تاریخچه خودرو

مطمئنا هیچكس به تنهایی طراح و مخترع اتومبیلهای امروزی نیست, بلكه طرح آن به مرور توسط محققان, مخترعان, طراحان و مهندسان مختلفی تكمیل و به صورت امروزی درآمده است شاید بتوان اولین ایده مكتوب در مورد خودرو و اتومبیل را در ایلیاد اثر هومر یافت

قبل از اینكه به تاریخچه بپردازیم بهتر است با كلماتی انگلیسی كه امروزه به عنوان خودرو مطرح می‌گر‌دد آشنا شویم.

▪Automotive: هر چیزی كه به خودرو مربوط باشد. معمولا به صورت تنها به كار برده نمی‌شود بلكه به صورت مضاف‌الیه در جملات و اصطلاحات استفاده می‌شود.كلمه Automotive در زبان انگلیسی/ آمریكایی كاربرد بیشتری از انگلیسی/ بریتانیایی دارد.

▪Vehicle: وسیله نقلیه‌ای كه دارای چرخ یا اسكی است و روی زمین یا برف حركت كرده مسافر و یا بار جابجا می‌كند مانند دوچرخه ، موتورسیكلت، اتومبیل سواری، كامیون، سورتمه، اسنومبیل.كلمه Vehicle در فرهنگ لغت هریتیج به معنی هر نوع وسیله نقلیه كه بار یا مسافر حمل می‌كند آمده است كه در این صورت شامل قطار ، هواپیما و كشتی نیز می‌گردد، اما تعریف بالا از یك فرهنگ لغت تخصصی مكانیك گرفته شده است.

▪Car: وسیله نقلیه چرخدار مانند اتومبیل، بخشی از یك تراموا یا قطار می‌باشد. این كلمه مخفف (Carriage) به معنی وسیله‌ای برای حمل بار یا مسافر می‌باشد ( ریشه از زبان سلتیك:Carrus به معنی واگن)

▪Automobile: وسیله‌ای چهارچرخ كه دارای صندلی برای حمل مسافر است (كمتر از ۱۰ نفر) و شامل خودروهای پلیس یا ماشین‌های مسابقه‌ای نیز می‌گردد. اما آمبولانس‌ها و كامیون‌ها جزو آن نمی‌باشند. امروزه در كشور های انگلیسی/ بریتانیایی زبان از عبارت motor car به جای Automobile استفاده می‌شود.

●نحوه نام گذاری

یك طراح / نقاش ایتالیایی به نام فرانسیسكو د جورجیو مارتینی در قرن ۱۵(۱۴۳۹-۱۵۰۱) نقشه یك گاری را طرح كرد كه توسط چرخاندن یك چرخدنده به وسیله یك نفر و انتقال نیرو از چرخدنده به چرخها ( ۴ چرخ) قادر بود به حركت درآید. مارتینی این طرح را اتومبیل (Automobile) نامید. او این كلمه را از تركیب یك كلمه یونانی Auto به معنی خود یا خودكار و یك كلمه لاتین Mobile به معنی حركت كردن به دست آورده بود كه یعنی دستگاه خود محرك. البته این طرح عملی نشده و نام اتومبیل برای مدتی به فراموشی سپرده شد .

مطمئنا هیچكس به تنهایی طراح و مخترع اتومبیلهای امروزی نیست، بلكه طرح آن به مرور توسط محققان، مخترعان، طراحان و مهندسان مختلفی تكمیل و به صورت امروزی درآمده است.

شاید بتوان اولین ایده مكتوب در مورد خودرو و اتومبیل را در ایلیاد اثر هومر یافت. در قسمتی از رمان، هفاستوس (خدای آتش و فلزكاری) برای رساندن پارچه‌هایی كه با جواهرات زیبا تزیین شده بودند، به الهه‌ها ، یك سه چرخه محرك ساخت كه او را از یك مكان به مكان دیگری می‌برد. هومر می‌گوید: این وسیله خودكار بود و با فرمان خدایان حركت می‌كرد. (ایلیاد ۷۵۰ قبل از میلاد). البته این مطالب در افسانه هومر به حساب تخیلات بیش از حد نویسنده گذاشته شد .بطوری كه وقتی راجربوكان فیلسوف/دانشمند انگلیسی ۲۰ قرن بعد در قرن ۱۳ میلادی گفت كه می‌توان ماشین‌هایی ساخت كه بدون نیروی حیوانات هم به حركت درآید، چندان جدی گرفته نشد.

