شمال نه, دلم با جنوب است

سیاوش مفیدی, بازیگر از زمانی می گوید که راهنمای تورهای گردشگری بوده است

من تهران به دنیا آمدم.‌ در منطقه ۱۲، یعنی درست بعد از میدان امام حسین(ع)‌،‌ سمت تهران‌نو،‌ خیابان ایران‌مهر. پدرم خارج از کشور به دنیا آمده، ولی مادرم متولد بندر انزلی است. ما هیچ‌گاه به شهر محل تولد پدرم نرفته‌ایم و مادرم هم در بندرانزلی فامیل و آشنایی ندارد و سفرهای ما به این شهر مثل تمام شهرهای دیگر ایران بوده است.

شاید خیلی از افرادی که در تهران زندگی می‌کنند، اصلا به سراغ دیدنی‌های این شهر نروند، ولی من خیلی تهران را گشته‌ام. بیشتر موزه‌های تهران را دیده‌ام، موزه کاخ گلستان، کاخ موزه سعدآباد، کاخ موزه نیاوران، موزه آبگینه،‌ موزه ایران باستان، موزه جواهرات و... در این بین موزه جواهرات است که در روزها و ساعت‌های بسیار خاصی کار می‌کند و دیدنی‌های ارزشمندی دارد مانند کوه نور، تخت‌طاووس و جواهرات باقیمانده از دوران قاجار و پهلوی و... موزه آبگینه هم جذابیت زیادی دارد. بخصوص ساختمان آن که از آن قوام‌السلطنه نخست وزیر بوده و هنوز هم دیدنی است. البته مردم تهران کمتر وقت می‌گذارند در روزهای تعطیل به دیدن موزه‌ها بروند که نمی‌دانم دقیقا دلیلش چیست.

خدا رحمت کند مادربزرگم را. وقتی کوچک بودیم منزل آنها روبه‌روی دانشگاه شریف، نزدیک میدان آزادی بود. مادربزرگمان ما را همیشه به میدان آزادی که به آن شهیاد می‌گفتند،‌ می‌برد. آن زمان‌ میدان آزادی داخلش باز بود و می‌شد با خرید بلیت داخل برج آزادی شد و حتی به پشت بام آن رفت. داخل برج آزادی موزه بود. در طبقات مختلف آن عکس و فیلم‌های کوتاه می‌گذاشتند. من سال‌هاست خبر ندارم وضع‌ داخل برج آزادی چطور است. ولی آن زمان دیدن داخل موزه آزادی و رفتن به پشت‌بام آن برایمان بسیار جالب بود.

من زمانی راهنمای تور بودم. الان هم گاهی همین کار را انجام می‌دهم. به همین دلیل به خاطر مسافران و گردشگر‌هایم جاهای دیگر ایران را هم دیده‌ام. علاوه بر شهرهای مختلف، مسافرانی را که از آمریکا، انگلیس، استرالیا و دیگر کشورها به ایران می‌آمدند، به دیدن نقاط مختلف تهران می‌بردم.

این گردشگران بسیار متفاوت‌تر از ما سفر می‌کنند. آنها معمولا قبل از سفر نقاط دیدنی کشور مقصدشان را شناسایی می‌کنند، درباره آن اطلاعات به دست می‌آوردند و بعد راهی آن کشور می‌شوند. در حقیقت وقتی به کشور مورد نظرشان می‌رسند، تمام اطلاعات ضرروی‌شان را دارند و فقط دیدن منطقه از نزدیک برایشان باقی مانده است. البته همین موجب می‌شود راهنمای تور اطلاعات بیشتری نسبت به آنها درباره آن اثر باستانی یا منطقه نداشته باشد. فرش ایرانی، ویرانه‌های کاخ آپادانا در شوش، مقبره دانیال در شوش، زیگورات چغازنبیل و سرآمد تمام اینها تخت جمشید، همه و همه برای این گردشگران جالب است. دیدن حرم امام رضا(ع)‌ هم برایشان جذابیت زیادی دارد، اگرچه نمی‌توانند داخل حرم شوند. این افراد فقط در محوطه بیرونی می‌توانند از حرم دیدن کنند و به عنوان غیرمسلمان اجازه ورود به مسجد گوهرشاد را ندارند. معمولا جریان ورود این افراد به محوطه بیرونی حرم به این صورت است که ابتدا آنها را به آستان قدس معرفی می‌کنند. گردشگران خانم چادر به سر می‌کنند. در جای مشخصی برایشان فیلم‌های معرفی حرم را می‌گذارند و بعد با حضور یکی از مسئولان همان بخش داخل محوطه حرم می‌روند .

ایران چون نقاط دیدنی مختلفی دارد، توانایی جذب گردشگرش هم بالاست. ایران از معدود کشورهایی است که همین امروز می‌توان به سرعین آن رفت و از سرما لرزید و همان‌جا هم با هواپیما به کیش رفت و در آب‌های آن شنا کرد. این تنوع آب و هوایی، جغرافیا و طبیعت زیبا موجب شده افراد زیادی جذبش شوند. پتانسیل گردشگری در ایران بسیار بالاست. مثلا ما کویرهایی داریم که می‌تواند گردشگران خارجی زیادی را جذب کند. همان طور که کشور تونس گردشگران زیادی را در کویرگردی جذب کرده است. آثار باستانی ما بسیار زیاد است. ولی در اروپا ساختمانی را که فقط متعلق‌به ۳۰۰ سال پیش است، به شکل خاصی نگهداری می‌کنند.

جدای از بحث گردشگر‌ها و تور و... اگر خودم فرصتی برای سفر بدون هیچ دغدغه خاصی داشته باشم، ترجیح می‌دهم به جزیره کیش بروم. البته معمولا تهرانی‌ها در اولین فرصت راهی شمال ایران می‌شوند. من هم گاهی اوقات به شمال می‌روم. ولی کیش را از این جهت دوست دارم که جزیره زیبا و آرامی است. آرامش و خلوت و سکوت آن برایم جذاب است. علاوه بر آن، من دشت، کوه و آب‌ و هوای کوهستانی را به شمال و جنگل ترجیح می‌دهم. در این بین آذربایجان برایم جذابیت زیادی دارد. علاوه بر تمام زیبایی‌های داخل شهر مانند مسجد کبود و موزه تبریز، کندوان، کوه‌های اطرافش و قره‌کلیسا هم من را برای سفر به اینجا ترغیب می‌کند. البته من تاکنون کویر نرفته‌ام. باید آشنای کویر بود تا به کویر سفر کرد. دوستانم که اهل کویرگردی هستند، معمولا تعریف‌های عجیب و غریبی از آن می‌کنند. مفیدی پیشنهاد دیگری هم دارد. اگر کسی می‌خواهد از تهران با چند ساعت وقت گذاشتن به سراغ خانه‌های قدیمی برود، بهتر است به کاشان برود و خانه‌های طباطبایی‌ها و... را ببیند. معماران کاشان بسیار توانا بوده‌اند که یکی از دلایلش ویژگی‌های خاص منطقه آنها بوده است. ‌