كیش نفت چه كسی را مات می كند

در حالی كه قیمت نفت تا مرز 46 دلار افزایش پیدا كرده است طبق معمول وزیر نفت عربستان بر پشت تریبون رفت و اعلام آمادگی خود را برای افزایش تولید روزانه خود به 3 1 میلیون بشكه اعلام كرد

النعیمی دلیل این امر را مقابله با افزایش بهای نفت دانست و گفت: در طول سه ماه گذشته عربستان روزانه 3/9 میلیون بشكه تولید نفت داشته است، اما برای تامین تقاضاهای نفتی آمادگی افزایش بیش از ظرفیت تولید خود را دارد.وی ادامه داد: ریاض، آمادگی كامل دارد تا تقاضاهای شركت های نفتی بین المللی را در صورت افزایش پاسخ دهد.او عربستان را به عنوان یكی از ناجیان جلوگیری از هرگونه كمبود عرضه نفت در بازارهای بین المللی نام برد و خاطرنشان ساخت با افزایش بهای نفت كه تاثیر منفی بر رشد اقتصاد جهانی به ویژه بر كشورهای در حال توسعه خواهد داشت مقابله می كنیم.

افزایش تولید نفت غیر عقلایی است

با اعلام افزایش تولید نفت از سوی عربستان نماینده ایران در اوپك گفت: افزایش بیشتر تولید نفت از سوی كشورهای عضو اوپك غیرعقلایی است.حسین كاظم پور اردبیلی افزود: در شرایطی كه ذخایر نفتی افزایش یافته است، تصمیم به افزایش تولید غیرمنطقی به نظر می رسد.وی با اشاره به افزایش قابل توجه قیمت نفت در روزهای اخیر، علت اصلی افزایش قیمت نفت را تنش در برخی كشورهای بزرگ تولید كننده نفت ارزیابی كرد.بنابراین گزارش، در پی افزایش بحران در عراق، قیمت نفت روز گذشته به 75/45 دلار در هر بشكه افزایش یافته است.تولید نفت ایران در ماه گذشته از مرز 4 میلیون بشكه در روز فراتر رفته بود.

نگرانی بانك مركزی اتحادیه اروپا از بهای نفت

در این بین بانك مركزی اتحادیه اروپا نیز نگرانی خود را نسبت به تاثیر منفی افزایش بهای نفت بر اقتصاد كشورهای عضو این اتحادیه ابراز كرد. بانك مركزی اتحادیه اروپا در گزارش ماهانه خود اعلام كرد: روند كنونی بهای نفت در كوتاه مدت موجب افزایش نرخ قیمت ها در اتحادیه اروپا خواهد شد.براساس گزارش این بانك، در صورتی كه بهای نفت همچنان به میزان بالایی افزایش یابد، نرخ تورم سالانه در كشورهای عضو این سازمان برای مابقی سال و نیز چند ماه نخست سال 2005 بالای دو درصد خواهد ماند.در ادامه این گزارش آمده است: خطرات موجود برای ثبات قیمت ها در میان مدت براساس افزایش بهای نفت به وجود می آید.

روسیه و ابراز ناتوانی در كاهش بهای نفت

روسیه نیز كه تا به حال جزو آرام ترین كشورها در رابطه با اظهارنظر دروضعیت نفت كنونی بود اعلام كرد: روسیه نمی تواند برتحولات قیمت نفت تاثیر گذارد.رئیس آژانس فدرال انرژی روسیه كه كشورش به گردهمایی ماه آینده سازمان كشورهای صادركننده نفت، اوپك، دعوت شده است در جمع خبرنگاران به سوالی در مورد امكان اقدامی از جانب روسیه برای جلوگیری از افزایش قیمت نفت پاسخ منفی داد.وی گفت: من فكر می كنم روسیه نمی تواند بر روی قیمت نفت تاثیر داشته باشد زیرا این كشور اكنون در حد ظرفیت تولیدش قرار دارد.اوگانسیان همچنین تاكید كرد كه اگر شركت نفتی «یوكوس» روسیه سقوط كند وضعیت جهانی قیمت نفت وخیم خواهد شد.یوكوس كه بزرگ ترین شركت نفتی روسیه است هم اكنون به دلیل مشكلات مالی و محكوم شدن به پرداخت 4/3 میلیارد دلار مالیات های عقب افتاده در آستانه ورشكستگی قرار دارد.

كاهش ذخایر نفت و بنزین آمریكا

اما افزایش بهای نفت در این تشنج در بازار پیامدهای دیگری هم دارد. وزارت انرژی آمریكا و «انیستیتو نفت آمریكا» در گزارش هفتگی خود اعلام كردند ذخایر نفت و بنزین این كشور در هفته منتهی به 6 اوت (16 مرداد) به شدت كاهش یافت به طوری كه در این دوره از سال به پایین ترین از حد عادی آن رسیده است، اما ذخایر فرآورده های پالایشی با پیش بینی زمستان افزایش پیدا كرده است.