در قرن ۱۵ دو ایتالیایی مارتینی و داوینچی بدون اطلاع از یكدیگر روی طرحهای یك وسیله نقلیه خود محرك كار می‌كردند.

در اواسط قرن ۱۸ یك فرانسوی به نام ژاكوب د واكنسون خودرویی ساخت كه موتورش مانند مكانیزم ساعت بود، چیزی كه واكنسون به آن توجهی نداشت، این بود كه وزن مكانیزم ساعتی كه بتواند یك خودرو و مسافرانش را حركت دهد بسیار سنگین خواهد شد و در نتیجه این طرح نیزبه شكست منجر شد.

در سال ۱۶۸۰ ایزاك نیوتن طرح یك وسیله نقلیه را ارائه كرد كه با نیروی رانش بخار ازعقب آن به حركت درمی‌آمد (شاید بتوان گفت اولین راكت چهارچرخ زمینی ). اما هنوز تحولات مهمی در راه بودند . در سال ۱۶۹۸ اولین موتور بخار توسط توماس ساوی انگلیسی ساخته شد كه طرحی ناقص و نا ایمن بود این طرح توسط یك انگلیسی دیگر به نام توماس نیوكومن در سال ۱۷۱۱كاملتر شده و از خطرات آن كاسته شد و سرانجام در سال ۱۷۶۹ جیمز وات صنعتگر اسكاتلندی اولین موتور بخار را برای استفاده در معادن و كارخانجات به ثبت رساند.

اولین وسیله‌ای كه می توان آن را اتومبیل نامید، در سال ۱۷۶۹ (تقریبا همزمان با تكمیل موتور بخار توسط جیمز وات) به دست نیكلاس ژزف كوگنات كه یك مهندس ارتش فرانسه بود ساخته شد .این اتومبیل بخار، سه چرخه‌ای بسیار سنگین و كند بود و می‌توانست تا ۴ نفر را جابجا كند. سرعت آن كمی بیشتر از ۲ مایل در ساعت ( تقریبا ۲/۳ كیلومتر در ساعت ) بود و باید هر ۲۰ دقیقه یك بار جهت پر كردن مخزن آبش متوقف می‌شد. این ماشین توسط ارتش برای حمل توپهای سنگین استفاده می‌شد. (اینك نمونه اصلی در موزه پاریس قرار دارد ).

اولیور ایوانز آمریكایی در سال ۱۷۹۲ اتومبیلی ساخت كه در حدود ۳۰ فوت ( تقریبا ۹ متر ) طول و ۵۰ تن وزن داشت . یكی از خصوصیات جالب این خودرو آن بود كه می‌توانست هم در آب و هم در خشكی حركت كند. ایوانز نام این وسیله را " oruktor amphibolos " نامید . البته این خودرو تا سال ۱۸۰۴ مورد استفاده قرار نگرفت.

در سال ۱۸۰۱ یك مهندسی از كرونوال انگلیس به نام ریچارد ترویتیك اتومبیل بخاری ساخت كه قادر به حمل چندین مسافر بود و آنرا در شب كریسمس آزمایش كرد . دو سال بعد به همراه اندرو ایوان اتومبیلی به نام " London Carriage" ساختند این اتومبیل كالسكه ای سه چرخه بود و می‌توانست با سرعت ۱۶ كیلومتر در ساعت حركت كند.

در موتورهای بخار باید صبر می‌كردند تا فشار درون دیگ بالا برود به علاوه این موتورها به شدت پرصدا بودند. در این زمان ایده یك موتور الكتریكی كه به سرعت روشن شده و به حركت درمی‌آمد جذاب به نظر می‌رسید. به همین دلیل گروهی از مخترعین این ایده را دنبال كردند.

در حقیقت اولین اتومبیل برقی (EV ) كه قادر به حركت بود در سال ۱۸۳۹ توسط روبرت اندرسون در اسكاتلند ساخته شد .

