علوم پنج گانه سرّی

« علامه طباطبایی می فرماید: علوم غریبه ای كه درباره كارهای خارق عادت بحث می كند، فراوان و بررسی و تقسیم بندی آنها بسیار دشوار است، آنچه كه نزد اهل آن معروف و متداول است چند علم …

« علامه طباطبایی می فرماید: علوم غریبه ای كه درباره كارهای خارق عادت بحث می كند، فراوان و بررسی و تقسیم بندی آنها بسیار دشوار است، آنچه كه نزد اهل آن معروف و متداول است چند علم است :

۱) سیمیا : علمی است كه از آمیختن قوایِ ارادی با قوای مادی خاص برای دست یابی به تصرّفات خاصّی در امور طبیعی ، مانند تصرّف و خیال كه آن را جادوی چشم می گویند، بحث می كند. این علم و فن ، از بارزترین مصداق های جادوگری است .نمونهٔ بارز سیمیاگران در طول تاریخ جادوگران اجیر‌شده توسط فرعون بودند كه در مقابل موسی (ع) قرار گرفتند.

۲) لیمیا: علمی است كه از كیفیّت تاءثیر قدرت اراده و روح به وسیله ارتباط آن با ارواح قوی و بزرگ ، مانند ارتباط با فرشتگانی كه موكِّل ستارگانند، گفتگو دارد. این علم همان فَنّ تسخیر است ؛ چون به وسیله آن ارواح قوی یا جنیان را تسخیر كرده و از آنان كمك می گیرد .

۳) هیمیا : علمی است كه از تركیب قوای عالم بالا با عناصر عالم پایین برای دست یابی به تأثیرات عجیب بحث می كند و آن را طِلِسْمات گویند كه مبتنی است بر وجود ارتباط میان ستارگان و نحوه قرار گرفتن آنها در آسمان با حوادث مادی و طبیعی ، و این كه اگر شكل خاصی از آن را كه مناسب با حادثه ای مانند مرگ یا حیات كسی است ، با صورت مادی مناسب آن تركیب كنند، مراد حاصل می شود .

۴) ریمیا : علمی است كه از استخدام قوای مادی برای دست یابی به آثار آن سخن می گوید؛ به گونه ای كه برای حس انسان این گونه جلوه كند كه اثر حاصل از آن خارق العاده است ، و آن را شعبده گویند .

۵) كیمیا : علمی است كه از چگونگی تبدیل صورت بعضی از عناصر به برخی دیگر سخن می گوید .

این علوم را علوم پنج گانه سرّی نام گذاری كرده اند و شیخ بهایی (ره ) می گوید: بهترین كتابی كه درباره این علوم نوشته شده ، كتابی است كه در شهر هرات آن را مشاهده كردم به نام « كُلُّه سِرّ » كه برگرفته از حروف اوّل نامهای این علوم است . »

خب، همه اینها را گفتیم كه نكته مهمی را یادآور شویم و آن نكته اینكه :

استاد حقّ معجزه‌گر نیست، هر چند كارهای در حدّ اعجاز از او دیده شود. او هیمیاگر، سیمیاگر، ...نیست؛ ساحر و جادوگر نیست، اگرچه اعمال حیرت‌انگیز و خارق‌العاده از او سر بزند!

او معجزه می‌كند، اما ادعای معجزه نمی‌كند. القاگر بزرگ روح است ، و چه بسا خود آگاه به این نیست كه القاگر روح است. و ... تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل !

محمد اورعی کریمی