در گزارش وزارت انرژی آمریكا آمده است ذخایر نفت خام كشور در دوره مورد بررسی با 3/4 میلیون بشكه كاهش به 3/294 میلیون بشكه رسید.«انیستیتو نفت آمریكا» كه یك موسسه خصوصی است، میزان كاهش ذخایر نفت خام را در هفته مورد بررسی بیش از رقم گزارش دولت آمریكا اعلام كرده است. این موسسه در گزارش خود میزان ذخایر نفت خام كشور را با 19/5 میلیون بشكه كاهش 29/294 میلیون بشكه اعلام كرد.میزان ذخایر بنزین در گزارش دولت آمریكا با 8/1 میلیون بشكه كاهش 3/208 میلیون بشكه اعلام شد. با وجود این كاهش، میزان ذخایر بنزین در این دوره از سال بالاتر ازحد عادی است.«انیستیتو نفت آمریكا» نیز این ذخایر را با 44/2 میلیون بشكه كاهش 35/210 میلیون بشكه اعلام كرد.

از سوی دیگر، میزان ذخایر فرآورده های پالایشی در هفته منتهی به 6 اوت در گزارش دولت آمریكا با 3/1 میلیون بشكه افزایش 5/122 میلیون بشكه اعلام شده است.در گزارش انیستیتو نفت آمریكا نیز این ذخایر با 07/3 میلیون بشكه افزایش 50/121 میلیون بشكه اعلام شد. این موسسه تصریح كرد كه میزان ذخایر فرآورده های پالایشی در این دوره از سال در حد عادی است.وزارت انرژی آمریكا در گزارش خود خاطرنشان كرد كه واردات از عربستان سعودی برای دومین هفته متوالی به نسبت بالا بوده است.وزارت انرژی آمریكا در گزارش هفتگی خود تصریح كرد كه در هفته منتهی به 6 اوت میزان واردات این كشور با روزانه 827 هزار بشكه كاهش نسبت به هفته پیش از آن 5/9 میلیون بشكه در روز بود.انیستیتو نفت آمریكا میزان واردات در هفته مورد بررسی را با روزانه 915 هزار بشكه كاهش 93/8 میلیون بشكه در روز اعلام كرد.

براساس گزارش دولت آمریكا، پالایشگاه های آمریكا نیز در هفته منتهی به 6 اوت با ظرفیت 7/94 درصد فعالیت داشتند در حالی كه در هفته پیش از آن با 3/96 درصد ظرفیت فعالیت داشتند. این كاهش ظرفیت در هفته منتهی به 6 اوت علت كاهش تولید بنزین اعلام شده است.

در گزارش دولت آمریكا همچنین میزان ذخایر گاز در هفته منتهی به 6 اوت با 02/2 میلیارد مترمكعب افزایش 66/68 میلیارد مترمكعب اعلام شد كه این میزان معادل 3 درصد افزایش نسبت به هفته پیش ازآن است. با وجود این، بازار انتظار افزایشی بیش از این رقم را داشت.

میزان ذخایر گاز در دوره مورد بررسی در مقایسه با دوره مشابه در سال گذشته 44/6 میلیارد مترمكعب افزایش نشان می دهد.

تشدید درگیری در نجف و افزایش بهای نفت

برخی معتقدند افزایش بهای نفت به دنبال تشدید درگیری نجف صورت گرفته است. در واقع با فرض این كه به دنبال تشدید درگیری ها در شهر مقدس نجف كه می تواند حمله احتمالی شبه نظامیان به زیرساختارهای نفتی عراق را به دنبال داشته باشد و ایجاد ترس برافكار عمومی بازار در حال حاضر بهای نفت افزایش غیرقابل وصفی را طی می كند.

در واقع این تحلیل گران علت اصلی افزایش كنونی بهای نفت را ترس از بابت حمله شبه نظامیان عراقی به زیرساختارهای نفتی و قطع صادرات نفت از این كشور عنوان می كنند.

نتیجه گیری احوال نفت

می توان نتیجه گرفت كه علت افزایش قیمت جهانی نفت، تاثیر عوامل روانی و نگرانی از تروریسم، همچنین احتمال شورش های سیاسی در كشورهای نفت خیز جهان بوده و عوامل بنیادین بازار (عرضه و تقاضا) نقش در این زمینه ندارد.

Tim Evans تحلیل گر ارشد موسسه IFR با بیان این مطلب كه قیمت نفت دیوانه كننده شده است در حالی كه هیچ كمبود فیزیكی نفت خام در بازار وجود ندارد. هم اكنون فضای وحشت در بازار حاكم شده است و قیمت های نفت تحت تاثیر عوامل خارج از بازار در نوسان است.یكی از دیگر تحلیل گران بازار نفت گفت: گمان می كنم بازار نسبت به مسئله یوكوس بیش از اندازه واكنش نشان داده است. نكته ای كه بیشتر تحلیل گران درباره آن وحدت نظر دارند، این است كه در حال حاضر، عملكرد بازار كاملاً احساسی است.

اوپك هیچ گونه عرضه مازدای ندارد. علی النعیمی، وزیر نفت عربستان سعودی هم اعلام كرده بود كه عربستان سعودی می تواند میزان تولید نفت خود را افزایش دهد، اما این افزایش تولید فوری نیست. مشكلات شركت نفتی یوكوس هم در افزایش قیمت های نفت موثر بود. كاخ سفید به موسسه های مالی آمریكا درباره خطر وقوع حملات تروریستی هشدار داد. در همین حال شكیب خلیل، وزیر نفت الجزایر، هم در گفت و گو با خبرنگاران گفت: فكر نمی كنم كه سازمان اوپك بتواند كاری انجام دهد؛ زیرا اوپك هر آنچه لازم بود، انجام داده است. اوپك كار دیگری نمی تواند انجام دهد.

منبع: عصر اقتصاد، شنبه 24 مرداد 1383