چطور از سردرد دور شوید

با وجود آنکه دانشمندان هنوز به طور کامل به علت اصلی بسیاری از سردردها پی نبرده اند, اما محققان در پیدا کردن راه حل موثری جهت درمان و کاهش اثرات آن گام های موثری برداشته اند

با وجود آنکه دانشمندان هنوز به طور کامل به علت اصلی بسیاری از سردردها پی نبرده‌اند، اما محققان در پیدا کردن راه‌حل موثری جهت درمان و کاهش اثرات آن گام‌های موثری برداشته‌اند. قسمت‌اعظمی از سردردها، سردردهای تنشی، میگرن و سردردهای خوشه‌ای به یک سری پیام‌دهنده‌ شیمیایی ناپایدار‌ که ما آنها را پیام‌آورهای عصبی می‌نامیم، مربوط می‌شود.

● سردرهای تنشی

این نوع سردرد‌ها را که بسیار شایع نیز هستند، سردردهای تنشی یا هیجانی می‌نامند و با وجود آنکه محققان هنوز نتوانسته‌اند رابطه مستقیمی بین استرس و بروز این نوع سردردها بیابند، اما همچنان معتقدند این سردردها از کار زیاد و تنش‌های هیجانی ناشی ‌می‌شوند که بیشتر مواقع ناحیه پس‌سری را گرفتار می‌کند. سردردهای تنشی، هم به شکل پراکنده و نامنظم بروز می‌کنند و هم‌ به شکل مزمن‌ و حاد گریبان افراد را می‌گیرند، طوری که شخص در طول یک ماه ممکن است پنج روز با این سردرد دست و پنجه نرم کند.

فرد مبتلا، درد را مثل یک فشار سبک و در عین حال ملایم احساس کرده، سنگینی و به‌هم‌فشردگی از دو طرف سر عارض می‌شود. این درد می‌تواند ۳۰ دقیقه تا هفت روز ادامه داشته باشد. برای درمان سردردهای پراکنده و نامنظم معمولا می‌توان از قرص‌های مسکن استفاده کرد. علاوه بر آن، سرد و گرم کردن پیشانی به کمک یک حوله یا ماساژ آرام شقیقه و گیجگاه می‌تواند تاثیر بسزایی در تسکین این نوع سردرد داشته باشد.

● سردردهای خوشه‌ای

این نوع سردردها، شدیدترین و دردناک‌ترین نوع سردرد و در عین حال کمتر از همه شایع هستند. از هر ۱۰ فرد بیمار، ۹ نفرشان مرد هستند که اغلب سیگاری‌های قهار در زمره این گروه قرار دارند. سردردهای خوشه‌ای به صورت گروهی حمله کرده، معمولا درد هر روز در یک ساعت معین بروز می‌کند و ممکن است روزها، هفته‌ها یا حتی ماه‌ها طول بکشد. در نهایت هم این امکان وجود دارد که پس از بهبودی نسبی، درد ماه‌ها یا سال‌ها به سراغ فرد نیاید و او فکر کند که کاملا خوب شده است. در هنگام شروع حمله، دردی شدید و کشنده در یک طرف سر احساس می‌شود. ضمن آنکه ممکن است آبریزش بینی و چشم از همان طرف سر که درد در آن نقطه شروع شده، آغاز شود.

گاهی اوقات استنشاق اکسیژن خالص در مرحله اول بروز سردرد، ممکن است درد را متوقف کند. برخی افراد با استفاده از داروهای بی‌حسی موضعی از راه بینی یا مصرف داروهایی نظیر ارگوتامین و وراپامیل می‌توانند از بروز این نوع سردردها جلوگیری کنند. هنگامی که به این نوع سردرد مبتلا شدید، سیگار نکشید و از انجام فعالیت‌های تنش‌زا خودداری کنید.

● میگرن

به نوعی از سردردهای شدید، میگرن می‌گویند. میگرن سردرد شدید و گذرایی است که گاه در یک قسمت سر پدید می‌آید. به این علت آن را میگرن می‌گویند که معنی‌اش در زبان یونانی «نیمه‌سر» است. به طور معمول سردردهای میگرنی با یک دوره مقدماتی آغاز می‌شود که طی آن شخص به شیوه غیرعادی احساس خستگی و کسالت می‌کند. به دنبال این حالت تهوع، استفراغ، اختلالات بینایی و اغلب بیزاری از نور (ترس از نور) به وجود می‌آید. این دوره مقدماتی ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد و متعاقب آن، سردرد بروز می‌کند. امکان دارد سردرد به اشکال گوناگون ظاهر شود و در یک فرد با دیگری متفاوت باشد. با این حال به مرور زمان بیماران می‌توانند نوع سردرد را از روی علایم مقدماتی پیش‌بینی کنند.

در حقیقت، افراد مبتلا به میگرن نمی‌توانند به خوبی در برابر محرک‌های طبیعی از قبیل نور، صدا و حتی علایم درد واکنش نشان بدهند، در نتیجه میزان درد شدت می‌یابد. با اسکن مغز معلوم شد به هنگام بروز میگرن، فعالیت‌های ساقه مغز نیز غیرطبیعی می‌شود. ساقه مغز به ناحیه‌ای از مغز گفته می‌شود که کنترل واکنش‌های مربوط به گرسنگی و تنفس را برعهده دارد. این ناحیه همانند فیلتر عمل می‌کند و موجب می‌شود افراد، سیگنال‌های ناخواسته یا مزاحم مثل صداهای اضافی را از خود دور کنند. هنگامی که ساقه مغز خوب عمل نکند این سیگنال‌ها به سمت مغز هجوم می‌برند و موجب پر شدن از بارهای اضافی می‌شوند. این فرضیه این امکان را به بیماران می‌دهد تا از تجویزهای خلاقانه پزشک معالج خود استفاده کنند. به نظر می‌رسد داروهای ضدتشنج که به منظور جلوگیری از حمله صرع، ‌توسط بیماران مبتلا به صرع مصرف می‌شود، می‌تواند آن دسته از سلول‌های عصبی را که موجب بروز میگرن می‌شوند، غیرفعال کند.