چهره های بازمانده جنگ سرد

اگر جان مک کین در انتخابات ریاست جمهوری ماه نوامبر آمریکا بتواند رقیب دموکرات خود را کنار بزند و راهی کاخ سفید شود, با ۷۲ سال سنی که دارد, تبدیل به پیرترین رئیس جمهور آمریکا در تاریخ این کشور خواهد شد

اگر جان مک کین در انتخابات ریاست جمهوری ماه نوامبر آمریکا بتواند رقیب دموکرات خود را کنار بزند و راهی کاخ سفید شود، با ۷۲ سال سنی که دارد، تبدیل به پیرترین رئیس جمهور آمریکا در تاریخ این کشور خواهد شد. اما در سطح جهان رؤسای جمهور پیرتر از او نیز وجود دارند. در گزارش حاضر به تشریح حیات سیاسی ۱۰ نفر از سیاستمداران کهنه کار جهان می پردازیم. این نسل از رهبران به نوعی بازماندگان عصر جنگ سرد به حساب می آیند. برخی از آنان مشرب سیاسی خویش را به اقتضای تحولات عصر جدید تغییر داده اند اما برخی دیگر همچنان بر سنت های دیرین زمامداری خویش پامی فشارند. از نکات قابل تأمل درباره این طیف رهبران، توانایی آنان در حفظ قدرت و عبور از موج تهدیدها و کودتاها است.سخن درباره سلوک سیاسی این بازیگران نامی جهان سیاست فراوان است اما در این گزارش فقط به شناسنامه سیاسی آنان، پرداخته ایم.

● رابرت موگابه

رئیس جمهور ۸۴ ساله زیمبابوه ۲۸ سال است که در رأس قدرت این کشور قرار دارد. او در فاصله سال های ۱۹۸۰ تا ۸۷ نخست وزیر بوده و از آن روز تاکنون مقام ریاست جمهوری این کشور را در اختیار داشته است. او که ۲۱ فوریه ۱۹۲۴ به دنیا آمده ، ۲ پسر و ۱ دختر دارد. موگابه پسر دیگری نیز داشته که از دست داده است.

موگابه یکی از چهره های سرشناس آفریقا است که در استقلال کشورش نقش بارز داشته است. با وجود این، حکومت او همواره از سوی غرب به چالش کشیده شده است تا حدی که آمریکا و اروپا چند مرحله برای براندازی او تلاش کرده اند. موگابه در کشوری زندگی می کند که امید به زندگی در آن بین ۴۰ تا ۶۰ سال است.او به طور جدی مراقب سلامتی خود است. همسر موگابه می گوید او هر روز ساعت ۴ صبح برای ورزش کردن از خواب بیدار می شود. سال ۲۰۰۵ شایعاتی شنیده شد مبنی بر این که موگابه به خاطر ناراحتی قلبی درگذشته است، اما سخنگوی او اعلام کرد: «موگابه همانند یک نوجوان سالم و قوی است.» البته او بعداً اقرار کرد که رئیس جمهوری زیمبابوه سال ۲۰۰۰ هنگام دیدار از مالزی هنگام راه رفتن نقش بر زمین شد که در نتیجه آن مجبور شدند بالای یک چشم او را بخیه بزنند.قرار است ۲۹ مارس (۱۰ فروردین) انتخابات ریاست جمهوری زیمبابوه برگزار شود. در انتخابات امسال موگابه دو رقیب جدی دارد: نفر نخست، وزیر سابق اقتصاد این کشور «سیمبا ماکانی» و نفر بعدی نیز رهبر مخالفان موگابه، «مورگان تسوانگرای» است که جمجمه اش در یکی از گردهمایی های مخالفان شکست.