یكی از مشكلات اتومبیلهای برقی سنگینی و حجیم بودن باتری‌ها در آن دوران بود به علاوه این نوع باتری ها به سرعت تخلیه شده نیاز به شارژ مجدد داشتند. در سال ۱۸۸۰ باتری سربی اسیدی اختراع شد كه به توسعه اتومبیلهای برقی كمك فراوانی كرد . در اواخر سده ۱۸۰۰ تاكسی های برقی در شهر لندن تردد و اتومبیل‌های بخار و اتومبیل های برقی به شدت با یكدیگررقابت می‌كردند.

در اواخر قرن ۱۹ حدود ۲۰ شركت مختلف در آمریكا اتومبیل برقی تولید می‌كردند. اوج محبوبیت این اتومبیل‌ها در سال ۱۹۱۲ بود كه در حدود ۳۵۰۰۰ عدد از آن در آمریكا به فروش رسید. البته اتومبیل‌های بخار هنوز محبوب‌تر بودند. حدودا ۱۰۰ شركت ماشین بخار تولید می‌كردند. معروفترین این شركت ها، شركت برادران استنلی در ایالت ماساچوست بود. در سال ۱۸۹۸ اولین اتومبیل این شركت به بازار عرضه شد.

بعدها شركت برادران استنلی به سرعت توسعه پیدا كرد. این اتومبیل بخار یك نام جالب داشت " Flying Teapot " (قوری پرنده). در سال ۱۹۰۶ اتومبیل بخار برادران استنلی سرعت جالب ۶/۱۹۷ مایل در ساعت ( تقریبا ۲۹۵ كیلومتر در ساعت ) را در ساحل شنی اورموند واقع در ایالت فلوریدا ثبت كرد.

صنعت خودرو چه در بخش بخار و چه بخش سرعت در حال ترقی بود. اما هنوز مهمترین تحول صنعت خودرو از راه نرسیده بود.

●موتور احتراق داخلی

موتور احتراق داخلی به طور ناگهانی در صنعت خودرو ظهور نكرد. تئوری اولین موتور احتراق داخلی توسط فرانسیس ایزاك د ریواز سوئدی در سال ۱۸۰۷ ارائه شد. این موتور با تركیب هیدروژن و اكسیژن كار می‌كرد. البته این ایده در عمل چندان موفقیت آمیز از آب درنیامد.

اولین موتور احتراق داخلی ۲ زمانه ( گاز سوز ) كه شمع جرقه داشت، توسط اتینه لنویر بلژیكی در سال ۱۸۶۰ ساخته شد و سه سال بعد لنویر این موتور را روی یك كالسكه قرار داد و به سرعت ۳ كیلومتر در ساعت دست یافت.

در سال ۱۸۶۴ مبتكری استرالیایی به نام سیگفرید ماركوس موتوری یك سیلندر ساخت كه از یك طرح كاربراتور و یك دلكو جهت تنظیم زمان دقیق جرقه در انتهای كورس تراكم استفاده می‌كرد. سپس این موتور را روی گاری قرار داد و پیستون موتور را توسط یك مجموعه دنده به چرخهای عقب متصل كرد . در هنگام روشن كردن موتور یك نفر قوی هیكل عقب خودرو را بلند می‌كرد سپس موتور را روشن می‌كردند تا چرخها به دوران درآیند آنگاه آرام آرام عقب خودرو به زمین گذاشته می‌شد. در این حین ماركوس دقت می‌كرد تا موتور خاموش نشود . ماركوس حدودا ۱۰ سال بعد (بین سالهای ۱۸۸۴ تا ۱۸۸۸) موتور بهتری ساخت. مدل دوم اتومبیل اكنون در موزه ویینا (Vienna ) استرالیا موجود است .

اما شاید بتوان گفت موتور چهار زمانه‌ای كه توسط نیكلاس اگوستوس اتو آلمانی در سال ( ۱۸۷۸ یا ۱۸۷۷ ) ساخته شد، باعث جلب توجه همگان به موتور احتراق داخلی شد.

شهرام اسلامی

منابع:

www.emunds.com

www.about_auto.com

---