دوشنبه, ۱۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 6 May, 2024
مجله ویستا

مثلث Tri


مثلث Tri

چرا مردم باستان باید سه ستاره را به عنوان یک صورت فلکی انتخاب و نام مثلث را به آن ها بدهند معلوم نیست ولی به هر تقدیر, این مجموعه کوچک و کم فروغ از دوران کلاسیک شناخته شده بوده است ممکن است برای عده ای این صورت فلکی یادآور دلتای روی نیل باشد و نزد افرادی دیگر, شکل سه گوش جزیره سیسیل را تداعی کند

▪زمان رسیدن به نصف النهار : ۱۴ آذر؛

مساحت : ۱۳۲ درجه مربع

چرا مردم باستان باید سه ستاره را به عنوان یک صورت فلکی انتخاب و نام مثلث را به آن ها بدهند. معلوم نیست! ولی به هر تقدیر، این مجموعه کوچک و کم فروغ از دوران کلاسیک شناخته شده بوده است. ممکن است برای عده ای این صورت فلکی یادآور دلتای روی نیل باشد و نزد افرادی دیگر، شکل سه گوش جزیره سیسیل را تداعی کند.

▪ستاره ها

آلفای مثلث، دارای طیف F۶ –IVقدر ۴/۳ و در فاصله ۵۳ سال نوری از ما قرار دارد.

▪اجرام عمقی آسمان

M۱۳ به عنوان یکی از اعضای «گروه محلی» کهکشان ها و در فاصله ۲/۲ میلیون سال نوری از ما، احتمالاً دومین کهکشان مارپیچی نزدیک به کهکشان راه شیری می باشد که مشاهده آن از درون تلسکوپ های کوچک هم مقدور است. این کهکشان در نزدیکی مرز غربی مثل با حوت قرار گرفته و از قدر ششم با اندازه۵/۱ × ۲ درجه است. از آنجا که کهکشان مذکور تا این اندازه بزرگ است، لذا پرتوهای آن به شدت پخش می شوند و در نتیجه باعث تقلیل درخشندگی ظاهری آن می گردد. بنابراین برای مشاهده آن نیاز به یک شب صاف و تاریک است. بعضی از ستاره شناسانی که دارای چشمان تیزبین هستند، می گویند که توانسته اند M۳۳ را در شب های کاملاً مناسب، با چشم غیرمسلح هم ببینند.


مثلث Tri

رسیدن به نصف النهار : ۲۰ دی ؛

مساحت : ۶۵۷ درجه مربع

ممسک العنان یکی از قدیمی ترین صورت های فلکی است که در اساطیر یونانی پیوسته یادآور مخترع لنگ ارابه می باشد. شکل ظاهری آن معمولاً به صورت چوپانی است که بزغاله ای را در دست دارد.

▪ ستاره ها

ستاره آلفای صورت فلکی ارابه ران یک ستاره غول زرد به نام عیوق است که در آسمان، ششمین ستاره درخشان محسوب می شود. وقتی که در اوایل شب در آسمان شمال شرق طلوع می کند، طلایه دار آغاز پاییز و طلوع صورت های فلکی ثور و جبار از صور فلکی آسمان فصل زمستان است. نوع طیف G۶ – III قدر آن ۱/۰ و دارای فاصله ۴۲ سال نوری می باشد.

▪ اجرام عمقی آسمان

ارابه ران که در امتداد راه شیری نشسته، دارای چهار خوشه ستاره ای بزرگ قابل مشاهده است. M۳۶ خوشه باز و بزرگی با قدر حدود ۴، که به فاصله ۳۷۰۰ سال نوری است، شامل حدود ۶۰ ستاره می باشد. یکی دیگر از خوشه های بزرگ، M۳۷ به صورت باز و با قدر ۶ دارای ۱۵۰ ستاره است. M۳۸ خوشه ای با ۱۰۰ ستاره و قدر هفتم می باشد. NGC۲۲۸۱ هم دارای قدر ۷ و ۳۰ ستاره در سطحی با قطر یک ششم درجه است.


