نقد و بررسی طرح تحول و جمع آوری اطلاعات اقتصادی خانوار

در حالی که توزیع فرم های اطلاعات خانوار از ۱۲ مرداد آغاز شده و تا۱۰ شهریور ادامه دارد خانوارهایی که به هر دلیل از جمله سکونت در مناطق صعب العبور, نبود دسترسی به اطلاعات و اخبار و چگونگی اجرای طرح و نبود سرپرست خانوار در کشور به دلیل مسافرت موفق به تکمیل فرم های اطلاعات اقتصادی خانوار نشوند چگونه مشمول انجام آن خواهند شد

در حالی که توزیع فرم های اطلاعات خانوار از ۱۲ مرداد آغاز شده و تا۱۰ شهریور ادامه دارد خانوارهایی که به هر دلیل از جمله سکونت در مناطق صعب العبور، نبود دسترسی به اطلاعات و اخبار و چگونگی اجرای طرح و نبود سرپرست خانوار در کشور به دلیل مسافرت موفق به تکمیل فرم های اطلاعات اقتصادی خانوار نشوند چگونه مشمول انجام آن خواهند شد؟ بسیاری این سوال را مطرح می کنند که آیا دولت قصد دارد با پرداخت یارانه ها دست به یک ریسک زند و نتایج طرح را بعد از اجرای آن اندازه گیری کند؟ با چنین فرضی آیا روش آزمون و خطا در اجرای این طرح منجر به زیان های غیرقابل جبران نخواهد شد.

در حالی که مرکز آمار ایران اعلام کرده است فرم های اطلاعات اقتصادی خانوار در ۱۵ چاپخانه و تیراژ نزدیک به دو برابر میزان مورد نیاز تکثیر شده و مردم با کمبود فرم مواجه نخواهند شد، اطلاعات و گزارش های سطح شهر نشان می دهد نبود این فرم ها حتی در مراکز پستی نیز دیده می شود.

این روزها خبر طرح تحول اقتصادی و پرداخت یارانه ها به صورت نقدی به یکی از بحث بر انگیزترین موضوع های خبری بدل شده است.

در حقیقت با پرداخت ۹۰ هزار میلیارد تومان یارانه به صورت مستقیم و با روش واریز به حساب بانکی افراد متقاضی در هر سه ماه یک بار که هم اکنون به شیوه های مختلف در شبکه های تولید و توزیع پرداخت می شود تا بعضی از کالاها ارزان به دست مردم برسد، جای بحث و بررسی فراوان دارد. مخالفان معتقدند در حال حاضر کشور به یارانه ها وابسته شده و قطع ناگهانی آن تبعات سنگین و فراوانی را در همه بخش های تولیدی، خدماتی و بازرگانی در پی خواهد داشت.

رئیس مرکز آمار کشور درحالی از استقبال شدید مردم برای دریافت فرم های جمع آوری اطلاعات اقتصادی کشور خبر می دهد که قرار است این اطلاعات مبنای پرداخت یارانه نقدی باشد و هنوز ابهام های زیادی در خصوص چگونگی اجرای آن و تبعات اقتصادی آن وجود دارد. این امر حتی نمایندگان عضو کمیسیون ویژه طرح تحول اقتصادی را به واکنش واداشته و نبود جزئیات طرح محور انتقادهای این کمیسیون شده است.

برخی نمایندگان معتقدند فرم های توزیع شده برای دریافت اطلاعات خانواده ها دارای نقایص زیادی است و برخی در شیوه پرکردن این فرم ها دچار مشکل هستند.

برخی دیگر از اعضای کمیسیون ویژه نیز معتقد بودند حتی یک نمونه از فرم های توزیع شده برای دریافت اطلاعات خانواده ها به دست کمیسیون نرسیده و هنوز شیوه اجرای آن به گونه ای که کمترین هزینه را به مردم تحمیل کند مشخص نیست.

سید کاظم دلخوش یکی از اعضای کمیسیون ویژه طرح تحول اقتصادی با اشاره به برگزاری جلسه این کمیسیون گفت: «در جلسه کمیسیون دیدگاه های مختلفی در رابطه با طرح تحول اقتصادی، شیوه کار دولت، فرم های توزیع شده و وظایف کمیسیون ویژه بیان کردند و به بحث و تبادل نظر در این خصوص پرداختند.»

