چهارشنبه, ۲۶ دی, ۱۴۰۳ / 15 January, 2025
شكل گیری انتفاضه ی فلسطین , زمینه ها و چرایی
انتفاضه در فلسطین، نامی است كه بیش از یك دهه در صدر اخبار و خبرگزاری‌های‌دنیا قرار گرفته و مطالب زیادی پیرامون آن نگاشته شده است. به لحاظ اهمیت موضوع،نگارنده روند شكل‌گیری انتفاضه‌ی فلسطین را با تأكید بر علل و زمینه‌های آن مورد بررسی‌قرار داده است.
از این منظر ریشه‌ی انتفاضه‌ی فلسطین را باید در بی اعتماد شدن مردم فلسطین نسبت‌به همه‌ی تلاش‌های نظامی و سیاسی در جهت حل معضلی دانست كه بیش از نیم قرن نصیب‌این ملت شده است. قیام شیخ عزالدین قسام، جنگ‌های اعراب و اسرائیل، تشكیل‌سازمان‌های مسلح فلسطینی و طرح‌های صلح پیشنهادی از تلاش‌های بی ثمری بوده كه قبل‌از انتفاضه صورت گرفته است. در عین حال دمیدن روح اعتماد به نفس توسط انقلاب اسلامی‌در بین مردم فلسطین و توجه به شعار: اسلام تنها راه نجات از واقعیت‌های این حركت‌رهایی بخش است.
كلید واژه‌ها: انتفاضه‌ی فلسطین، انقلاب اسلامی، استقلال‌طلبی،صهیونیسم، فلسطین اشغالی.
مقدمه:
فلسطین نام سرزمینی با وسعتی معادل ۲۷۰۰۰ كیلومتر مربع است(بختیاری، ۲۲) كه در خاورمیانه و در شرِ دریای مدیترانه قرار دارد. این كشورحلقه‌ی اتصال سه قاره‌ی آسیا، آفریقا و اروپا است كه به این اعتبار، قلب جهان‌عرب نام گرفت. با هجوم یهودی های مهاجر به این سرزمین و تأسیس حكومتی‌غاصب و صهیونیست با نام جعلی اسرائیل، عملاً فلسطین از جهان اسلام جدا شده‌و غاصبانه در اختیار یهودی های صهیونیست قرار گرفت (علی بابایی، ۶۶۳).
در این مقاله سعی شده است به این سؤال اصلی پاسخ داده شود كه:ریشه‌های شكل گیری انتفاضه چیست و اساساً چرا مردم فلسطین امروزه تنها راه‌مبارزه با دولت صهیونیست را در انتفاضه جستجو می‌كنند؟ در همین رابطه سؤالات فرعی زیر مطرح و بررسی میشود: زمینه‌های شكل‌گیری دولت یهود در فلسطین چه بوده و تاكنون چه راه حل‌هایی در قضیه‌ی بحران‌فلسطین ارائه شده است؟
انقلاب اسلامی چه نقشی در بیداری مردم فلسطین داشته است؟
فرضیه‌ی مورد نظر را می‌توان این گونه سامان داد: انتفاضه ریشه در تاریخ‌ملتی دارد كه بیش از نیم قرن از طرف جریانات داخلی و نظام جهانی به آن خیانت‌شده است. در عین حال امید به آینده‌ای دارد كه انقلاب اسلامی ایران و اسلام ناب‌محمدی۹ الهام بخش آن است.
