مراحل لقاح و تشکیل جنین، بهتر است بدانیم

فرایند آزادسازی تخمک، لقاح آن با اسپرم، لانه‌گزینی تخمک لقاح‌یافته در رحم و در نهایت رشد جنین تا زمان زایمان، دوران بارداری را شکل می‌دهد. در این مطلب با فرایند بارداری و اتفاقات درون رحم مادر، از تخمک‌گذاری تا زمان تشکیل جنین آشنا خواهید شد.

تخمک‌گذاری و آمادگی برای لقاح

هر ماه در داخل تخمدان‌ها، تعدادی تخمک شروع به رشد در کیسه‌هایی پر از مایع به نام فولیکول می‌کنند. در نهایت یکی از تخمک‌ها از فولیکول آزاد می‌شود که به این اتفاق تخمک‌گذاری می‌گویند. تخمک‌گذاری حدوداً دو هفته پیش از آغاز دوره‌‌ی عادت ماهانه اتفاق می‌افتد. پس از این که تخمک از فولیکول آزاد شد، فولیکول تبدیل به کیستی به نام جسم زرد می‌شود. جسم زرد شروع به ترشح هورمونی می‌کند که این هورمون باعث افزایش ضخامت دیواره‌ی رحم و به این ترتیب رحم برای حضور تخمک بارور آماده خواهد شد. تخمک آزادشده نیز وارد لوله‌ی‌ رحم یا فالوپ می‌شود. تخمک حدود ۲۴ ساعت بعد از آزاد شدن در لوله‌ی رحم منتظر یک اسپرم باقی می‌ماند تا لقاح انجام شود. اگر هیچ اسپرمی در اطراف تخمک نباشد تا آن را بارور کند، تخمک از لوله‌ی رحم خارج و وارد رحم و سپس تجزیه می‌شود. بعد از آن سطح هورمون به حالت عادی برمی‌گردد، پوشش ضخیم رحم فرو می‌ریزد و به این ترتیب دوره‌ی‌ عادت ماهانه شروع می‌شود.

لقاح و تشکیل جنین

بعد از نزدیکی جنسی، اسپرم مرد از دهانه‌ی رحم وارد رحم می‌شود و به سمت لوله‌های رحم حرکت می‌کند. اگر یکی از اسپرم‌هایی که توانسته است به لوله‌ی رحم برسد، به تخمک نیز برسد و وارد آن شود، می‌تواند تخمک را بارور کند. در این حالت دیواره‌ی خارجی تخمک تغییر حالت می‌دهد و اجازه‌ی ورود اسپرم دیگری را نخواهد داد. ژن‌ها و جنسیت جنین در لحظه‌ی‌ لقاح تعیین می‌شود. اگر اسپرم دارای کروموزوم Y باشد، کودک شما پسر و اگر دارای کروموزوم X باشد، فرزندتان دختر خواهد بود. تخمک بارور حدود سه تا چهار روز در لوله‌ی رحم باقی می‌ماند، اما طی ۲۴ ساعت بعد از بارور شدن، به سرعت شروع به تقسیم سلولی می‌کند تا به بلاستوسیست تبدیل شود. بلاستوسیست که تخمک لقاح‌یافته‌ای است، به مدت چند روز تقسیم سلولی انجام می‌دهد، در طول لوله‌ی‌ رحم به سمت رحم حرکت می‌کند و در این زمان تقسیم سلولی ادامه پیدا می‌کند. بعد از تقسیم سلول و شکل‌گیری بلاستوسیست، لایه‌ی خارجی آن که بعدها تبدیل به جفت می‌شود شروع به ترشح هورمون بارداری یا hCG می‌کند. مدتی بعد از ورود به رحم، بلاستوسیست به دیواره‌ی رحم می‌چسبد که به این عمل لانه‌گزینی می‌گویند. برخی زنان در زمان لانه‌گزینی، لکه‌بینی یا خونریزی جزئی خواهند داشت که ممکن است آن را با لکه‌بینی پیش از عادت ماهانه اشتباه بگیرند. این خونریزی ناشی از فرو رفتن بلاستوسیست در دیواره‌ی رحم مادر است. به مرور زمان و با پیشرفت تقسیم سلولی بلاستوسیست، رحم ضخیم‌تر می‌شود و ترشحات مخاطی رحم شروع به مسدود کردن دهانه‌ی رحم می‌کند. سلول‌ها طی سه هفته به شکل یک توده درمی‌آیند؛ در این زمان اولین سلول‌های عصبی نوزاد تشکیل شده ‌است. سه تا چهار هفته بعد از لقاح که تقریباً پنج تا شش هفته بعد از شروع آخرین عادت ماهانه است، جنین به اندازه‌ای هورمون بارداری hCG ترشح کرده است که در تست‌های خانگی تعیین بارداری قابل تشخیص است. در این زمان عادت ماهانه شروع نخواهد شد و در صورت استفاده از یک تست خانگی بارداری متوجه خواهید شد که باردار هستید.