مثلث Tri

زمان رسیدن به نصف النهار : ۳۰ خرداد ؛

مساحت : ۵۳۸ درجه مربع

ستارگان این بخش از آسمان در امتداد دایرهٔ البروج، در ابتدا و در اصل چنگال های صورت فلکی مجاور یعنی عقرب را نشان می دادند. اسامی ستارگان درخشان تر میزان، گویای این وابستگی در گذشته است. احتمالاً از زمان امپراتوری رو، صورت فلکی میزان حالت مجزا و مستقل به خود گرفته است. در آن ایام خورشید در موقع اعتدال پاییزی (حدود اول مهر) یعنی زمانی که طول روز و شب یکسان می شود ، وارد میزان می گردید. به همین لحاظ ستارگان میزان حالت تعادل و ترازو را داشتند.

▪ستاره ها

ستاره آلفای صورت فلکی میزان به نام کفه جنوبی، به جای لغت عربی «چنگال جنوبی» آمده است. این ستاره به نظر می رسد که دو تایی است، اما احتمال هم می رود که یک جفتی اپتیکی با فاصله بسیار زیاد باشد که به هم ارتباط ندارند و فقط به علت قرار گرفتن آن ها در راستای دید ما از زمین چنین حالتی را نشان می دهند. ستاره درخشان این دو ستاره ، ستاره ای با طیف A۳ - III ، قدر ۸/۲ و فاصله حدود ۶۵ سال نوری است. ستاره از نوع F۵ –IVو قدر شمالی طیف آن از نوع B۸ – III با قدر ۶/۲ و فاصله ۱۰۰ سال نوری است.


مثلث Tri

هیچ کدام به سادگی قابل مشاهده نیستند.

●نهر (Eri) جوی، رودخانه فلکی

زمان رسیدن به نصف النهار، ۱۵ دی ؛

مساحت : ۱۱۳۸ درجه مربع

صورت فلکی نهر، دومین صورت از نظر طول (بعد از مار آبی ، شجاع) و ششمین صورت فلکی از لحاظ بزرگی است. این مجموعه از ستارگان ضعیف، از دوران باستان به نام روخانه (معمولاً اشاره ای به رودخانه فرات یا نیل) شناخته شده اند. صورت فلکی نهر ابتدا به طرف غرب و صورت فلکی قیطس می پیچد، سپس به جنوب و بین صور فلکی کوره و اسکنه از صورت های فلکی نیم کره جنوبی آسمان می رود. در دوران کلاسیک جنوبی ترین حد این صورت فلکی به ستاره ظلیم یا تتای نهر می رسید. اما بعداً حد آن تا ستاره آخرالنهر یعنی آلفای صورت نهر که ستاره ای است از قدر یکم ادامه یافت، که در نقشه مقابل متأسفانه این سمت نشان دادن نشده است.

▪ستاره ها

ستاره آلفا یا آخر النهر از لغت عربی «انتهای رودخانه» گرفته شده، این ستاره فقط از عرض های جغرافیایی پایین تر از ۳۰ درجه شمالی دیده می شود که بر روی این نقشه رسم نگردیده (بنابراین از تهران دیده نمی شود) ، طیف آن از نوعV B۳ - قدرش ۵/۰ و با ما ۶۹ سال نوری فاصله دارد.

▪ اجرام عمقی آسمان

Ic۲۱۱۸ یک سحابی خیلی عظیم انعکاسی ( حدود ۴۰× ۱۴۰ دقیقه قوسی) است که دقیقاً در زیر ستاره بتا به فاصله ۵/۲ درجه ای شمال غربی ستاره رجل جبار واقع شده است و احتمالاً از نور تابی آن ستاره درخشان، منور می گردد. در مسیر صورت فلکی نهر چندین ده کهکشان کم فروغ (قدر کمتر از ۱۰) قرار گرفته است.