مصرف چه مقدار آهن در روز ضروریست

آهن یك ماده مغذی است كه یكی از بخش های اصلی رژیم غذایی منظم كودكان به حساب می آید و برای ساخت هموگلوبین كه مولكو ل های حامل اكسیژن در گلبولهای قرمز خون هستند, مورد نیاز است

به نقل از منابع اینترنتی، گلبولهای قرمز خون در سراسر بدن حركت می‌كنند تا اكسیژن را به تمام سلولهای بدن برسانند.

بدون وجود آهن كافی، بدن قادر به تولید تعداد لازم از گلبول‌های قرمز نخواهد بود و در نتیجه اعضا و بافت‌های بدن اكسیژن كافی برای فعالیت‌ به دست نخواهند آورد.

از این‌رو جذب میزان لازم آهن از طریق رژیم غذایی روزانه برای اطفال و نوجوانان بسیار حایز اهمیت است. در خصوص مقدار مورد نیاز بدن كودكان به آهن باید یادآور شد كه كودكان در سنین و مراحل مختلف سنی به مقادیر متفاوتی آهن نیازمند هستند.

برای مثال نوزادانی كه از شیر مادر تغذیه می‌كنند تا ۴ تا ۶ ماهگی آهن كافی را از شیر مادر دریافت می‌كنند و از این مرحله به بعد معمولا غلات غنی شده با آهن البته همراه با شیر مادر توصیه می‌شود. نوزادانی كه از غذاهای فرمولی به جای شیر مادر تغذیه می‌كنند باید از انواع غنی شده از آهن مصرف كنند.

نوزادان بین ۶ تا ۱۲ ماه به ۱۱ میلی گرم آهن در روز نیازمند هستند. كودكان زیر یكسال باید از حبوبات غنی شده از آهن به علاوه شیر مادر یا شیر فرمولی غنی شده از آهن تغذیه كنند.

كودكان یك تا ۱۲ سال نیز در روز به ۷ تا ۱۰ میلی گرم آهن نیاز دارند. نوجوانان پسر باید روزانه ۱۱ میلی‌گرم و نوجوانان دختر روزانه ۱۵ میلی‌گرم آهن دریافت كنند. (نوجوانان در مرحله رشد سریع هستند و دختران نوجوان نیز برای جایگزین كردن آهن از دست رفته پس از شروع دوره قاعدگی باید آهن اضافه مصرف كنند).

همچنین نوجوانان ورزشكار طی تمرینات منظم خود آهن بیشتری از دست می‌دهند، لذا در رژیم غذایی آنها باید بیشتر از این ماده مغذی وجود داشته باشد.

كمبود آهن، در مواقعی كه ذخیره آهن بدن به اتمام می‌رسد، ‌می‌تواند برای كودكان به ویژه، كودكان نوپا و نوجوانان (مخصوصا برای دختران نوجوان پس از دوره سنگین قاعدگی) می‌تواند مشكلات مهمی به وجود آورد. در واقع، بسیاری از دختران نوجوان در معرض ابتلا به فقر آهن هستند - حتی اگر قاعدگی طبیعی داشته باشند - به ویژه وقتی رژیم غذایی آنها فاقد آهن كافی برای جبران آهن از دست رفته در طول خونریزی باشد.

بعلاوه ورزشكاران نوجوانان نیز در اثر تعرق زیاد و سایر روش‌های دیگر در طول تمرینات سنگین آهن زیادی از دست می‌دهند.

در مورد خردسالان نیز پس از ۱۲ ماهگی به دلیل عدم تغذیه از مواد غذایی غنی شده از آهن و یا عدم مصرف سایر مواد غذایی حاوی آهن كافی با فقر آهن مواجه شوند. بعلاوه نوشیدن مقادیر زیاد شیر گاو ( ۷۱۰ میلی لیتر در روز ) می‌تواند باعث بروز فقر آهن در نوزادان شود. علت این امر آن است كه، شیر گاو و آهن بسیار اندكی دارد.

كودكان، به ویژه كودكان نوپا اگر زیاد از شیر گاو و تغذیه كنند كمتر گرسنه می‌شوند و كمتر از غذاهای غنی از آهن استفاده خواهند كرد. شیر میزان جذب آهن را كاهش می‌دهد و می‌تواند آستر دیواره روده را تحریك كرده باعث خونریزی‌های جزیی و از دست رفتن تدریجی آهن شود. فقر آهن‌ بر رشد كودك تاثیر می‌گذارد و منجر به بروز مشكلات یادگیری و رفتاری می‌شود و نیز ممكن است به كم خونی فقر آهن منجر شود كه در این حالت تعداد قابل توجهی از گلبول‌های قرمز در خون كاهش می‌یابد.

در بسیاری از افراد مبتلا به كم خونی فقر آهن هیچ علامت و نشانه ظاهری وجود ندارد چرا كه روند كاسته شدن از ذخایر آهن به آرامی صورت می‌گیرد. اما با پیشرفت بیماری علایمی چون خستگی، ضعف، رنگ پریدگی، افزایش سرعت ضربان قلب، تحریك پذیری، بی‌اشتهایی، سرگیجه و حالت منگی بروز خواهد كرد. اگر كودك هر یك از علایم بالا را داشته باشد والدین باید سریعا با پزشك او موضوع را در میان بگذارند و شاید تنها با یك آزمایش ساده خون مشكل كودك تشخیص داده شده و برای اول مكمل‌های آهن تجویز شود.

اما از آنجا كه مصرف زیاد آهن نیز می‌تواند برای سلامتی خطرناك باشد لذا هرگز نباید بدون مشورت با پزشك از این مكمل‌ها استفاده كرد. اگر چه این ماده مغذی در انواع مختلفی از مواد غذایی یافت می‌شود اما آهن موجود در منابع غذایی گوشتی اغلب راحت‌تر از منابع گیاهی جذب بدن می‌شود.

برخی از مواد غذایی غنی از آهن شامل گوشت قرمز تیره، مرغ، ماهی، تن، ماهی آزاد، تخرم مرغ، دانه‌های گیاهی غنی شده، نخود‌های خشك شده، میوه‌های خشك شده، سبزیجات دارای برگ‌های پهن و سبز هستند.