۱۷ فوریه ۳۶۴ ـ امپراتور روم که به ساز ایران رقصیده بود با گاز زغال کشته شد

فلاویوس کلادیوس ژوویانوس (ژوویان) ۱۷ فوریه سال ۳۶۴ میلادی در راه بازگشت به ایتالیا، در جنوب غربی ترکیه امروز «گاز زغالی شد» و درگذشت. ژوویانوس ۲۶ ژوئن سال ۳۶۳ پس از مرگ ژولیان …

فلاویوس کلادیوس ژوویانوس (ژوویان) ۱۷ فوریه سال ۳۶۴ میلادی در راه بازگشت به ایتالیا، در جنوب غربی ترکیه امروز «گاز زغالی شد» و درگذشت. ژوویانوس ۲۶ ژوئن سال ۳۶۳ پس از مرگ ژولیان که در جنگ با شاپور دوم ـ شاه وقت ایران مجروح و براثر شدت جراحت وارده درگذشته بود به سمت امپراتور انتخاب شده بود. در باره علت مرگ ژوویان؛ روایات، متعدد است. بعضی مورخان نوشته اند که چون به شاپور دوم شاه ساسانی ایران امتیاز فراوان داده بود در اثنای خواب، زغال نیمسوز به خوابگاهش برده و او را با گاز زغال مسموم کرده بودند. مورخان دیگر مرگ او را براثر گاز زغال، ولی به سبب بی مبالاتی (نه توطئه) نوشته اند. چند نفری هم نوشته اند که با گاز زغال خودکشی کرده بود. ژوویان در مسیر قسطنطنیه عازم بازگشت به ایتالیا بود که درگذشت و ۹ روز بعد، ۲۶ فوریه والنتینیان (والنتینیانوس) ۴۳ ساله به امپراتوری روم انتخاب شد. والنتینیان یک ژنرال رومی بود که در کنار ژولیان و ژوویان با ارتش ایران جنگیده بود. بسیاری از مقامات رومی و پاره ای از افسران ارتش این کشور از امتیازاتی که ژوویان به ایران داده بود و ایران را به صورت ابرقدرت برتر در جهان در آورده بود راضی نبودند. ژوویان پذیرفته بود که از همه اراضی مورد ادعای ایران در شرق مدیترانه خارج شود و در امور ارمنستان مطلقا مداخله نکند و به ایران غرامت مالی بدهد و هرسال نیز مبلغی به ایران بپردازد تا مانع عبور اقوام با تمدن عقب مانده از کوههای قفقاز شمالی و ورود به قلمرو روم شود.

ژوویان یکی از افسران ارتش در حال عقب نشینی روم از برابر ایرانیان بود. وی که قبلا به مسیحیت گراییده بود با حمایت افسران مسیحی به سمت امپراتور انتخاب شده بود و بی درنگ به شاپور دوم پیشنهاد ترک مخاصمه داده و شرایط شاپور دوم (ذوالاکتاف) را که به او دیکته شده بود نوشته و امضاء کرده بود تا بتواند بقیه لشکریان رومی را از کشته شدن و یا اسارت نجات دهد. ایرانیان نظامیان اسیر را به کار اجباری در امور عمران کشور می گماردند و بر خلاف سایر ملل آنان را به صورت برده نمی فروختند و در نیمه دوم عمر پس از این که مطمئن می شدند که دیگر قادر به جنگیدن نخواهند بود آزاد می کردند.