پیامد‌های کم‌خوابی

طبق نظر متخصصان، بزرگسالان به طور معمول به ۷ تا ۹ ساعت خواب شبانه احتیاج دارند. این خواب یک استراحت کامل است، استراحتی که ما را آماده می‌کند طی روز بعد به بهترین شکل ممکن عمل …

طبق نظر متخصصان، بزرگسالان به طور معمول به ۷ تا ۹ ساعت خواب شبانه احتیاج دارند. این خواب یک استراحت کامل است، استراحتی که ما را آماده می‌کند طی روز بعد به بهترین شکل ممکن عمل کنیم. با این حال، تحقیقات نشان می‌دهد آمریکایی‌ها کمتر از این حد و کمتر از گذشته می‌خوابند. نظرسنجی بنیاد ملی خواب در سال ۲۰۰۵ مشخص کرد که متوسط خواب آمریکایی‌ها در شب کمتر از ۷ ساعت است. این به معنی کاهش ۲ ساعتی خواب شبانه از قرن نوزدهم تا به حال است. یعنی شبی یک ساعت در طول ۵۰ سال گذشته و حدود ۱۵ تا ۲۵ دقیقه در هر شب از سال ۲۰۰۱.

اما شما چه مقدار می‌خوابید؟ کم‌خوابی و بی‌خوابی به سراغ شما هم می‌آید؟ شما در میزان خواب خود صرفه‌جویی می‌کنید؟ اصولا چه میزان خواب کافی است؟ آیا میزان خواب‌آلودگی افراد نشانه خوبی برای قضاوت در مورد خواب کافی است؟ اگر کمتر از میزان طبیعی بخوابیم و پس از آن حس خوبی هم داشته باشیم، باز به سلامت خود ضرر می‌زنیم؟ آیا ما کمتر از آنچه که باید می‌خوابیم؟ آیا می‌دانید صرفه‌جویی در استراحت چگونه می‌تواند بر مغز، هورمون‌ها و قلب شما تاثیر بگذارد؟

تحقیقات جدید جواب‌های جالبی برای این سوال‌ها دارند. متاسفانه، ما چندان اثرات مخرب ناشی از کم‌خوابی را درک نمی‌کنیم. محققان دانشگاه پنسیلوانیا، داوطلبان یک تحقیق را وادار کردند که به مدت ۲ هفته هر شب کمتر از ۶ ساعت بخوابند. طی این مدت داوطلبان تنها اندکی احساس خواب‌آلودگی داشتند و فکر می‌کردند که به نسبت عملکرد خوبی در طول روز دارند. در حالی که آزمایش‌ها نشان داد توانایی‌های شناختی و زمان واکنش آنها طی این دو هفته به شکل پیش‌رونده‌ای ضعیف شده و تحلیل رفته است.

در پایان این دو هفته، داوطلبان به اندازه کسانی که ۴۸ ساعت به طور مداوم بیدار باشند آسیب دیده بودند. باید به این نکته هم اشاره کنیم که مشکلات شناختی و خلقی تنها عواقب ناشی از خواب کم نیست. محققان دانشگاه شیکاگو ثابت کرده‌اند که خواب بسیار کم، باعث تغییر در میزان ترشح برخی هورمون‌ها در بدن می‌شود. این تغییرات با کاهش احساس سیری پس از هر وعده غذا، اشتها را افزایش داده و از این رو منجر به افزایش وزن می‌شود. پس از دستیابی به این نتایج، مطالعاتی انجام شده است که نشان می‌دهد افرادی که کم می‌خوابند، بیشتر در معرض اضافه وزن و دیابت قرار دارند. ارتباط میان اضافه وزن و کم‌خوابی بخصوص در مورد کودکان مشخص شده است. تمام ۳۱ مطالعه انجام گرفته در مورد کودکان رابطه‌ای میان مدت خواب کم و چاقی در حال حاضر و آینده آنها را نشان می‌دهد. هر چه خواب کمتر و کوتاه‌تر باشد، احتمال اضافه وزن بیشتر است. این ارتباط میان خواب کم و چاق شدن، نکته مهم و اول این مطالعات بوده است. در پی کمبود خواب فرد می‌تواند به افزایش فشار خون و بیماری‌های قلبی نیز مبتلا شود.

و اما خبر خوب این است که با خواب کافی می‌توان از بروز این اثرات پیشگیری کرد. مطالعه‌ای که در دانشگاه شیکاگو میان اشتها و مدت خواب انجام گرفت، مشخص کرد که پس از ۱۰ ساعت خواب برای ۲ شب متوالی سطح هورمون‌ها به میزان معمول برگشته و در پی آن گرسنگی و اشتهای افراد تقریبا ۲۵ درصد کاهش می‌یابد. چراغ‌ها، وسایل الکترونیکی مانند تلویزیون و رایانه و دیگر سرگرمی‌ها بهانه‌های خوبی برای نخوابیدن در اختیار ما قرار داده‌اند، اما همه ما باید از اهمیت خواب آگاه باشیم و خواب کافی را اولویت رفتاری خود قرار دهیم.

نیلوفر اسعدی بیگی