برای بررسی و آزمون فرضیه‌ی فوِ از روش تاریخی ـ تحلیلی استفاده شده ومحورهای اصلی بحث شامل زمینه‌های شكل‌گیری دولت یهود، واكنش‌ها در برابراشغال فلسطین و انتفاضه (چرایی آن) به ترتیب مورد بررسی واقع می‌گردد:
الف) زمینه‌های شكل گیری دولت یهود در فلسطین
۱ ـ نقش تئودور هرتزل (۱۹۰۴ ـ ۱۸۶۰ م)
در سال ۱۸۹۵ م (۱۲۷۴ ه. ش) در پاریس كتابی به نام دولت یهود توسط‌تئودور هرتزل به چاپ رسید كه در آن به طرح دیدگاه های وی راجع به ضرورت‌تشكیل دولت یهود پرداخته شد. دو سال بعد، طرح تشكیل دولت یهود در سال۱۸۹۷ م در اولین كنگره‌ی صهیونیست‌ها در شهر بال سویس مورد تأكید قرار گرفت(سوكولوف، ۲، ۳۸۶ ـ ۳۸۵). این كه در كجا باید دولت یهود را تأسیس كرد و سرزمین موعود یهودیها را تحقق بخشید، مناطقی چون آرژانتین، اوگاندا در آفریقا وطرابلس در لیبی مد نظر یهودیها قرار گرفت كه بنا به دلایلی رد شد و سر انجام‌فلسطین به عنوان وطن ملی یهود مورد توافق یهودی های صهیونیست و نظام‌سلطه‌ی جهانی به سركردگی انگلیس قرار گرفت. (احمدی، ۲۳۷ ـ ۲۴۴) صهیونیست‌ها دلایلی مذهبی و تاریخی را برای برگزیدن فلسطین به عنوان‌وطن یهود مطرح كردند. آنها اعتقاد داشتند كه به لحاظ تاریخی، خود اولین قومی‌بودند كه در فلسطین سكنی گزیدند و بعدها توسط اقوام خارجی از آنجا اخراج‌شدند. به لحاظ مذهبی نیز می‌گویند یكی از عبادتگاه های یهودیان یعنی معبدی كه‌متعلق به هیكل حضرت سلیمان است در بیت‌المقدس قرار دارد (همان، ۷). اما تاآنجا كه تاریخ به یاد دارد حدود ۳۵۰۰ ِ م اقوامی چون اعراب كنعانی در سر زمین‌فلسطین زندگی می‌كردند؛ این در حالی است كه قوم بنی اسرائیل در سال ۱۲۲۵ ِم به همراه حضرت موسی در فلسطین تشكیل حكومت داده است. بعدها حضرت‌داود و حضرت سلیمان دولت‌هایی در این سر زمین به وجود آوردند (كورانی، ۸۰).فلسطین در طول سالیان دراز و در جنگها، بین قدرت های دنیا دست به دست‌می‌شد تا این كه در زمان عمر، خلیفه‌ی دوم، به دست نیروهای اسلام افتاد. ازطرفی منابع تاریخی تأكید دارند كه مسجد الاقصی همچون كعبه از آغاز خلقت‌مكانی مقدس بوده، به تدبیر و الهام الهی ساخته شده و در زمان حضرت داود وفرزندش حضرت سلیمان: تجدید بنا شده است. بنابراین اساساً بحث وجودهیكل حضرت سلیمان در زیر مسجد الاقصی‌توطئه‌ای بیش نیست كه از طرف‌صهیونیست‌ها برای ویرانی مسجدالاقصی از طریق حفاری‌ها و ایجاد تونلی در زیرآن مطرح شده است(جنبش...،۳۴). وقتی مشخص شد فلسطین باید به عنوان وطن ملی یهود انتخاب شود،مهاجرت یهودیان از اقصی نقاط عالم به فلسطین آغاز شد و این مهاجرت در بین دوجنگ جهانی اول و دوم كه فلسطین تحت قیمومت انگلیس در آمد رشد شتابانی‌گرفت. تا این كه در سال ۱۹۴۷ م رقم یهودی ها كه در گذشته بسیار اندك بود به۶۲۹۰۰۰ نفر و در سال ۱۹۴۸م بعد از تشكیل دولت یهود در فلسطین به ۷۶۰۰۰۰نفر رسید. هنوز شش ماه از تأسیس دولت یهود نگذشته بود كه تعداد یهودی های‌مهاجر به فلسطین را ۱۰۰۱۸۲۸ نفر ذكر كردند. آن هنگام مهاجران خرید زمین های‌مردم فلسطین را آغاز كردند. (همان، ۹).
۲ ـ تبانی انگلیس در تشكیل دولت یهود
دولت انگلیس در پی سیطره بر جهان اسلام همواره در پی تحكیم جای پای‌خود در منطقه بوده است. این بار تشكیل دولت صهیونیست در فلسطین‌می‌توانست تا اندازه‌ی زیادی به انگلیسی ها فرصت ماندگاری بیشتر را برای غارت‌ثروت جهان اسلام بدهد و لذا در سال ۱۹۱۷ م (بهمن ۱۲۹۶ ه ش) بالفور وزیرخارجه‌ی وقت انگلیس در جواب روتشلید، صهیونیست فرانسوی متوفی ۱۹۳۴م (۱۳۱۳ ه. ش) در باره‌ی لزوم تأسیس دولت یهود در فلسطین وعده‌ی مساعدداده بود كه از هیچ تلاشی در این مورد فرو گذار نكند (اینگرامز، ۱۵). نیروهای‌نظامی انگلیس ۲۷ روز بعد از اعلامیه‌ی بالفور وارد بیت‌المقدس شدند و دركنفرانس سان رمو قیمومت انگلیس بر فلسطین به رسمیت شناخته شد. انگلیس‌از آن پس تا پایان جنگ جهانی دوم، تمام تلاش خود را برای تشكیل وطن یهود درفلسطین به كار گرفته است. (ایوانف، ۱۸ ـ ۸۵).
۳ ـ سازمان ملل و تشكیل دولت یهود
انگلیس كه در ۲۴ ژوئن ۱۹۲۲ م (مهرماه ۱۳۰۱ ه. ش) سند قیمومت خود برفلسطین را در جامعه‌ی ملل به تصویب رساند، در سال ۱۹۴۷ م (۱۳۲۶ ه.ش) به‌سازمان ملل متحد اعلام داشت كه دوران قیمومت او بر فلسطین به اتمام رسیده ودرخواست راه حل كرد (متان، ۴۱ ـ ۴۴). سازمان ملل هیأتی یازده نفره از كشورهای‌استرالیا، كانادا، چك و اسلواكی، گواتمالا، هند، ایران، هلند، پرو، سوئد، اروگوئه ویوگسلاوی را برای طرح تقسیم فلسطین بین مسلمانان و یهودیها به فلسطین فرستاد.در نهایت طرح تقسیم فلسطین با ۷ رأی موافق از ۱۱ رأی به سازمان ملل ارائه و درسال ۱۹۴۷ مجمع عمومی سازمان ملل با فشار شدید آمریكا و همكاری شوروی‌سابق طرح تقسیم فلسطین را با ۳۳ رأی موافق در برابر ۱۳ رأی مخالف و ۱۰ رأی‌ممتنع در قطعنامه‌ی شماره‌ی ۱۸۱ به تصویب رساند. در این قطعنامه ۵۶ درصدخاك فلسطین به یهودی ها واگذار شد (درینیك، ۱۸).
سر انجام در ۱۴ مه ۱۹۴۸ م (۲۳/۲/۱۳۲۷ ه.ش) با خروج نیروهای انگلیس‌از فلسطین و قبول طرح تقسیم فلسطین توسط سازمان ملل، بن‌گورین تأسیس‌دولت یهود را در فلسطین اعلام داشت (احمدی، ۲۳۷ ـ ۲۴۴) و این گونه توسط‌صاحبان قدرت غده‌ای سرطانی در قلب جهان اسلام شكل گرفت. همین زمان‌كشتار وسیع فلسطینی ها و سیاست بیرون راندن آنها از سر زمین پدری سر لوحه‌ی‌سیاست‌های رژیم صهیونیستی قرار گرفت (همان، ۲۴۱).
ب) واكنش‌ها در برابر اشغال فلسطین
۱ ـ واكنش‌های نظامی
۱/۱ ـ قیام شیخ عزالدین قسّام
او اهل سوریه، تحصیل كرده‌ی الازهر مصر و از شاگردان شیخ محمد عبده‌بوده است. در سال ۱۹۳۵ م وقتی در سوریه توسط نظامیان فرانسوی به صورت‌غیابی محكوم به اعدام شد، به شهر حیفا در فلسطین رفت و در آنجا به آموزش‌اسلامی و سازماندهی مردم فلسطین پرداخت و با تشكیل گروه های كوچك بر علیه‌استعمار انگلیس دست به قیام زد و سرانجام با محاصره‌ی كوه یعبد توسط نظامیان‌انگلیس و پس از نبرد سخت بین نیروهای قسّام و انگلیس او و یارانش به شهادت‌رسیدند (جمهوری اسلامی، ۳/۶/۱۳۶۱). قیام شیخ قسّام اولین حركت نظامی بودكه توسط اسلام گرایان صورت گرفت و از مسجد استقلال در حیفا آغاز و پس از آن‌به مناطق جنین، طولكرم و نابلس گسترش یافت.
۲/۱ ـ جنگ‌های ارتش اعراب بر علیه رژیم صهیونیستی
كشورهای عربی و در رأس آنها مصر و سوریه به طور رسمی طی سه مرحله‌در سال های ۱۹۴۸ (۱۳۲۷)، ۱۹۶۷ (۱۳۴۶) و ۱۹۷۳ م (۱۳۵۲ ه.ش)، با رژیم‌صهیونیست وارد جنگ شدند و در تمام این جنگها به جز جنگ سال ۱۹۷۳ كه به‌طور ناقص موفقیتی كسب كردند، نه تنها شكست را متحمل شدند بلكه مناطقی ازخاك این كشورها نیز توسط دشمن متجاوز اشغال شد. اینك به اختصار به بررسی‌سه جنگ فوِ می‌پردازیم:
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست