا عملكرد مغز و فعاليت سيستم عصبي آنان در حد مطلوب نگه داشته شود.

وي افزود: كبد مسوول ذخيره گلوكز بصورت گليكوژن است و در زمان نياز گليكوژن را به گلوكز تبديل و آزاد كرده و وارد خون مي‌كند.

وي با بيان اينكه كبد كودكان تا حدود سن يازده سال تنها براي مدت زمان ۴ ساعت گليكوژن ذخيره مي‌كند، ادامه داد: بعد از گذشت اين زمان، كبد ديگر ذخيره‌اي جهت تنظيم قند خون ندارد كه اين امر و جلوگيري از كوچك شدن معده آنان اقتضا مي‌كند كه كودك در فواصل زماني كم تغديه كند.

نادري، با تاكيد بر فراموش نشدن خوردن ميان وعده‌ها در كودكان گفت: بايد توجه داشت كه ميان وعده غذاي مختصري است كه بين دو عده غذاي اصلي به كودك داده مي‌شود و تنها سهم كوچكي در تامين نيازهاي غذايي كودك دارد.

اين كارشناس تغذيه افزود: خوب نخوردن صبحانه يا نهار باعث افت قند خون و به دنبال آن كسالت و بيحالي مي‌شود و اين امر سبب كشش كودك به سمت ميان وعده‌هاي چرب و شيرين مي‌شود كه يكباره قند خون را بصورت كاذب بالا مي‌برد وي، زود خوابيدن، ديروقت نخوردن شام ، پر كردن كيف كودك با مواد مغذي قبل از رفتن به مدرسه و تحت كنترل قرار دادن تغديه وي توسط والدين را از مهم ترين راهكارها جهت جلوگيري از بي‌اشتهايي وسيري كاذب كودكان عنوان كرد.

نادري گفت: انواع غلات بوداده، بيسكويت ساده و كلوچه‌هاي خانگي ، انواع ميوه‌هاي تازه و خشك، آب ميوه‌هاي طبيعي ، انواع ساندويچ‌هاي خانگي مانند نان و پنير و سبزي و غيره و حبوبات بو داده از مناسب‌ترين ميان وعده ها براي كودكان محسوب مي‌شود.

اين كارشناس تغذيه افزود: همچنين براساس تحقيقات انجام شده نوشيدن آب در زنگ تفريح براي كارايي ذهني و جسمي كودكان بسيار مفيد است و دانش آموزان بايد نوشيدن يك ليوان آب در زنگهاي تفريح را در برنامه روزانه خويش قرار دهند.

پزشكان توصيه مي‌كنند ميان وعده‌ها را از هر ۴گروه اصلي غذايي (گروه شير و لبنيات، گروه نان وغلات، گروه گوشت، حبوبات، تخم مرغ و مغزها، گروه ميوه‌ها و گروه سبزيها ) انتخاب كنند تا تنوع و تعادل در رژيم غذايي كودك ايجاد شده و بخشي از مواد مغذي مورد نياز او از اين طريق تامين گردد.