زلزله مرگبار اقتصاد جهان

صندوق بین المللی پول در گزارش اخیر خود هشدار داد ادامه روند افزایش کسری بودجه ایالات متحده آمریکا و ناهماهنگی سیاست های پولی چین با شرایط حاکم بر بازار جهانی, باعث بی ثبات شدن زیرساخت اقتصاد جهانی و نامتعادل شدن آن می شود

رودریگو راتو، رئیس صندوق بین‌المللی پول اعلام کرد: ایالات متحده آمریکا باید برنامه‌های اصلاحی خود را تسریع کند و هرچه سریع‌تر اوضاع بودجه دولتی خود را سامان بخشد. کسری بالای بودجه آمریکا نه تنها باعث نابسامانی اقتصاد داخلی آمریکا شده است، بلکه اهمیت این اقتصاد در عرصه جهانی، باعث شده تا ضعف‌های زیرساختی این کشور تضعیف اقتصاد جهانی را در پی داشته باشد و پایه‌های صنایع جهان را متزلزل کند.راتو افزود: سیاست اخیر دولت آمریکا مبنی بر حرکت سرمایه‌ها برای ایجاد پایداری نسبی در کسری حساب جاری ایالات متحده آمریکا در درازمدت نمی‌تواند اثر مثبتی داشته باشد، زیرا سرمایه‌داران بزرگ داخلی و خارجی تمایل خود را برای دستیابی به دارائی در آمریکا از دست می‌دهند و با خارج کردن سرمایه‌هایشان، زلزله‌ای هولناک در اقتصاد آمریکا ایجاد می‌کنند. زلزله‌ای که همه چیز را خراب می‌کند و باعث فلج شدن اقتصاد جان می‌شود. این وضعیت زمانی وخیم‌تر می‌شود که بدانیم اقتصاددانان پیش‌بینی کرده‌اند اقتصاد آمریکا در سال ۲۰۰۹ میلادی سیر نزولی را طی خواهد کرد.راتو در ادامه صحبت‌هایش گفت: زمانی که در مورد ناهماهنگی‌های اقتصاد جهانی صحبت می‌کنیم به سرعت به موضوع کسری بالای بودجه ایالات متحده آمریکا و به دنبال آن، مازاد تراز تجاری شرکای تجاری این قطب اقتصادی می‌پردازیم. بررسی‌ها نشان داده است اقتصاد جهان نیازمند اجراء برنامه‌های اصلاحی است. برنامه‌هائی که باید هرچه سریع‌تر اجراء شوند زیرا اگر این روند ادامه یابد و زیرساخت‌های اقتصاد آمریکا همچنان نابسامان و ضعیف باقی بماند، جریان سرمایه‌ها به سمت اقتصاد آمریکا کمتر می‌شود و سرمایه‌داران بزرگ، سرمایه‌هایشان را از صنایع خارج می‌کنند که این برای اقتصاد آمریکا و جهان کابوسی و هم‌آلود خواهد بود. در چنین شرایطی ارزش دلار در برابر دیگر واحدهای پول جهان به سرعت تنزل می‌یابد و بازار سرمایه و بازار پول در مقابل هم قرار می‌گیرند و دست به دست هم باعث تخریب اقتصاد می‌شوند. اگر تمامی این پیش‌بینی‌ها تحقق یابد، نرخ بهره بانکی نیز به سرعت ارتقاء می‌یابد و فشار وارد بر جهان باز هم بیشتر می‌شود. رئیس صندوق بین‌المللی پول در پاسخ به این سؤال که آیا علامتی از خروج سرمایه‌ها از اقتصاد آمریکا با تمایل سرمایه‌داران به انجام این کار مشاهده شدها ست یا خیر می‌گوید: هنوز هیچ نشانه‌ای از خروج سرمایه‌ها از اقتصاد آمریکا دیده نمی‌شود اما اگر معادلات اقتصادی و صنعتی ایالات متحده