● عبدالله بن عبدالعزیز آل سعود

پادشاه عربستان ۸۴ ساله است. او از آگوست ۲۰۰۵ یعنی پس از مرگ ملک فهد موفق شد به طور رسمی به این مقام دست یابد اما از دسامبر ۱۹۹۵ که ملک فهد در پی سکته مغزی توانایی خود را از دست داد، امیر عبدالله در رأس کارها قرار گرفت و به رتق و فتق امور کشور پرداخت.ملک عبدالله صاحب ۲۰ دختر و ۱۵ پسر است. وقتی از سفارت عربستان درباره تعداد نوه های وی پرسیده می شود، اظهار بی اطلاعی می کنند. پادشاه عربستان دارای ۳۰ همسر است. ملک عبدالله هر چند از بیماری قلبی رنج می برد اما همچنان سالم به نظر می رسد. وضعیت سلامتی او تا حدی خوب و مناسب است که تابستان گذشته در طول ۶ هفته به چند سفر خارجی رفت که از آن میان می توان به سفر وی به کشورهای انگلیس، مراکش، فرانسه، هلند و اردن اشاره کرد البته او در تمام این سفرها کلینیک اختصاصی اش را نیز به همراه برد.فرد بعدی که می تواند جای ملک عبدالله را بگیرد، سلطان بن عبدالعزیز آل سعود است، که اکنون در کرسی ولیعهدی نشسته است.

● گریجا پراساد کویرالا

او که بر مسند نخست وزیری نپال نشسته است ۸۳ سال دارد. کویرالا ۲ سال است که منصب نخست وزیری کشورش را در دست گرفته اما پیش از آن نیز ۳ بار همین مقام را داشته است. او نخستین بار در ماه مه ۱۹۹۱ به این سمت رسید که تا سال ۱۹۹۴ ادامه یافت. دوره های نخست وزیری بعدی او نیز از آوریل ۱۹۹۸ تا مه ۱۹۹۹ و مارس ۲۰۰۰ تا جولای ۲۰۰۱ به طول انجامید. کویرالا که صاحب ۱ دختر و ۲ نوه است، به لحاظ وضعیت سلامتی فقط از مشکلات تنفسی رنج می برد. شدت مشکل تنفسی او در اندازه ای است که وی در مصاحبه اخیر خود حتی قادر نبود جملاتش را به پایان برساند. او ماه ژانویه به خاطر عفونت سینه و گلو بشدت بیمار شد و دو هفته نیز به طور کامل بستری شد. در خلال این دو هفته بارها این شایعه دهان به دهان پیچید که کویرالا درگذشته است.

کویرالا که وضعیت کشور تحت رهبری او مخاطره آمیز نامیده می شود، هر چند فعلاً کسی را برای جانشینی خود تعیین نکرده اما گمان می رود پس از او «شر بهادر دوبا» جای او را بگیرد. دوبا نخست وزیر سابق نپال و عضو حزب کنگره نپال است. انتخابات مجلس قانونگذاری نپال که قانون اساسی جدید این کشور را تدوین خواهد کرد، قرار است ۱۰ آوریل برگزار شود.

● عبدالله واده

رئیس جمهور ۸۲ ساله سنگال اکنون ۸ سال است که بر این مسند نشسته است. او ۱ پسر، ۱ دختر و ۳ نوه دارد. «واده» اگرچه در دهه ۸۰ عمر خود به سر می برد اما وضعیت سلامتی او کاملاً خوب به نظر می رسد. او لقب خود را «Gorgui» انتخاب کرده است که به معنای «پیرمرد» است. «واده» در انتخابات سال گذشته عکسی از خود را به عنوان پوستر تبلیغاتی اش منتشر کرد که در آن در حال دویدن است. او تاسال ۲۰۱۲ طبق قانون سنگال در رأس کار خواهد ماند. هنوز نام فردی به عنوان جانشین او در جایی ذکر نشده است.

● حسنی مبارک

مبارک، رئیس جمهور مصر دوماه دیگر وارد هشتاد و یکمین سال عمر خود می شود. او ۲۸ سال پیش، پس از ترور انور سادات در مصر به قدرت رسید.

مبارک ۲ پسر دارد و ۲ نوه او نیز پسر هستند. تابستان امسال شایعه شد که سلامتی او روبه زوال گذاشته است.

اندکی پس از آن یعنی در ماه سپتامبر (شهریور) سردبیران ۴ روزنامه مصر به خاطر نشر مطالبی در مورد سلامتی رئیس جمهور محکوم شدند. پس از آن نیز یکی از روزنامه ها متهم شد که بابت این مسئله (چاپ مطالبی درباره وضع جسمی حاکم مصر) میلیون ها دلار از منابع خارجی دریافت کرده است. همسر مبارک پس از این رخداد در گفت وگویی با شبکه تلویزیونی دوبی اعلام کرد که وضعیت سلامتی مبارک کاملاً خوب است.

