پسوریازیس یا صدفک چه بیماری است

پسوریازیس بیماری شایع و مزمن با بثورات پوسته دار است که در تمام سنین مشاهده میشود شیوع این بیماری در حدود ۲ ٪ از کل جمعیت می باشد زمینه این بیماری ژنتیکی است بنابراین در خانواده نسل اندر نسل منتقل میشود همچنین در پسوریازیس بسیاری از عوامل محیطی نیز موثر هستند

پسوریازیس بیماری شایع و مزمن با بثورات پوسته دار است که در تمام سنین مشاهده میشود.شیوع این بیماری در حدود ۲ ٪ از کل جمعیت می باشد. زمینه این بیماری ژنتیکی است بنابراین در خانواده نسل اندر نسل منتقل میشود. همچنین در پسوریازیس بسیاری از عوامل محیطی نیز موثر هستند. این بیماری مسری نیست و به دلیل آلرژی ایجاد نمیشود.

شایع ترین سنین برای بروز اولیه پسوریازیس در نوجوانانی و در اواخر دهه پنجم زندگی است. این بیماری در بین زنان و مردان به طور مساوی مشاهده میشود، هر چند در کودکان ، در دختران بیشتر از پسران دیده می شود.

بیماری پسوریازیس اغلب اوقات خفیف است به طوریکه بیمار به سختی متوجه ابتلا خود به بیماری میشود ، اما گاهی این بیماری می تواند چنان شدید باشد که بیمار باید برای درمان در بیمارستان بستری شود. بیماری پسوریازیس ممکن است خارش دار باشد.

حدود ۵ ٪ از افراد مبتلا به پسوریازیس به درد مفاصل (ورم مفاصل پسوریاتیک) مبتلا میشوند که ممکن است یک یا چند مفصل را درگیر کند.در این حالت بیماری پسوریازیس میتواند بسیار ناتوان کننده باشند.

● علایم بیماری پسوریازیس چیست؟

مشخصه بیماری پسوریازیس ضایعات پوستی به رنگ قرمز است که توسط پوسته های فلس مانند پوشیده شده و لبه ضایعات به خوبی مشخص میباشد. این ضایعات اغلب به صورت متقارن در هر دو طرف بدن قرار دارند.پوسته‌ها معمولا سفید نقره‌ای هستند ولی در مناطقی از بدن مانند زیربغل یا در مصرف مرتب مرطوب کننده توسط بیمار این پوسته ها وجود ندارد و ضایعات به احتمال زیاد صاف و براق هستند.

پسوریازیس معمولا بسیار خفیف است و باعث ضایعاتی در ناحیه آرنج و زانو یا حالت پوسته پوسته شدن در پوست سر میشود.با این حال ،این بیماری میتواند هر منطقه از پوست را درگیر کند یا بسیار شدید باشد.

● علت بیماری پسوریازیس چیست؟

اینکه دقیقاً چه چیزی موجب بیماری پسوریازیس میشود به طور کامل کشف نشده است ، اما بسیاری از تحقیقات دراین زمینه در حال انجام است. چیزی که مشخص است این است که سیستم ایمنی بدن در این بیماری درگیر بوده و به نظر می رسد فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی باعث ایجاد التهاب میشود. التهاب منجر به ایجاد بسیاری از اثرات پوستی ، از جمله رشد عروق خونی اضافی در داخل پوست ( که باعث ایجاد رنگ قرمز میشود) و تکثیر بیش از حد سلولهای پوست (که باعث ایجاد پوسته پوسته شدن میشود) میگردد.

▪ اثر ژنتیک

مانند بسیاری از بیماریها، بیماری پسوریازیس از صفات ارثی متاثر است. در حدود ۵۰ ٪ از افراد مبتلا به پسوریازیس دیگر اعضای خانواده نیز مبتلا هستند. در بیماران با سابقه خانوادگی پسوریازیس بیماری معمولا زودتر شروع میشود.

▪ استرس

استرس جسمی و روحی ممکن است باعث تشدید پسوریازیس شود بنابراین باید این بیماران از شرایط استرس زا اجتناب کنند.

▪ عفونت

عفونت ممکن است باعث عود پسوریازیس شود. گاهی اوقات، درمان عفونت ممکن است باعث پاک شدن یا بهبود پسوریازیس شود.

▪ جراحت وضربه

پسوریازیس ممکن است در تمام مناطق آسیب های فیزیکی (مثل ضربه) و شیمیایی ، عفونت و التهاب ایجاد شود(پدیده کوبنر).

▪ هورمون ها

رابطه هورمون ها با پسوریازیس دقیقاً مشخص نیست. حوالی سن بلوغ زمان شایع برای شروع بیماری پسوریازیس است. بارداری نیز ممکن است شدت یافتن پسوریازیس یا بهبود آن شود. بیماری پسوریازیس مادر بر جنین تأثیری ندارد.

▪ داروها

چند دارو می تواند باعث تسریع و یا تشدید پسوریازیس شود :

ـ لیتیم (استفاده از inositol ممکن است این حالت را کاهش دهد)

ـ مسدود کننده های رسپتور بتا (مورد استفاده در درمان فشار خون)

ـ ضد مالاریا مثل هیدروکسی کلروکین

ـ قطع کورتیکواستروئیدهای خوراکی

ـ قطع کورتیکواستروئیدهای موضعی قوی.

▪ اشعه فرابنفش

نور خورشید معمولا برای پسوریازیس سودمند است (به جز افراد حساس به نور خورشید )

▪ چاقی

بسیاری از مطالعات پسوریازیس نشان داده است که بسیاری از بیماران پسوریازیس مبتلا به اضافه وزن یا چاقی شدید هستند. اخیراً روشن شده است که شدت بیماری پسوریازیس با مقاومت به انسولین ، که یکی از ویژگی های سندرم متابولیک است، مرتبط است. بیماری پسوریازیس با خطر بیشتر آنژین و حمله قلبی ، سکته مغزی و بیماری عروق محیطی همراه است.

الکل و سیگار

بین مصرف الکل و استعمال دخانیات و پسوریازیس شدید ارتباط مستقیم وجود دارد. با این حال ، اینکه الکل و سیگار باعث ایجاد بیماری است یا معلول آن مشخص نیست.

● آیا بیماری پسوریازیس درمان پذیر است؟

تا امروز هیچ درمان کاملی برای بیماری پسوریازیس وجود ندارد ولی امکان کنترل رضایت بخش پسوریازیس برای اکثر بیماران وجود دارد.

برخی از افراد تنها یکبار مبتلا به پسوریازیس میشوند که پس از چند ماه بهبود می‌یابند و هرگز تکرارنمیشود.در مورد پسوریازیس قطره‌ای که معمولا پس از گلودرد استرپتوکوکی ایجاد میشود نیز به همین صورت است. در اکثر فرمهای پسوریازیس بیماری با دوره های بهبود و عود مشاهده میشود. ممکن است چندین سال بین عودهای بیماری فاصله باشد. تعداد کمی از بیماران پسوریازیس، شدید و دائمی است که درمان آن بسیار دشوار است

دکتر علیرضا واعظ شوشتری [ متخصص پوست و مو ]