وی در خصوص فرم ها نیز گفت: «در این خصوص دیدگاه های مختلفی وجود دارد .برخی عقیده دارند این فرم ها دارای نقایص زیادی است و بعضی در شیوه پر کردن این فرم ها بحث دارند.»

وی با اشاره به اینکه هنوز جزئیات طرح تحول اقتصادی دولت در اختیار نمایندگان قرار نگرفته است، گفت: «مجلس از دولت خواسته است جزئیات این طرح را در اختیار نمایندگان قرار دهد تا آنها بتوانند با آگاهی از جزییات این طرح کار خود را به طور رسمی شروع کنند.»

غلامرضا مصباحی مقدم رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز گفت: «برخی از موارد مانند هدفمند کردن یارانه ها که در قانون برنامه چهارم آمده است به شکلی نیست که قابلیت اجرایی داشته باشد اما مجلس آماده است در اجرای این طرح ها با تکیه بر ارزیابی ها و مبانی کارشناسی قوی با دولت همکاری کند اما باید مجلس از نظر کارشناسی و ارزیابی آثار و دستاوردهای این طرح قانع شود.» محمد دهقان نماینده طرقبه و عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس نیز گفت: «هنوز یک برگه از این طرح تحول به دست ما نرسیده . ما به عنوان نماینده مجلس هنوز نمی دانیم کار و نظر کارشناسی دولت چیست و چگونه می خواهد آن را اجرایی کند تا کمترین هزینه ها به مردم تحمیل شود.»

در حالی که مرکز آمار ایران اعلام کرده است که فرم های اطلاعات اقتصادی خانوار در ۱۵ چاپخانه و تیراژ نزدیک به دو برابر میزان مورد نیاز تکثیر شده و مردم با کمبود فرم مواجه نخواهند شد، اطلاعات و گزارش های سطح شهر نشان داد که کمبود و نبود این فرم ها حتی درمراکز پستی نیز دیده می شود.

در حالی که به گفته مدد رئیس مرکز آمار ایران ۷۰ درصد مردم فرم اطلاعات اقتصادی خانوار را دریافت کرده اند و ۳۰ درصد بقیه نیز تا روز ۱۲ مرداد فرم های خود را دریافت خواهند کرد، اداره های پست سرشار از انبوه متقاضیانی بود که با هدف دریافت این فرم ها به این مراکز مراجعه کرده بودند اما فرمی در اختیار آنان قرار نمی گرفت. حتی در مدارسی که پایگاه طرح جمع آوری اطلاعات خانوار بود نیز این فرم ها موجود نبود و وعده ساعت های آینده به متقاضیان داده می شد.

همچنین در حالی که به گفته رئیس مرکز آمار ایران قرار است این فرم ها به صورت رایگان در اختیار مردم قرار گیرد، کپی این فرم ها در برخی عکاسی ها یا فتوکپی ها به قیمت ۳۰۰ تومان فروخته شده است.

در حالی که قرار است این طرح از ۱۲ مرداد تا ۱۰ شهریور ماه سال جاری انجام و از مهر ماه سال جاری اجرایی شود این سوال اساسی وجود دارد ؛خانوارهایی که به هر دلیل از جمله سکونت در مناطق صعب العبور، نبود دسترسی به اطلاعات و اخبار و چگونگی اجرای طرح و نبود سرپرست خانوار در کشور به دلیل مسافرت یا دلایل دیگر موفق به تکمیل فرم های اطلاعات اقتصادی خانوار نشوند، چگونه مشمول انجام آن خواهند شد. در حالی که در طرح کوپن اقتصادی یا کارت ملی پس از انجام چند ساله آن هنوز بسیاری از افراد فاقد کارت ملی هستند چگونه اجرای طرحی به این بزرگی و در این وسعت در اجرا می تواند از کمترین ضعف برخوردار باشد.

در حالی که تمامی خانوارهای یک نفره به بالا تا پنج شهریور ماه فرصت دارند نسبت به تکمیل فرم ها اقدام کند و ظاهراً تنها مهلت داده شده به متاخرین از شش تا ۱۰ شهریور است چرا اطلاع رسانی لازم در این خصوص صورت نمی گیرد.

آیا اقدام در ابعاد طرح تحول اقتصادی نیازمند بررسی های همه جانبه در اجرا نیست.

فراموش نکنیم بسیاری از دهک های پایینی کشور، ساکن پایتخت یا شهرهای بزرگ نیستند و به دلیل نبود دسترسی به اخبار ممکن است حتی در جریان اجرای چنین طرحی نیز نباشند.