به 40 دلار عادت کنیم

در شرایطی كه قیمت نفت از مرز ۴۴ دلار برای هر بشكه گذشت, رئیس اوپك خبر از ناتوانی این سازمان در تولید نفت بیشتر جهت كاهش قیمت ها داد اما ۲۴ ساعت بعد, حرف های خود را تكذیب كرد با این حال, كارشناسان درمورد توانایی اوپك در زمینه تولید نفت بیشتر تردید دارند

پیش از حمله آمریكا به عراق، گروهی از كارشناسان تصور می كردند كه اشغال عراق باعث سقوط شدید قیمت نفت خواهد شد اما نه تنها قیمت نفت كاهش نیافت، بلكه به بالاترین سطح خود طی ۲۱ سال اخیر رسید.صنعت نفت عراق با مشكلات زیربنایی و حملات تروریستی مواجه است به همین دلیل نتوانسته با حداكثر ظرفیت به تولید نفت بپردازد. البته مشكل تولید نفت در سایر مناطق جهان نیز به چشم می خورد. به عنوان مثال شركت نفتی یوكاس روسیه با دولت درگیر است و شاید تولید نفت این كشور متوقف بشود. از سوی دیگر، وضعیت تولید نفت در اوپك نیز مبهم است. در روز سوم آگوست، رئیس اوپك اعلام كرد، این سازمان نمی تواند بیش از این نفت تولید بكند تا قیمت ها را پایین بیاورد. اما یك روز پس از این اظهار نظر، رئیس حرف خود را تغییر داد چون از سوی عربستان مورد انتقاد شدید قرار گرفته بود.وی ضمن تكذیب اظهارات قبلی خود، اعلام كرد، اوپك یك یا ۵/۱ میلیون بشكه ظرفیت مازاد تولید دارد كه آن را وارد بازار خواهد كرد. با این حال قیمت نفت تنها یك دلار پایین آمد و در روز بعد مجددا افزایش یافت. در حال حاضر نه تنها بازارهای نفتی روزهای پرتلاطمی را سپری می كنند بلكه شرایطی مشابه بر بازارهای پولی حاكم است. كارشناسان معتقدند، افزایش قیمت نفت باعث كاهش رشد اقتصاد جهانی خواهد شد.اقتصاددانان آمریكایی می گویند، درصورتی كه قیمت نفت بالاتر از ۴۰ دلار باقی بماند آنگاه رشد اقتصادی آمریكا در سال ۲۰۰۶، نیم درصد كاهش و نرخ تورم ۷/۰ درصد افزایش خواهد یافت.از دهه ۱۹۷۰ به بعد در پی وقوع بحران های نفتی، قدرت اوپك به میزان قابل توجهی كاهش یافته است. در آن زمان، اوپك با محدود كردن تولید، یك شبه قیمت ها را سه برابر كرد.البته از آن زمان به بعد، كشورهای صنعتی وابستگی اقتصاد خود را به نفت كاهش داده اند با این حال هنوز هم اوپك ۴۰ درصد نفت مورد نیاز جهان را تولید می كند و عربستان به تنهایی یك چهارم ذخایر نفتی اثبات شده جهان را در اختیار دارد. به همین دلیل این كشور می تواند با ایجاد تغییر در حجم تولید، قیمت نفت را دچار نوسان كند. در گذشته، در مورد توانایی اوپك در محدود كردن حجم تولید تردید وجود داشت چون اغلب كشورهای عضو بیش از سهمیه در نظر گرفته شده نفت تولید می كردند. امادر حال حاضر درمورد توانایی این سازمان درمورد تولید بیشتر نفت تردید وجود دارد. گفته می شود كه ظرفیت مازاد تولید اوپك معادل یك تا دو درصد تقاضای جهانی است آن هم در شرایطی كه برای ایجاد تغییر در بازار حداقل باید معدل ۴ درصد تقاضای جهانی، نفت وارد بازار كرد.به هر حال پر كردن این فاصله آسان نیست و حداقل به دو سال زمان نیاز است.در ماه جولای، تولید نفت عربستان ۲۵/۹ میلیون بشكه در روز بود درحالی كه سهم واقعی این كشور ۴۵/۸ میلیون بشكه در روز است. باتوجه به مجموع این عوامل باید به خرید قیمت نفت به مبلغ ۴۰ دلار و یا بیشتر عادت كنیم.

منبع: اکونومیست، به نقل از روزنامه همشهری، چهار شنبه 4 شهریور 1383