افکار عمومی و نقش رسانه‌ها

علی رغم اینکه مفهوم افکار عمومی در دنیای سیاسی و اجتماعی کنونی محوریت خاصی دارد اما این مفهوم در طول سالیان بسیار به خاطر ایده پردازیهای ضدونقیض دستخوش مصائب و مشکلات بسیار …

علی رغم اینکه مفهوم افکار عمومی در دنیای سیاسی و اجتماعی کنونی محوریت خاصی دارد اما این مفهوم در طول سالیان بسیار به خاطر ایده پردازیهای ضدونقیض دستخوش مصائب و مشکلات بسیار شده است. منشاء مخالفت ها دررابطه با عموم جامعه را می توان درنظریات فلاسفه یونان قدیم ردیابی کرد: افلاطون عموم مردم جامعه را تحقیرمی کرد و به قانون پادشاهان فیلسوف معتقد بود، درحالی که ارسطو خوشبین تربود، وی به قدرت جامعه و خرد جمعی معتقد بود. این تفاوت در دیدگاهها در تفکرات اروپایی قرون شانزدهم و هفدهم نمایان شدند. به عنوان مثال، ماکیاولی به رهبران هشدارداد که در مورد مردم جامعه هشیار باشند، اما روسو خاطرنشان کرد که اراده و خواست مردم جامعه فنا ناپذیر بوده و اظهار داشت که مسئولین باید بر روی رفاه جامعه تمرکز کرده و از آن حمایت کنند. دیدگاههای معاصر دررابطه با افکار عموم افراد جامعه بر روی این فرضیه پایه ریزی شده اند که یک حکومت باید سیاست هایی را تصویب کند که انعکاسی از اراده آن ملت باشند. علی رغم این توافق کلی، میزانی که رهبران به نیازها و علایق پیروانشان پاسخ مثبت می دهند در فضاها، زمانها، و بافت جوامع مختلف متفاوت است. بااین وجود افکار مردم یک جامعه از مجراهای دیگربه غیر ازجمع آوری آرائ عمومی قابل بیان است.

با توجه به تعاریف ارائه شده، شهروندان می توانند عقاید خود را در گفتگوهای سیاسی با دوستان، خانواده، و همسایگان بیان کنند؛ آنها می توانند مستقیما با رسانه ها و یا با نمایندگانشان تماس گرفته؛ می توانند رای دهند، مبارزات انتخاباتی انجام دهند، کمکهای مالی خود را به کاندیداهای منتخب شان ارائه دهند، دادخواست امضاء کنند، و همراه با دیگران مخالفت خود را ابراز کنند. مطمئنا، پیشرفت هایی که در زمینه فناوری صورت گرفته این امکان را فراهم آورده اند که امکانات و فرصتهای متعددی برای ابراز دیدگاهها و بررسی دیدگاهها برای افراد جامعه در زمانهای مختلف فراهم شود. در سالهای اخیر قلمروی عمومی، که پیش از این به وسیله مرزهای جغرافیایی محدود شده بود، قابل نفوذتر شده است. بنابراین، عجیب نیست پیشرفتهایی که در زمینه فن آوری اطلاعات صورت گرفته تعریف واژه های افراد جامعه و بیان افکار را دستخوش تغییراتی کرده است.

مطالعه افکار عموی افراد جامعه ماهیتی میان رشته ای دارد. محققان تعدادی از رشته ها به طور جمعی در مورد این مسائل که افکار عمومی در مورد یک موضوع چیست، چه بخش هایی از جامعه چنین عقایدی دارند، چطور این عقاید شکل می گیرند، چگونه این عقاید می توانند ایجاد تغییررا تحت تاثیر قرار دهند به کاوش می پردازند. به عنوان مثال، جامعه شناسان تمایل دارند درمورد این موضوع که چگونه جنبشهای اجتماعی و تلاشهایی که به منظور فعال کردن افراد جامعه صورت می گیرد می توانند تاثیر گذار باشند وچگونه هویت گروه می تواند ادراکات را تحت تاثیر قراردهد، به بررسی بپردازند. درحالی که روانشناسان وقت بیشتری را به مطالعه اینکه چگونه اطلاعات فرآوری شده و چه کشش های اغواگری تاثیر بیشتری دارند اختصاص می دهند. به همین منوال، مطالعه افکار عمومی به وسیله عالمان علوم سیاسی می تواند شامل نظرسنجی درمورد آرای عمومی و یا گونه های دیگر رفتار سیاسی باشد ویا به بررسی اثر عوامل مختلف بر روی شکل گیری سیاست و خط مشی های اتخاذ شده بپردازد.

با وام گرفتن از تعدادی رشته های علمی، عالمان رشته روابط سیاسی، افکار عمومی را از جایگاه بالاتری مورد بررسی قرار می دهند. برخی افکار عمومی را به عنوان یک محصول (اینکه چند نفراحساس خاصی نسبت به یک موضوع ارائه شده دارند) در نظر می گیرند، در حالی که دیگران بر روی پدیده های مرتبط با فرایند سیاسی تاکید می کنند (به عنوان مثال اینکه چطور افکار شکل می گیرند). بعضی محققان به موضوعات کلان (به عنوان مثال اینکه چگونه حس اعتماد بین حکومت و افراد جامعه در کشورهای مختلف متفاوت است) می پردازند، و بقیه به موضوعات خرد، ازقبیل اینکه چگونه شهروندان اطلاعات سیاسی را به دست آورده و آنها را به کارمی برند می پردازند.

مقدار زیادی از مطالعات انجام شده در زمینه ارتباط سیاسی به مطالعه پیام ها اعم از ساختار، محتوا و نتایج شان می پردازند. به عبارت دیگر، اینکه کدام عوامل ایدئولوژیکی ونهادی در این مسئله دخیل هستند که آیا یک موضوع پوشش خبری داده شود یا خیر و یا اینکه چگونه گزارش خبری منتقل می شود؟ اثرات پوشش رسانه ای و یا بحث و گفتگوی افراد درمورد یک موضوع بر روی یک فرد یا گروه چیست؟ و آیا دیدگاهها، تفکرات، و یا رفتارها به وسیله این پیام ها شکل می گیرند، آیا اینها در یک مکالمه، خبر، برنامه ای با محتوای سرگرمی، تبلیغات و یا مناظرات سیاسی ظاهرمی شوند؟ بنا به نظر

تئوری پردازان ارتباطات، رسانه ها نه فقط اثر تعیین کنندگی (توانایی القای اهمیت یک موضوع به مخاطبین) دارند، بلکه اثرات یک گزارش خبری را طرح ریزی کرده و همچنین این ظرفیت را دارند که دیدگاهها و ادراکات افراد جامعه را با شیوه ای که برای ارائه گزارش خبری اتخاذ می کنند به طرز قابل توجهی تحت تاثیر

قرار دهند.

پاتریشیا موی

مترجم: پروین مشتاقی