زیباسازی یعنی امنیت روانی شهر

اگر تا دیروز جمع‌آوری و حمل زباله‌های شهری بزرگ‌ترین دغدغه شهرداری و انتظار شهروندان از مدیریت شهری بود، امروز اما تعاریف جدید از عملکرد شهرداری، فضای نویی را روی اداره‌کنندگان …

اگر تا دیروز جمع‌آوری و حمل زباله‌های شهری بزرگ‌ترین دغدغه شهرداری و انتظار شهروندان از مدیریت شهری بود، امروز اما تعاریف جدید از عملکرد شهرداری، فضای نویی را روی اداره‌کنندگان شهر گشوده است به گونه‌ای که این تعاریف مفهوم یک شهر را با توسعه پایدار و انسانی مترادف و همخوان دانسته و در یک جمله شهر را موجود زنده و پویا می‌شمارد. این تغییر نگرش شاید به نوعی پاسخ به این سوال باشد که آیا شهر را شهروندان آن اداره می‌کنند یا این مدیران شهری هستند که بنا به تصمیم، سلیقه و خواست خود به رتق و فتق امور شهر می‌پردازند. نیاز به یادآوری نیست که امروزه در بسیاری از نقاط دنیا یا حداقل در شهرهای توسعه یافته، این شهروندانند که مدیران شهرند و مدیران شهر نیز فرمانبردار خواسته‌ها، توقعات و برنامه‌های شهروندانی هستند که تصمیمات خود را از طریق نهادهای محلی و منطقه‌ای به گوش مدیران می‌رسانند. با این حال تهران به عنوان کلانشهر کشور، اگرچه مدت زیادی نیست که گام در این راه گذاشته، اما تا رسیدن به نقطه مطلوب راهی بس طولانی در پیش دارد. راهی که در چند سال اخیر با گام‌های بلند پیموده می‌شود.

تاملی گذرا به سطح توقعات و نگاه شهروندان تهرانی در زمینه نوع و نحوه مدیریت شهری (که از طریق سامانه‌های ۱۳۷ و ۱۸۸۸ قابل بررسی است) به ما کمک می‌کند تا راحت‌تر بتوانیم خواسته‌های آنان را بررسی و آنالیز کنیم و درباره خواسته‌های گذشته و حال آنان مقایسه‌ای انجام دهیم. نخستین پیامی که مدیران و مسوولان شهری با بررسی خواسته‌های شهروندان تهرانی در خبرهای مختلف اعلام کرده‌اند، ارتقای سطح انتظارات شهروندان از مدیران شهری و تنوع موضوعات آن است که تفاوت فاحشی با گذشته نه چندان دور خود دارد. به گونه‌ای که حتی بسیاری از این انتظارات متوجه مسوولیت شهروندان نسبت به شهر است.

این یک واقعیت است که امروزه دو سوم از بهترین ساعات زندگی شهروندان در فضای شهر می‌گذرد پس توجه به شعار «شهر ما؛ خانه ما» یک حقیقت انکارناپذیر است و شهروندان را مجاب می‌کند تا خواسته یا ناخواسته در ساختن و پرداختن چهره در و دیوار شهر، خود را دخیل بدانند و از همه مهم‌تر در زیبایی آن دقیق باشند.امروزه این شهروندانند که از مدیران شهری می‌خواهند تا شهری زیبا داشته باشند و این زیبایی را در کف کوچه‌ها و خیابان‌ها با حذف زباله‌ها دیگر دنبال نمی‌کنند، بلکه به دنبال زیبایی بر در و دیوارهای شهر می‌گردند. شهروندان دوست دارند عناصر و اجزای شهری که در آن زندگی می‌کنند با هماهنگی و نظم در کنار هم چیده شوند؛ تا چشمشان را نیازارد و اگر هم از پیچیدگی‌های زندگی روزمره آزرده‌اند، تماشای منظره‌ای از شهر روحشان را جلا دهد. به همین خاطر است که توسعه فضای سبز، رنگ‌آمیزی و نقاشی دیواری، نورپردازی و ایجاد مکان‌های عمومی بیشترین درخواست‌های شهروندان در شهر تهران را تشکیل می‌دهند.

عظیم رجب‌پور