فناوری فرهنگی

آندره ژ. اودريكور و ژان ميشه آ ترجمه اصغر کریمی

اودریکور، آ.؛ میشه آ، ژ.، فناوری فرهنگی، 1390آ تهران: سفیر اردهال.
کتاب حاضر ترجمه دو بخش، تحت عناوین  «فنّآوری فرهنگی: روش­شناسی»  نوشته  آندره اودریکور و «فنّآوری فرهنگی: رساله روشمند» نوشته  ژان میشه‌آ  از کتاب ارزشمند مردم‌شناسی ­عمومی است که با مشارکت 30 تن از استادان و متخصصان مردم‌شناس مشهور تحت سرپرستی ژان پوواریه، مجموعه24 از  دایره‌المعارف پلیاد، توسط انتشاراتی گالیمارانتشار یافته است. با اینکه سالها از انتشار این کتاب می گذرد ، ولی این مجموعه (و کلیه مجموعه های دیگر دائره المعارف  پلیاد) از منابع مهم و بنیانی نظری علمی است  که با گذشت زمان  به آسانی کهنه نمی شود.در زیر فهرست مطالب و مقدمه این کتاب را می خوانیم.

 

 

 

 

 

 

 

فناوری فرهنگی

(مصور)

آندره ژ. اودریکور   و    ژان میشه آ

 

گزینش و ترجمه

اصغر کریمی

 

فهرست مطالب

مقدمه                                   

بخش اول: کلیاتی درباره مردم‌شناسی                   

فصل اول: مردم‌شناسی چیست؟ مردم‌شناس کیست؟ پیدایش علم‌مردم‌شناسی در جهان   

فصل دوم: مکتبهای علم مردم‌شناسی                         

بخش دوم: فنّآوری فرهنگی                   

فصل اول: روش شناسی                                                    

1 - رویکرد تاریخی یا تکاملی                       

2 - رویکرد جغرافیائی یا بوم‌شناختی                 

3- رویکرد کاربردی                             

4- رویکرد دینامیک (تحرک یا پویا)                  

5- رویکرد تجربی                           

 فصل دوم: طبقه بندی روشمند  در فناوری فرهنگی          

فنون بدن                             

فنون ساخت                                 

فنون استحصال                              

فنون مصرف                                 

منابع بخش دوم                                 

نمایه                                     

 

 

