روشهای نوین ترك اعتیاد

بخش دوم گفت وگو با متخصصان در هشتمین كنگره بیهوشی ایران در زیر می آید
•••
•تبلیغ رنگارنگ مراكز ترك اعتیاد
متاسفانه به دلیل گسترش پدیده اعتیاد در میان اقشار مختلف جامعه به ویژه جوانان مقوله ترك اعتیاد در زمره یكی از موضوعات روز جامعه قرار گرفته است

به عقیده كارشناسان الگوی اعتیاد در ایران در حال تغییر بوده و از خانواده تریاك ها به سوی «روان گردان ها» سوق پیدا كرده است.از دیگر سو كاهش سن اعتیاد و رسیدن به سنین دبیرستانی و توزیع موادمخدر در بیشتر مناطق شهری و روستایی زنگ خطری جدی قلمداد می شود.متاسفانه امروزه طاعون اعتیاد تمام قشر های جامعه را اعم از تحصیلكرده و كم سواد در برگرفته و بخش عمده ای از نیروی كار فعال جامعه را حذف می كند. به عقیده آسیب شناسان اجتماعی، مناسب ترین شیوه پیشگیری است.

با آغاز به كار مراكز ترك اعتیاد خصوصی و آگهی های رنگارنگ این قبیل موسسات در مطبوعات، تبلیغ به منظور ترغیب معتادان برای ترك اعتیاد رنگ و بویی تازه به خود گرفته است. كلینیك هایی كه وعده ترك اعتیاد را به مبتلایان به این پدیده خانمان سوز داده و فرد را به یاد كلینیك های لاغری و موسسات كنكور می اندازد. موسساتی كه با وعده تضمینی! باور و اعتقاد به صحت در وعده هایشان را زیر سئوال می برند.اما مراحل ترك اعتیاد چیست و پرسش دیگر آنكه بهترین شیوه ترك اعتیاد كدام است؟ ترك اعتیاد توسط «متادون» یا ترك اعتیاد زیر بیهوشی (UROD)؟

دكتر سلیمی متخصص بیهوشی می گوید: ترك اعتیاد شامل دو مرحله «سم زدایی» به مفهوم ترك فیزیكی اعتیاد و جلوگیری از عود مجدد است. شیوه (UROD) معادل سم زدایی بوده كه مرحله مشكل تر پس از سم زدایی، جلوگیری از عود مجدد بیماری از طریق گروه درمانی، مشاوره، دارو درمانی و... است.وی در ادامه می افزاید: در زمینه ترك اعتیاد به واقع بهترین روش وجود نداشته و نحوه ترك اعتیاد بر حسب شرایط هر فرد می بایست در نظر گرفته شود.دكتر سلیمی تصریح می كند: به نظر روان شناسان متادون مناسب ترین شیوه است، اما به نظر می رسد ترك اعتیاد زیر بیهوشی بیشتر برای افرادی كه تحمل علایم دوره قطع مواد مخدر شامل درد به ویژه در پا ها، اسپاسم عضلانی و... را ندارد، شیوه مناسب تری باشد.دكتر سلیمی می گوید: ترك اعتیاد به شیوه UROD در دنیا سابقه ای ۳۰ ساله داشته كه این شیوه از سال۱۳۷۸ در ایران آغاز شده است. هر چند این روش شیوه ای قابل قبول در كل دنیا است اما در حال حاضر بسیاری از مراكز فاقد صلاحیت به تبلیغ شیوه ترك اعتیاد به روش UROD می پردازند.

وی با اشاره به اینكه هم اكنون بیش از ۳۵ مركز در تهران به امر ترك اعتیاد مشغول هستند یادآور شد: بسیاری از این مراكز كلینیك های ساده و فاقد شرایط اولیه از قبیل تجهیزات و امكانات بیهوشی و بخش ICU هستند.عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی می گوید: این در حالی است كه مراكز ترك اعتیاد به روش UROD حتماً می بایست به ICU مجهز باشند.وی در ادامه می افزاید: برای جلوگیری از فعالیت نا منسجم كلینیك های ترك اعتیاد بخش خصوصی می بایست بحث ترك اعتیاد به سمت بیمارستان های دانشگاهی سوق پیدا كند.

