سوسک‌ها باعث تحریک پوستی می‌شوند

در میان حشرات، راسته‌ای به نام قاب‌بالان با نام عمومی سوسک‌ها وجود دارند که در صورت تماس با پوست انسان، به‌ویژه اگر روی پوست له شوند، باعث ایجاد تحریک شدید و بروز تاول‌ها و …

در میان حشرات، راسته‌ای به نام قاب‌بالان با نام عمومی سوسک‌ها وجود دارند که در صورت تماس با پوست انسان، به‌ویژه اگر روی پوست له شوند، باعث ایجاد تحریک شدید و بروز تاول‌ها و زخم‌های پوستی می‌شوند.

یکی از جنس‌های مهم این راسته، نوعی سوسک است که به نام‌های محلی دراکولا، بند، شب‌سوت، شب‌سوز، چی‌سوان، تله‌‌مورچونه و تله‌گز خوانده می‌شود. این حشره‌‌ دورنگ که بدنی باریک و کشیده به طول ۷ میلی‌متر و سری گرد به رنگ سیاه و بال‌پوش‌های کوتاهی به رنگ‌های گوناگون دارد، از بهار تا پاییز در مزارع برنج، ذرت، پنبه و کنار جویبارها و دریاچه‌های آب‌شیرین فعالیت دارد و بر اثر له شدن و تماس خونش با پوست، التهاب پوستی همراه با خارش ایجاد می‌شود و به سبب ظاهر خطی این التهاب‌ها به آن درماتیت خطی گفته می‌شود. سپس تاول‌هایی ظاهر و زخم‌های جلدی ایجاد می‌شود. این زخم‌ها بیشتر روی پا، بازو، گردن و نقاط باز بدن ایجاد می‌شود. قرمزی همراه با خارش ۲۴ ساعت پس از تماس آغاز می‌شود و بعد از ۴۸ ساعت تاول‌های وزیکولی ظاهر می‌شوند و به تدریج گسترش پیدا کرده و طی ۴۸ ساعت به حداکثر می‌رسند. پس از آن مرحله‌ پوسته‌پوسته شدن و ریختن پوست فرا می‌رسد و لکه رنگی به مدت یک ماه یا بیشتر باقی می‌ماند. اگر عوارض ناشی از له شدن چند حشره روی پوست باشد علایمی مانند تب، دردهای عصبی، درد مفاصل و استفراغ هم دیده می‌شود. حتی ممکن است ناراحتی چند ماه طول بکشد و عفونت‌های ثانویه، التهاب گوش میانی و عوارض چشمی به آن اضافه شود.

این بیماری به وسیله‌ مجهز کردن در و پنجره به توری و استفاده از حشره‌کش‌های مناسب قابل کنترل است. شناخت حشره و آگاهی از نقش بیماری‌زایی‌آن و دوری کردن از آن می‌تواند به مقدار زیادی در کاهش میزان ابتلا موثر باشد. کسانی که در تماس با این حشرات هستند، باید دقت کنند تا زمانی که حشره روی پوستشان قرار دارد، از هر اقدامی که به له شدن آن روی پوست منجر می‌شود، جدا خودداری کنند و اگر دستشان به همولنف یا مایع عمومی بدن حشره آلوده شد، باید بلافاصله دستشان را با آب و صابون بشویند و از تماس دست آلوده با چشم شدیدا خودداری کنند. در فصل‌های بهار و تابستان، کشاورزان و سایر افرادی که به هر دلیل در محیط‌های طبیعی زیست این حشره مانند باغ‌ها، مزارع و چراگاه‌ها به سر می‌برند، لازم است از تماس مستقیم با این حشره بپرهیزند. در مناطقی که شیوع بیماری بالاست، چنانچه لباس‌ها را پس از شست‌و‌شو در حیاط منزل آویزان می‌کنند، لازم است لباس‌ها هنگام جمع‌آوری و استفاده به دقت بررسی شوند. برای جلوگیری از گسترش بیشتر ضایعات به هیچ وجه محل آسیب را نخارانید. مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها همراه با مخلوطی از پودر تالک و زینک‌اکساید می‌تواند درمان مناسبی باشد. برای رفع خارش نیز می‌توان از آنتی‌هیستامین استفاده کرد.

دکتر جواد رفیع‌نژاد

دانشیار گروه حشره‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران