وداع دیسکاوری با پرواز

شاتل «دیسکاوری» سیزدهمین و آخرین اتصال به سکوی ایستگاه فضایی بین المللی را به انجام رساند

شاتل «دیسکاوری» سیزدهمین و آخرین اتصال به سکوی ایستگاه فضایی بین‌المللی را به انجام رساند. این اتصال، یک کار تاریخی به شمار می رود زیرا برای اولین بار در تاریخ عمر ۱۲ ساله ایستگاه است که مجموعه ای از فضاپیما ها و واحد های فضایی تمام شرکای ایستگاه فصایی بین المللی یعنی آمریکا، روسیه، آژانس فضایی اروپا و ژاپن به طور همزمان در سکوهای متعدد آن لنگر انداخته اند.

خدمه برای تکمیل اهداف اصلی ماموریت دیسکاوری کارهای فشرده ای را انجام می دهند. از جمله نخستین کارهای آنان، اتصال واحد فضایی «پی.ام.ام» آمریکا است که توسط شاتل به مدار حمل شده و حجم زیادی از ذخایر مهم و تجهیزات از جمله سامانه ذخیره سازی خارجی و مجموعه یدکی رادیاتور را با خود دارد.

با اتصال شاتل به ایستگاه وزن این مجتمع عظیم مداری که شامل واحد های مختلف از جمله بخش های ژاپنی « اچ.تی.وی-۲» ، اروپایی «آ.تی.وی-۲»، ناو باربری پروگرس ام-۰۹ ام، سفینه های سرنشیندار سایوز تی.ام.آ-۲۰ و سایوز تی.ام.آ-۰۱-ام است به حدود ۵۵۰۰۰۰ کیلوگرم رسید.

ترکیب پیچیده اتصال چندین سفینه مختلف با ایستگاه، طبیعتا اتصال شاتل را نسبت به پرواز های اولیه طولانی تر می کند. به همین دلیل حدود ۴۵ دقیقه دیرتر از برنامه پیش بینی شده، مرحله نهایی اتصال بین دیسکاوری و ایستگاه انجام و ۲۰ دقیقه پس از آن، دریچه بین دو ناو باز شد.

ساکنان مجتمع مداری شامل اسکات کلی، الکساندر کالری ، اولگ اسکریپوچکا ، دیمیتری کندراتیو ، کاترین کلمن و پائولو نسپولی به دیدار استیون لیندسی اریک بوئه ، الوین درو، استفان بووِن، مایکل بارت و نیکول استات، سرنشینان شاتل رفته و ورود آنان به ایستگاه فضایی را خوش آمد گفتند.

فرمانده گروه مستقر در ایستگاه پس از جلسه توجیهی ایمنی که رسم است و برنامه پرواز نامیده می شود به فضانوردان شاتل برای انتقال لباس های فضایی شان و دیگر تجهیزات اولیه به ایستگاه کمک کردند.

این ناو شش فضانورد به نام های استیون لیندسی اریک بوئه، الوین درو ، استفان بووِن ، مایکل بارت و نیکول استات را با خود به مدار برد. استفان بووِن قرار نبود در این پرواز شرکت داشته باشد. او جایگزین فضانورد دیگری به نام کاپرا شد که لگن خاصره او در حادثه عجیب تصادف دوچرخه صدمه دید. این قضیه باعث شد شانس خود را برای این پرواز از دست بدهد اما انتظار می رود در گروه های بعدی مامور به خدمت در ایستگاه فضایی بین‌المللی حضور داشته باشد.

یکی از نکات جالب این پرواز، حمل روبونات-۲ است. روبونات ۲ از دیگر رویدادهای مهمی است که برای همیشه در پرونده دیسکاوری به ثبت خواهد رسید زیرا این اولین فضانورد روبات شبه انسانی است که به فضا سفر می کند. این روبات با هدف کمک کردن در کارهای روزانه و تعمیرات به سرنشینان ایستگاه فضایی طراحی و ساخته شده و در عین حال محققان از این روبات به عنوان بستری تحقیقاتی برای ساخت روباتهای پیچیده تر و پیشرفته تر فضایی کمک خواهند گرفت.

ساخت این روبات فضانورد نیم تنه ۲.۵ میلیون دلار هزینه داشته است. قد روبونات ۱.۰۱ متر بوده و عرض آن ۹۱ سانتیمتر است همچنین روبونات ۱۵۰ کیلوگرم وزن دارد. این روبات محصول همکاری ناسا و جنرال موتورز است.

بدنه روبات از آلومینیوم و فولاد ساخته شده و پنج دوربین در سر آن کار گذاشته شده است که یک دوربین فروسرخ برای ایجاد دید دوجانبه و ایجاد عمق در درون دهان روبات قرار گرفته است. ۳۸ پردازشگر فعالیتهای روبات را تحت کنترل خود داشته و کوله پشتی روبونات از باتری ها و سیستم های مولد انرژی انباشته شده است.

روبونات می تواند تا سقف ۹ کیلوگرم وزن را حمل کرده و دستهای وی از انگشتهای مفصل داری برخوردار است که می تواند با کمک آنها ابزارها را بلند کرده و از آنها به درستی استفاده کند. ربونات در لابراتوار "Destiny" ایستگاه فضایی نصب خواهد شد و مورد آزمایش قرار خواهد گرفت.

این روبات از قابلیت عملیات داخلی و خارجی برخوردار است از این رو در آینده فضانوردان می توانند از این روبات در راهپیمایی های فضایی و انجام ماموریتهای خطرناک نیز استفاده کنند.

پس از این پرواز و به دنبال فرود شاتل دیسکاوری، این کیهان ناو که طی سی و نه ماموریت مداری خود خدمات ارزنده ای به پیشرفت فضانوردی کرده به بخش فنی سپرده می شود تا ضمن باز کردن قطعات حساس آنرا ایمنی سازی کنند. دیسکاوری بعد از این عملیات به انبار منتقل می شود تا ناسا و مقامات آمریکایی تصمیم بگیرند آنرا به کدام موزه بسپارند.

زمانی که شاتلها بازنشسته شوند، فضانوردان آمریکایی باید تا اواسط دهه در پیش رو با استفاده از کپسول روسی سایوز خود را به ایستگاه بین المللی برسانند. به این شکل آمریکا پس از پایان برنامه شاتلها به نوعی به توانمندی های فضایی روسیه وابسته خواهد شد.

م.ح.اربابی فر