پرسمان دینی

▪ سوال- چرا دیه در ماه های حرام دو برابر می شود. آیا گناه قتل عمد و غیرعمد مانند هم است یا تفاوت دارد؟
ـ پاسخ- در کتاب های فقهی و ماده ٢٩٩ قانون مجازات اسلامی ذکر شده که درماه های حرام، …

سوال- چرا دیه در ماه های حرام دو برابر می شود. آیا گناه قتل عمد و غیرعمد مانند هم است یا تفاوت دارد؟

ـ پاسخ- در کتاب های فقهی و ماده ٢٩٩ قانون مجازات اسلامی ذکر شده که درماه های حرام، دیه از هر نوع که باشد، یک سوم اضافه می شود، نه این که ٢ برابر و به صورت کامل اضافه شود. افزایش مقدار دیه در ماه های حرام، موضوعی است که کتاب های فقهی از آن به «تغلیظ دیه در ماه های حرام» تعبیر می کنند. عادت عرب در زمان جاهلیت این بود که در ماه های حرام، به خاطر تقدس و موقعیت خاص این ماه ها، دست از جنگ می کشید.

در این ماه ها افراد و قبایل از جنگ آسوده می شدند و هرکس جان ومالش در امان بود، همچنین حرمت مکه را رعایت می کردند، حرمت ماه های حرام و حرم مکه، در اسلام مورد تایید قرار گرفت. در اهمیت آن همین بس که قرآن کریم در آیات متعددی به بحث ازآن پرداخته است. در مورد حرمت حرم مکه نیز روایات فراوانی وجود دارد. در بعضی از منابع فقهی، علت تغلیظ حکم دیه در ماه های حرام، به سبب شکستن حرمت ماه حرام دانسته شده است، یعنی اگر کسی مرتکب قتل یا ... در یکی از ماه های حرام شود، یک دیه به خاطر خود شخص و ثلث آن به خاطر شکستن حرمت ماه حرام باید بپردازد.

حکم فقهی و قانون در این مورد، برگرفته از روایاتی است که وارد شده است. راوی می گوید: از امام صادق(ع) در مورد دیه مردی که در ماه حرام کشته شده است سوال کردم، حضرت فرمود: «دیه او کامل و ثلث آن است.» این روایت از حیث دلالت بسیار خوب است و از حیث سند هم معتبر است. با استفاده از این روایت و روایات دیگری که در این باب هست، فقهای شیعه اصل تغلیظ دیه در ماه های حرام را مسلم می دانند. اما در مورد عمدی یا غیرعمدی بودن قتل، از اقوال فقها به دست می آید که اکثر قریب به اتفاق آنان، تغلیظ را به صورت مطلق واجب دانسته اند. البته بعضی تصریح کرده اند که در قتل خطایی نیز تغلیظ جاری می شود. آیت ا...خویی (ره) در این باره می گوید: «دیه قتل در ماه حرام، چه عمدا چه خطائا، دیه کامل و ثلث آن است و در این زمینه هیچ اختلافی بین فقها نیست.» به همین دلیل، تغلیظ دیه ا ی که در ماده ٢٩٩ قانون مجازات اسلامی ذکر شده شامل همه انواع قتل می شود.لازم به ذکر است ماه های حرام عبارتند از ذی قعده، ذی حجهٔ، محرم و رجب.

برگرفته از www.Porsojoo.com