پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

چتر Umberlla


از زبان لاتین گرفته و به معنای سایه کوچک آمده: نخست از چتر به‌عنوان سایبان برای جلوگیری از تابش نور خورشید به وسیله بردگان در مصر و آشور باستان برای آقای خود به‌کار می‌رفت. حتی …

از زبان لاتین گرفته و به معنای سایه کوچک آمده: نخست از چتر به‌عنوان سایبان برای جلوگیری از تابش نور خورشید به وسیله بردگان در مصر و آشور باستان برای آقای خود به‌کار می‌رفت. حتی امروزه عقیده بر این است که چتر نمایانگر و نشانه طبقاتی افراد در برخی از کشورها می‌باشد.

در یونان و روم باستان، زنان روی سر خود چتر می‌گرفتند. مردان نیز از چتر سود می‌جستند. در سده ۱۷۰۰ در انگلستان مرد و زن هر دو شروع به استفاده از چتر نمودند. امروزه مردمان تقریباً همه بخش‌های گیتی از چتر به‌عنوان جلوگیرنده از ریزش باران بر سر و رویشان سود می‌جستند. در برخی مواقع از چتر به‌عنوان سایبان و جلوگیرنده از تابش آفتاب استفاد می‌کنند.

چترها انواع مختلف دارد، برخی از آنها تاشوست و در مواقعی که مورد استفاده نیست در جیب یا کیف جا می‌دهند و با خود حمل می‌کنند. پارچه چتر معمولاً پلاستیکی و در رنگ‌های مختلف اما بیشتر سیاه است.

گرچه چنین می‌پنداریم که یک چتر مانند یک پناهگاه و سپر در برابر ریزش باران است. کلمه Umbrella انگلیسی از کلمه Ombrella ایتالیائی به معنای سایه اندک است. کلمه و معادل فرانسوی آن کلمه Parapluie (جلوگیری کننده از ریزش باران) و Parasol به معنای جلوگیری کننده از تابش آفتاب می‌باشد.

در قرن هفدهم بانوان از چتر برای جلوگیری از تابش آفتاب استفاده می‌کردند. بانوان معمولاً به‌طور قابل توجهی از چترهای جالب رنگارنگ در فصل تابستان استفاده می‌کنند. به‌کار بردن چتر تقریباً در همه جا متداول است. بسیاری از مردان و زنان در حالی‌که خطر ریزش باران اندک می‌باشد به همراه خود چتر می‌برند. در حقیقت چتر را جزئی از پوشش خود می‌انگارند. حتی عده‌ای می‌پندارند که به همراه داشتن چتر بر زیبائی آنان می‌افزاید. در روزگاران نخستین شاهان و افراد برجسته و بزرگ گاهی نشان داده شده که در زیر درختان نشسته‌اند و چنان می‌شود پنداشت که حمل چتر همراه آن افراد برجسته در حکم درختی است که آنان را از تابش آفتاب منطقه گرمسیر محفوظ نگه می‌داشته. در حدود ۳۰۰۰ سال پیش در بابل باستان و نینوا در بین‌النهرین (عراق فعلی) سایه‌بان (چتر آفتابی) نشانه اهمیت کسانی بود که چتر را بردگان بر بالای سر شاهان و اشراف در حال سواره یا پیاده نگه می‌داشتند.

تصاویری از فرعون‌های مصر باستان نیز اغلب با سایه‌بان (چتر آفتابی) به جا مانده است. در چین و ژاپن باستان، تنها درباریان و مقامات خیلی بالا همواره با چتر در رفت و آمد بودند و چتر نشانه و علامت اندازه و عظمت و اهمیت و نشانگر طبقه و مقام اشخاص برجسته بود.

تصویرهای روی گلدان‌ها و جام‌هائی که چترهائی را نشان می‌دهد که در یونان باستان به شکل چتر آفتابی و در حقیقت گه‌گاه از چتر در رفتن به مهمانی‌ها سود می‌جستند. چتر در روم باستان نیز همچون یونان باستان به‌کار می‌رفت. بعدها اروپائیان به منظور جلوگیری از ریزش باران سود می‌جستند. البته زنان از چتر آفتابی برای حفظ چهره خود استفاده می‌کردند.

در روزگاران دور و دراز قرون وسطی استعمال عمومی چتر متروک گشت و به‌کار بردن چتر جنبه تشخص داشت از جمله روی سر پاپها و اسقف و شاهزادگان برجسته در مراسم و تشریفات چتر می‌گرفتند.

در حدود ۱۷۰۰ در فرانسه و انگلستان چتر به صحنه آمد. در انگلستان مردان نخست بر سر گرفتن چتر خجالت می‌کشیدند و چنین می‌پنداشتند که استفاده از چتر ویژه بانوان است در ۱۷۵۰ کاشف و نویسنده پرآوازه جوناس هانوی J.Hanway با شور و هیجان با چتر در خیابان‌های لندن قدم زد هرچند عده‌ای بسیاری به اوخندیدند زیرا پیش از آن بر سر گرفتن چتر به‌وسیله مردان معمول نبود اما پس از آن رفته‌رفته استفاده از چتر عمومیت و رواج یافت. مردان همچون زنان پوشاک‌های زیبائی ابریشمین، مخملی و کلاه گیس به‌کار می‌بردند و برای حفظ پوشاک زیبا و گرانبهای خود هنگام ریزش باران از چتر سود جستند.

در نیمه قرن نوزدهم استفاده از چتر برای زن و مرد عمومیت یافت تا جائی که حتی در روزهای بی‌ابر عده‌ای با خود چتر به همراه داشتند. امروزه گه‌گاه عده‌ای از زنان و مردان برای هرچه جالب توجه و زیباتر نمودن خود چتر به همراه دارند البته بیشتر برای اینکه در مقابل باران خود و لباس خویش را از باران در امان دارند. زنان البته می‌کوشند چتری را برگزینند که با رنگ پوشاک آنان هماهنگ باشد.

چتر طی سال‌های دراز از لحاظ شکل تغییرات چندانی نیافته، در قرن هجدهم دستهٔ چتر از استخوان وال یا نی بود که با روغن جلا پوشش شده بود. در حدود ۱۸۰۰ چتر هرمی شکل عمومیت یافت. در ۱۸۴۸ پارچه چتر از پشم آلپاکا که پشم ظریفی است و تازه به اروپائیان معرفی شده بود. ساخته می‌شد و دسته چتر از نیمه دوم قرن نوزدهم تاکنون تقریباً از فلز ساخته می‌شود. این‌گونه چترها سبک‌تر و محکم‌تر از چتری پیشین بوده است. امروزه چترهائی که از پارچه نایلونی زیبا و محکم ساخته می‌شود می‌توان خرید. مردان از چترهای با پارچه سیاه و دسته بلند و بیشتر از آن مانند عصا و چوب دستی استفاده می‌کنند. زنان بیشتر چترهای آفتابی که در اندازه‌های گوناگونی ساخته می‌شود خریداری و استفاده می‌کنند.