همچنان در مسیر منفی و اشتباه حرکت کند، به زودی شاهد این وضعیت خواهیم بود. البته ایالات متحده آمریکا نیز به این تهدید بزرگ پی برده است و به همین دلیل، طرح نصف کردن سطح کسری بودجه خود را در پنج سال که از سال ۲۰۰۶ میلیادی آغاز می‌شود پیشنهاد کرده است. بدون تردید این نه یک طرح مفید بلکه یک طرح ضروری و اجتناب‌ناپذیر است که باید هرچه سریع‌تر اجراء شود. اگر کسری بودجه آمریکا در پنج سال آتی به نصف سطح کنونی برسد، بدهی‌های دولت کمتر می‌شود و چرخه اقتصاد می‌تواند با اقتدار و استحکام بیشتری به حرکت خود ادامه دهد.راتو اذعان می‌دارد که سهم عمده مشکلات کنونی اقتصاد جهانی از نابسامانی اقتصاد آمریکاست اما، نمی‌توان از نقش دیگر نقاط جهان نیز غفلت کرد. کشورهای اروپائی و ژاپن باید برای بازگرداندن ثبات و تعادل به اقتصاد جهانی به افزایش انعطاف‌پذیری بازار کار خود اقدام کنند و چین هم هرچه سریع‌تر نرخ برابری یوان درمقابل دیگر واحدهای پول را تعدیل کند زیرا در غیر این صورت نمی‌توان امید چندانی به دنیای آینده داشت.راتو در مورد نحوه افزایش انعطاف‌پذیری ارزش یوان در برابر دیگر واحدهای پول می‌گوید: هیچ ضرورتی ندارد که ارزش یوان به یکباره ارتقاء یابد. چین می‌تواند در آغاز با کنترل درون‌ریز سرمایه‌های خارجی از وابستگی یوان به دلار بکاهد و پس از آن به تدریج به افزایش ارزش واحد پول خود اقدام کند. این روند تدریجی مانع از تخریب زیرساخت‌های اقتصاد چین می‌شود و بر تحرک و پویائی اقتصاد جهان می‌افزاید. درحال حاضر، ارزش پائین یوان در برابر دلار باعث شده است تا کالاهای صادراتی کشور چین با قیمت بسیار پائین عرضه شوند و همین امر فشار زیادی به بازارهای تجاری وارد می‌آورد.از طرف دیگر، بدهی کلان کشور آرژانتین به صندوق بین‌المللی پول نیز می‌تواند به‌عنوان یک تهدید جدی در عرصه جهانی مطرح باشد.راتو در این مورد می‌گوید: آرژانتین یکی از بزرگترین بدهکاران صندوق بین‌المللی پول است. این کشور در چند سال اخیر، مبالغ کلانی از صندوق بین‌المللی پول وام گرفته که هنوز بازپرداخت نشده است. بنابراین، آرژانتین نیازمند تقویت بودجه و افزایش نرخ پس‌انداز خود است تا با کاهش سطح بدهی‌ها باعث ساماندهی چرخه اقتصادش و تحکیم اقتصاد جهانی شود.بدون تردید اگر سیاست‌های تمام کشورهائی که به‌عنوان یک مهره بااهمیت در اقتصاد جهان نقش بازی می‌کنند اصلاح شود، ما می‌توانیم به سرعت شاهد رشد اقتصاد جهان و تقویت آن باشیم و تمامی تهدیدها را به سلامت پشت سر بگذاریم. در مقابل اگر کشورهای مختلف برای اصلاح چارچوب‌های اقتصاد خود هیچ تلاشی نداشته باشند، نخواهند توانست شرایط مطلوب و ایده‌آلی را تجربه کنند و هر روز در منجلاب مشکلات بیشتر غرق می‌شوند.

منبع: رویترز، فاینشنال تایمز

مونا مشهدی رجبی