مقدمه

کتاب حاضر ترجمه دو بخش، تحت عناوین  «فنّآوری فرهنگی: روش­شناسی^[1]»  نوشته  آندره اودریکور^[2] و «فنّآوری فرهنگی: رساله روشمند»^[3]  نوشته  ژان میشه‌آ^[4]  از کتاب ارزشمند مردم‌شناسی ­عمومی^[5] است که با مشارکت â30 تن از استادان و متخصصان مردم‌شناس مشهور تحت سرپرستی  ژان پوواریه^[6]، مجموعه24 از  دایره‌المعارف پلیاد^[7] ، توسط انتشاراتی گالیمار^[8] انتشار یافته است. با اینکه سالها از انتشار این کتاب می گذرد ، ولی این مجموعه (و کلیه مجموعه های دیگر دائره المعارف  پلیاد) از منابع مهم و بنیانی نظری علمی است  که با گذشت زمان  به آسانی کهنه نمی شود.  در این مجموعة  مردم‌شناسی عمومی موضوعات و مباحثی چون: اندیشة مردم‌شناختی؛ تحقیات میدانی در مردم‌نگاری؛ تحقیقات میدانی مردم‌شناختی خویشاوندی؛ تحقیقات میدانی مردم­شناحتی اقتصادی؛ تحقیقات میدانی مردم‌شناختی جمعیتی؛ زبانشناسی و مردم‌شناسی؛ مفهوم زبانها در تحقیقات میدانی مردم‌شناختی؛ تحقیقات میدانی شناخت موسیقی اقوام؛ نقشه‌نگاری و ارائه به شیوه نمودار در مردم‌شناسی؛ فیلمهای مردم‌شناختی؛ موزه‌ها و سایر مجموعه‌های عمومی مردم­نگاری؛ مردم‌نگاری و همکاری فنّی؛ و همچنین در مورد رشته‌های مردم‌شناختی چون: برنامة مردم­شناسی؛ انسان‌شناسی جسمانی؛ فنّآوری فرهنگی (رساله روش­شناسی؛ رسالة روشمند)؛ انسان­شناسی اجتماعی؛ اسطوره شناسی؛ مقدمه‌ای بر مردم‌شناسی دستگاه قضائی؛ فرهنگ‌پذیری قضائی؛ مسائل مردم‌نگاری اروپائی؛ اتنوموزیکولوژی (شناخت موسیقی اقوام)؛ و نیز در مورد مبحث مقایسه علم مردم‌شناسی با علوم دیگر مباحثی چون: زبان و مردم‌شناسی؛ تاریخ و مردم‌شناسی؛ جغرافیای‌انسانی و مردم‌شناسی؛ جمعیت‌شناسی و مردم‌شناسی؛ ژنتیک و مردم‌شناسی؛ مسائل مردم‌شناسی اقتصادی؛ روان‌پزشکی اجتماعی و مردم‌شناسی؛ روانشناسی و مردم‌شناسی؛ علوم طبیعی و مردم­شناسی؛ اتنوبوتانیک (گیاه شناسی اقوام)؛ معدن‌شناسی اقوام؛ مردم‌شناسی و مابعدالطبیعه؛ وحدت علوم انسانی و مردم‌شناسی‌و بالاخره تجربه مردم‌شناختی مطرح شده است. هر یک از این مباحث با تبحّر تمام تهیه شده و برگرفته از منابع دقیق است.

چون تاکنون در ایران مطلب مدون و مستقلی درباره  فنّآوری فرهنگی ، که از موضوعات پایه‌ای و مهم تحقیقات مردم‌شناختی است، ترجمه یا تألیف نشده و انتشار نیافته است، بنابراین ترجمه دو مبحث فوق می‌تواند به عنوان نقطه آغازین برای درس فرهنگ و فن‌آوری (از درسهای رشته مردم‌شناسی) منبع مفیدی باشد و در اختیار دانشجویان و علاقمندان به علم مردم‌شناسی و نیز پژوهشگرانی باشد که در راستای شناخت بیشتر سیر تحولی ابزارها مطالعه می‌کنند.

امید است درباره فنّآوری فرهنگی گروههای قومی ایران نیز تحقیقات مردم‌شناختی بنیادی به عمل آید و حاصل آن در اختیار دانشجویان، دانش پژوهان و علاقمندان و برنامه ریزان کشور گذاشته شود.

با این که این کتاب درباره فنّآوری فرهنگی است ولی برای آشنائی بیشتر علاقمندان با علم مردم‌شناسی، بخش اول آن با استفاده از منابع مختلفی که در پانویسها آورده شده‌اند، به معرفی کلیاتی درباره علم مردم‌شناسی، مردم‌شناسی چیست، مردم‌شناس کیست، پیدایش علم مردم‌شناسی در جهان، و مکتبهای علم مردم‌شناسی اختصاص داده شده است. بخش دوم آن اختصاص به فنّآوری فرهنگی دارد که در دو فصل تحت عناوین «روش شناسی»  و  « طبقه بندی روشمند در فناوری فرهنگی»، ترجمه کاملی از دو مبحثی است که در فصل مربوط به فنّآوری فرهنگی کتاب  مردم‌شناسی عمومی  مذکور در فوق وجود دارد.

               اصغر کریمی

 

 

 

^[1]  . Technologie culturelle, essai de methodologie

^[2]. André  G. Haudricourt

 

^[3]. Technologie culturelle, essai de systematique

^[4]  .Jean Michea

^[5] . Ehthnologie general

^[6]. Jean Poitier

^[7]. Encyclopedie de la Pleaide

^[8]. Galimard