•اهمیت روش بیهوشی كمتر از عمل جراحی نیست

شاید كمتر كسی به تاثیر روش بیهوشی بر نتیجه عمل واقف باشد. اما باید گفت تاثیر شیوه های بیهوشی به نتیجه عمل یكی از مباحث مهم در جوامع علمی و دانشگاهی به شمار می رود.به تعبیری آماده سازی بیمار قبل از عمل و شناسایی بیمار توسط متخصص بیهوشی از نظر مسائلی همچون بیماری های زمینه ای، از جمله بیماری های قلبی _ ریوی، دارو های مصرفی و عوارض مختلف بسیار اهمیت دارد.دكتر قیامت در این زمینه می گوید: بعد از شناسایی و آماده سازی بیمار و اصلاح بیماری های زمینه ای در حد مطلوب با تعیین ریسك بیهوشی، بیمار به اتاق عمل آورده می شود.وی ادامه می دهد: براساس ارزیابی هایی كه توسط متخصص بیهوشی انجام می پذیرد روش بیهوشی مناسبی كه با بیماری های زمینه ای بیمار و دارو های وی تداخل نداشته باشد، برای وی انتخاب می شود.رئیس هشتمین كنگره سراسری و دومین كنگره بین المللی بیهوشی تصریح می كند: پس از عمل با استفاده از روش های مختلف از بین بردن درد كه «سرویس كنترل درد حاد پس از عمل» نام دارد وضعیت بیمار كنترل و پس از تثبیت وضعیت بیمار وی ترخیص می شود. وی می گوید: طی شدن این پروسه به شكل صحیح، اثر مستقیمی در درمان بیمار و نتیجه عمل دارد.

به عقیده دكتر قیامت تاثیر عمل بیهوشی و انتخاب شیوه مناسب بر نتیجه عمل به اندازه خود عمل جراحی مهم و حیاتی به شمار می رود.وی می افزاید: به تعداد بیماری های زمینه ای روش های متفاوت بیهوشی وجود دارد كه همین امر فرایند بیهوشی را با پیچیدگی روبه رو می سازد. این متخصص بیهوشی با اشاره به اینكه غفلت از بیمار حین بیهوشی منجر به صدمات و عوارض جبران ناپذیر و در مواردی مرگ و میر بیماران می شود، بر ضرورت توجه به این رشته بیش از پیش تاكید می كند.دكتر قیامت در مورد مزایای دارو های جدید بیهوشی اظهار می دارد: مهم ترین مزیت دارو های بیهوشی جدید اثر كوتاه مدت بیهوشی و بازگشت فرد به حالت عادی پس از انجام عمل جراحی، عوارض كمتر و برطرف شدن حالت هایی از قبیل خواب آلودگی پس از عمل است.به عقیده وی، دارویی از نظر علم بیهوشی ایده آل است كه پس از انجام عمل جراحی، بیمار بتواند فعالیت و كارایی روزمره خود را از سر گرفته و حالت هایی از قبیل تهوع، استفراغ و خواب آلودگی نداشته باشد.رئیس انجمن بیهوشی ایران یاد آور می شود: عوارض دارو های قدیمی بیهوشی به گونه ای بود كه فرد پس از انجام عمل بیهوشی تا چند روز قادر به انجام فعالیت هایی كه انجام آن دقت و ظرافت خاصی را می طلبد نبوده، اما دارو های جدید به گونه ای ساخته شده كه فرد در مدت زمان كوتاهی پس از انجام عمل جراحی می تواند، فعالیت های عادی خود را از سر گیرد.