در خاطره‌سازی برای کودکان افراط نکنید

امروزه با وجود وسایل الکترونیکی پیشرفته، تلفن‌های همراه، دوربین‌های عکاسی و فیلم‌برداری، والدین به راحتی می‌توانند لحظه به لحظه رشد و نمو کودک خود را ثبت کنند. اما گاهی …

امروزه با وجود وسایل الکترونیکی پیشرفته، تلفن‌های همراه، دوربین‌های عکاسی و فیلم‌برداری، والدین به راحتی می‌توانند لحظه به لحظه رشد و نمو کودک خود را ثبت کنند. اما گاهی شاهدیم که به طور افراطی این اقدام توسط برخی از والدین انجام می‌شود. گاهی در یک گردش یا سفر کوتاه آن‌قدر همه فکر و ذکر والدین معطوف به فیلم‌برداری و عکس گرفتن می‌شود که مجال لذت بردن و بازی و تفریح را از بچه‌ها می‌گیرند. به جای اینکه او را رها کنند تا از بودن در طبیعت و بازی با هم‌سالان لذت ببرد، او را درگیر فیگور گرفتن و تهیه فیلم‌هایی می‌کنند که شاید تماشای این همه فیلم هرگز میسر نباشد....

توصیه من به عنوان یک روان‌پزشک این است که افراط و تفریط را در این قضیه دخیل نکنید.

اگر برای ثبت خاطرات کودکی افراط کنید و مانند بعضی از والدین جشن‌های ماهگرد بگیرید یا بچه‌ها را مجبور کنید بالای سرسره معطل بمانند تا شما از زوایای مختلف عکس بگیرید، رفتارتان اشتباه است و اگر در نقطه مقابل، کلا بی‌خیال ثبت خاطرات باارزش کودکی او شوید و به‌رغم وجود این همه امکانات در تهیه و ثبت خاطرات، این کار را نکنید، در هر دو حالت، اشتباه می‌کنید. درست است که ثبت خاطرات کودکی به طور مستقیم روی تامین سلامت روانی بچه‌ها در آینده اثری ندارد اما از آنجا که بچه‌ها مدام در حال مقایسه کردن امکانات و داشته‌های خود با دیگران هستند، از این فقدان آزار می‌بینند و دلخور می‌شوند که چرا به آنها بها نداده‌اید.

وقتی بچه به سن نوجوانی برسد و متوجه شود هم‌سن و سالان‌اش عکس یا فیلمی از اولین گام‌هایی که برداشته‌اند یا از اولین کلامی که به زبان آورده‌اند، دارند و او چنین خاطراتی را ثبت شده و مکتوب ندارد، قطعا در مقایسه از شما خواهد پرسید چرا این کم و کسری وجود دارد، پس بهتر است چنین مواردی که جزو اولین‌های کودک است (اولین خنده، اولین کلام، اولین گام، اولین روز مدرسه و...) را با تهیه یک عکس یا فیلم ثبت کنید تا برای او خاطره بسازید اما اگر همه دغدغه شما آن باشد که به طور افراطی به این مهم بپردازید، دو ضرر را به خود و فرزندتان می‌رسانید. اول اینکه نه شما و نه او از سفر و یا گردش لذت نمی‌برید چون به جای پرداختن به آنچه می‌خورید و آنچه می‌بینید و یا لذت بردن از هوای مطبوع و مناظر زیبا، مدام در فکر ثبت خاطره برای آینده هستید و حال را از دست خواهید داد. او باید در کنار شما از زمان حال لذت ببرد.

دوم آنکه با این توجهات افراطی، او متوقع بار می‌آید و در آینده انتظاراتی غیرواقعی خواهد داشت که شما را متعجب می‌کند. آن‌وقت است که از خود می‌پرسید چرا او تا این حد متوقع است و هرگز از آنچه برایش انجام می‌‌دهید لذت نمی‌برد. پاسخ را باید در رفتار اشتباه و افراطی خود پیدا کنید. خواهش می‌کنم نه با افراط و نه تفریط از لحظه لحظه مراحل رشد کودکان خود لذت ببرید و آنها را ثبت کنید.

دکتر میترا حکیم‌شوشتری

فوق تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان