۱۳ شهریور سال ۱۳۳۹ ـ نخستین اجتماع عظیم پیروان راه مصدق در میدان جلالیه تهران، پس از براندازی ۲۸ امرداد

۱۳ شهریور سال ۱۳۳۹ هجری (چهارم سپتامبر ۱۹۶۰ میلادی) برای نخستین بار پس از کودتای ۲۸ امرداد، هواداران و پیروان راه دکتر مصدق و به دعوت قبلی آنان ـ بسیاری از مردم تهران اجتماع …

۱۳ شهریور سال ۱۳۳۹ هجری (چهارم سپتامبر ۱۹۶۰ میلادی) برای نخستین بار پس از کودتای ۲۸ امرداد، هواداران و پیروان راه دکتر مصدق و به دعوت قبلی آنان ـ بسیاری از مردم تهران اجتماع برزگی را در میدان جلالیه (محل پارک لاله امروز که در آن زمان زمینی باز و عمدتا برای سوارکاری، آموزش رانندگی و برگزاری نمایشگاه و سیریک بکار می رفت) برپا داشته بودند که طبق گزارش کلانتری ۱۹ پلیس تهران و پاسگاه ژاندارمری امیرآباد، نزدیک به دویست هزار تن در آن شرکت کرده بودند.

در این اجتماع سخنرانان خواستار رعایت آزادی ها مندرج در قانون اساسی، حقوق بشر مطابق اعلامیه بین المللی مربوط، برقراری دمکراسی، آزادی زندانیان سیاسی و بازگشت آنان (بدون سلب حقوق) به زندگی عادی و فعالیتهای حرفه ای مربوط شدند. ولی، همینکه ناطقان زبان به انتقاد از شاه گشودند و مردم به دادن شعار بر ضد شاه و حامیان خارجی او پرداختند پلیس مداخله کرد و به میتینگ که برنامه های آن ادامه داشت پایان داد و مردم را پراکنده ساخت. دولت بعدا برای دفاع از عمل خود مدعی شد که اجتماع کنندگان در نظر داشتند به قزل قلعه که فاصله ای زیاد از میدان جلالیه نداشت حمله برند و با تخریب آن، زندانیان سیاسی را آزاد کنند!.

هشت روز پیش از برپایی این اجتماع دویست هزار نفری که در طول هفت سال پیش از آن سابقه نداشت، دکتر منوچهر اقبال در پی انتقادهای متعدد از انتخاباتی که برگزار کرده بود از سمت نخست وزیری کناره گیری کرده، و جعفر شریف امامی نخست وزیر شده بود. شریف امامی که همچنان با اعتراض مردم به انتخابات رو به رو بود از کسانی که انتخاب شده بودند خواست تا استعفا کنند و راه برای تجدید انتخابات باز کنند. در آن زمان، همین انتقاد علنی از تقلب در انتخابات و بحران ناشی از آن، به جبهه ملی امکان داده بود که بار دیگر وارد میدان شود و مردم را به تشکیل اجتماع در جلالیه دعوت کند.

در میتینگ جلالیه، روزنامه اطلاعات که اعلامیه های جبهه ملی برای تشکیل این اجتماع را به طور کامل چاپ نکرده بود مورد حمله قرار گرفت و متهم به حمایت از اعمال دولت شد و تحریم گردید. در پی این تحریم، فروش روزنامه اطلاعات از روز بعد به یک چهارم تقلیل یافت و تا دومین دوره سردبیری غلامحسین صالحیار (سال ۱۳۵۶ تا سال ۱۳۵۸) جای خود را نگرفت.