زن در قرآن

از ابتدای آفرینش تاکنون زن به نوعی مورد توجه بوده و ماجراهای زیادی گریبانش را گرفته‌اند. در قرآن بیش از ۱۰ سوره به زن اشاره کرده‌اند و حتی سوره‌ای تحت عنوان «نساء» نازل شده است. …

از ابتدای آفرینش تاکنون زن به نوعی مورد توجه بوده و ماجراهای زیادی گریبانش را گرفته‌اند. در قرآن بیش از ۱۰ سوره به زن اشاره کرده‌اند و حتی سوره‌ای تحت عنوان «نساء» نازل شده است. در بسیاری از روایات قدیمی از زن به عنوان موجودی پست‌تر از مرد، وسوسه‌گر و حتی زاییده مرد یاد کرده‌اند. از همان عهد قدیم نقل شده است که خدا موجودات را آفرید؛ «لیکن برای آدم معاونی موافق وی یافت نشد و خداوند خوابی گران بر آدم مستولی گردانید یا بخفت؛ پس یکی از دنده‌هایش را گرفت و گوشت در جایش پر کرد و خدا آن دنده را زنی بنا کرد و او را نزد آدم آورد.» این درحالی است که تمام ادیان زن و مرد را آفریده از نفسی واحده می‌دانند.

خداوند به صراحت در آیه ۱ سوره نساء می‌فرماید: «ای مردم! از پروردگارتان که شما را از نفسی واحده آفرید و جفتش را نیز از او آفرید و از آن دو، زنان و مردان بسیاری پراکنده کرد، پروا دارید.»

پس می‌بینید که چگونه در این آیه تمام نظریات مبنی بر متفاوت بودن ماهیت زن و مرد را و اینکه زن زاییده مرد است را رد می‌کند و نشان می‌دهد که زن و مرد از نظر ماهوی یکی هستند.

علت آوردن این آیه در اینجا به این دلیل بود که برخی معتقدند زن عامل بسیاری از گناهان است و دلیل آن چیزی جز جنس پست‌تر او نسبت به مرد نیست. این طرز تفکر از گذشته وجود داشته است که شیطان حوا را وسوسه کرد تا میوه ممنوعه را بخورد و او نیز آدم را، و در آخر دلیل اخراج آدم و حوا از بهشت را لغزش حوا می‌دانند.

مجددا سری به قرآن می‌زنیم، سوره بقره آیه ۳۶: «پس شیطان آن دو را لغزانید از آن و بیرون کردشان از آنچه بودند در آن و گفتیم فرو شوید تا هنگامی».

همانطور که می‌بینید در تمام این آیه خداوند به آن دو نفر همزمان اشاره دارد و از افعال جمع استفاده شده است و هیچ اسمی از حوا به طور مفرد آورده نشده است. همچنین در سوره اعراف آیه ۲۳ آورده شده است: «پروردگارا! ما به خویشتن ستم کردیم! و اگر ما را نبخشی و بر ما رحم نکنی، از زیانکاران خواهیم بود». پس دیگر با دیدن این آیات جایی برای این تفکر که تنها یکی از طرفین مقصر است باقی نمی‌ماند؛ چون هر دو به اشتباه خود اعتراف می‌کنند.

خداوند متعال در سوره شمس آیات ۷ تا ۱۰ می‌فرماید: «سوگند به جان انسان و آن پروردگاری که آن را کامل و مرتب آفرید و بر اساس فطرت راه گناه و انحراف و راه تقوا و پاکی را به او نشان داد. هر کس نفس خود را تزکیه کرد و پاکیزه ساخت رستگار شد و هر آنکه آنرا آلوده کرد، به خسران و زیان دچار گردید.» در این آیه روشن است که منظور از نفس، روح انسان است، بدون تفاوت میان زن و مرد. پس باز شاهد آیه‌ای هستیم که نشان می‌دهد زن و مرد به طور مساوی هدایت شده و به همان نسبت امکان قرار گرفتن در معرض گناه را دارند و هیچ کدام در این زمینه بر دیگری برتری ندارد.

پس همانطور که ملاحظه می‌کنیم در قرآن خداوند زن را عامل به لغزش مرد نمی‌داند، بلکه هر دو را در شرایطی مساوی قرار می‌دهد و هر دو در مقابل رفتار خویش مختار هستند. به نظر من این را می‌توان یکی از برتری‌های دین اسلام دانست!