قبل از آنکه شیطان بداند چشم خوردی

بازار وسایل دفع بلا و زخم چشم

دهخدا در شرح کلمه خرافه می‌نویسد: «نام مردی پری‌زده از قبیله عذره بوده است و او آنچه از پریان می‌دید نقل می‌کرد و مردم او را به دروغ می‌پنداشتند و باور نداشتندی و گفتندی هذا حدیث خرافه و هی حدیث مستملح کذب.» اما قطعاً تاریخ خرافات به مدت‌ها قبل از آن زمان بازمی‌گردد و تا الان هم در همه جای دنیا ادامه دارد. هنوز هم خیلی از ما در پس‌زمینه ذهن‌مان عقاید خرافی داریم. هنوز هم چشم‌نظرها و مهره مارها طرفداران خودشان را دارند. در این گزارش ما دنبال پاسخ این نیستیم که بدانیم خواص مهره‌ها خرافات است یا نه. این فقط روایتی است از آنچه دیدیم و شنیدیم.

بازار تجریش هنوز بوی سنت می‌دهد. گیرم کنارش از این پاساژهای لوس سبز شده باشد و دیوارهایش را بازسازی کرده باشند. خوشبختانه سوق‌ها و حجره‌ها و میدان سرجایشان هستند. از در کنار امامزاده که وارد بازار می‌شوی بوی عطر به صورتت می‌ریزد و از جنب و جوش مردم مبهوت می‌شوی. کمی جلوتر مغازه‌های تسبیح و انگشترفروشی شروع می‌شوند. البته حالا سنگ‌های قیمتی و وسایل تزیینی جای مهر و تسبیح را در این مغازه‌ها تنگ کرده‌اند. اگر دنبال خرید چشم‌نظر یا نظرقربانی هستید، در بازار تجریش به وفور پیدا می‌کنید. در طرح‌های متفاوت با قیمت‌هایی بین ۵ تا ۳۰ هزار تومان. می‌گویند این وسیله نمی‌گذارد کسی چشم‌تان بزند؛ همین شیشه‌ای که در مرحله ریخته‌گری چند قطره رنگ آبی در آن چکانده شده! با یکی از فروشنده‌ها صحبت می‌کنم. می‌گوید چشم‌نظر به خاطر داشتن رنگ آبی چشم را برمی‌گرداند و ممکن است با نگاه یک آدم شورچشم بیفتد بشکند! فروشنده قسم می‌خورد برای خودش سه یا چهار بار اتفاق افتاده کسی وارد مغازه شده و ناگهان یکی از چشم‌نظر‌ها شکسته!

این چشم‌نظر‌ها را از ترکیه وارد می‌کنند. من خودم هم اول باورم نمی‌شد چنین چیزی در کشورهای دیگر هم طرفدار داشته باشد، اما از چند نفر شنیدم خیلی از مغازه‌های ترکیه اصلاً کارشان همین چشم‌نظرفروشی است. باور ندارید؟ اینکه مساله لاینحلی نیست. عبارت «Evil eye beads» را در گوگل سرچ کنید همه چیز برایتان روشن می‌شود.

غروب آفتاب نزدیک است. ازدحام و شلوغی بازار هر لحظه بیشتر می‌شود. یک روحانی جوان ذکرگویان به سمت ورودی امامزاده می‌رود. برای او توضیح می‌دهم برای چه کاری درباره این ابزار‌های دفع بلا و چشم اطلاعات می‌خواهم. با خوشرویی پاسخم را می‌دهد و می‌گوید کسی نمی‌تواند وجود چشم‌زخم را منکر شود. آنجا که خداوند در سوره قلم می‌فرمایند «و ان یکادالذین کفروا لیزلقونک بابصارهم لما سمعواالذکر و یقولون انه لمجنون» به همین مساله آسیب رساندن با چشم اشاره دارد. ولی اینکه آیا این سنگ‌ها و طلسم‌ها اثری داشته باشند جای بحث دارد. از او می‌پرسم نظر خود شما چیست؟ می‌خندد و می‌گوید «العقل دلیل المومن». چندی پیش دفتر یکی از مراجع در پاسخ به استفتایی در مورد این مهره‌های آبی‌رنگ اعلام کرد این مهره‌ها دارای هیچ مستند شرعی نیست. به هر حال اگر دنبال چشم‌نظر می‌گردید می‌توانید به مغازه‌های سمت شوش هم سر بزنید. به تازگی چشم‌نظر‌ها مهمان مغازهایی شده‌اند که وسایل شیک تزیینی می‌فروشند.

شاید در پیاده‌رو‌های سطح شهر با بازار فروش مهره مار آشنا شده باشید؛ چیزی که می‌گویند محبوبیت می‌آورد. ماجرای جالبی نیست؟ مارها بعد از جفت‌گیری دو مهره سفید از سر خود جا می‌گذارند که قرار است برای انسان‌ها خوشبختی به ارمغان بیاورد. اولین کسی که این ایده به ذهنش رسیده عجب ذهن فانتزی و خلاقی داشته! اما این مهره‌ها که هر مار دو تا از آنها را در سر خودش مجانی دارد، برای انسان‌ها بین پنج هزار تا ۳۰،۲۰ میلیون تومان آب می‌خورد. بعد هم معلوم نیست که کدام اصل باشد و کدام فرع. اگر این چند قلم جنس دفع بلا و جذب خوشبختی را در بازارهای واقعی پیدا نکردید می‌توانید از دنیای مجازی کمک بگیرید. سایت‌های خرید آنلاین مهره مار را با پست ارسال می‌کنند جلوی در منزل‌تان! بعد با خیال راحت می‌توانید آنها را داخل سرکه بیندازید و آزمایش کنید که حتماً مهره مار اصل باشند.

علی رستگار