در مورد جانشین مبارک تصور عمومی در مصر این است که وی پسرش جمال را به عنوان رئیس جمهور بعدی مصر انتخاب می کند اما بسیاری از منتقدان مبارک با این عمل مخالف هستند. برخی چهره های منتقد در تندترین واکنش خود حرکت مبارک در انتقال قدرت به پسرش را موروثی کردن قدرت و تداوم سنت فراعنه خوانده اند.

● صباح الاحمد الجابر الصباح

امیر کویت ۷۹ سال دارد و ۵ سال است که در هیأت حاکمه کویت جای دارد. او سال ۲۰۰۳ نخست وزیر این کشور شد. ژانویه سال ۲۰۰۶ امیر سابق کویت یعنی شیخ جابر که بشدت پیر و فرتوت شده بود و وضعیت سلامتی مناسبی نداشت، از سمت خویش کناره گیری کرد. با کناره گیری او طبق قوانین کویت شیخ سعد، نخست وزیر سابق کشور می توانست سمت شیخ جابر را بگیرد اما او نیز در وضعیت سلامتی مناسبی قرار نداشت و به این ترتیب امارت کویت به شیخ جابرالصباح رسید.

وقتی درباره تعداد فرزندان و نوه های شیخ جابرالصباح از سفارت کویت سؤال می شود، پاسخ می دهند که «سؤال پیچیده ای است.» البته در لابه لای گزارش ها می توان خبری را پیدا کرد که در آن از مرگ دختر وی سخن گفته شده است. اما هیچ خبری که حاکی از تعداد فرزندان و یا نوه هایش باشد، وجود ندارد.

در مجموع، خانواده سلطنتی کویت کمتر خبری از وضعیت سلامتی خود منتشر می کنند. اما برخی می گویند شیخ جابرالصباح از برخی ناراحتی ها رنج می برد. پس از او شاهزاده نواف الاحمد الجابر الصباح بر جای پدرش خواهد نشست.

● رائول کاسترو

رائول کاسترو که تازه چند هفته ای است رسماً زمام ریاست جمهوری کوبا را در دست گرفته، ۷۷ سال دارد و یکی از ۱۰ رهبر مسن جهان است. رائول از جولای ۲۰۰۶ در رأس قدرت کوبا قرار گرفت اما همچنان منصب عالی ترین مقام کشور در اختیار برادر بزرگتر وی فیدل بود. تا این که اوایل ماه فوریه امسال فیدل کاسترو استعفای خود را تحویل حزب کمونیست داد و در پی آن رائول برجای برادرش نشست.رائول کاسترو ۳ دختر، ۱ پسر و ۸ نوه دارد. او به لحاظ سلامتی مشکل خاصی ندارد و تنها برخی عادت ها، وی را آزار می دهد.بعد از این که فیدل کاسترو کناره گیری کرد، هنگام بحث درباره جانشینی وی، به جز «رائول» اسامی دیگری همچون کارلوس لاگه، فیلیپ پرز روکه، ریکاردو الار کان، رامیرو والدز و استبان لازو مطرح شد. بعد از سپری شدن دوران رائول کاسترو هرکدام از آنها می توانند به عنوان جانشین وی مطرح شوند.

● موای کیباکی

رئیس جمهور کنیا که اکنون روزهای سختی را در مواجهه با مخالفان می گذراند، ۷۷ سال دارد. او از دسامبر ۲۰۰۲ به عنوان رئیس جمهور کنیا انتخاب شده است و به تازگی دومین دور ریاست جمهوری خود را آغاز کرده است. کیباکی که از همسر اول خود ۳ پسر، ۱ دختر و ۶ نوه دارد، حاصل زندگی مشترک او با همسر دومش نیز ۱ دختر است.یک بار بیانیه ای بدون امضا از طرف دفتر کیباکی صادر شد که گفته می شود ازطرف همسر اول وی بوده است. در این بیانیه خواسته شده بود که از درج هر گزارشی درباره خانواده وی پرهیز شود.بزرگترین مشکل سلامتی کیباکی فشارخون بالای وی است که ژانویه ۲۰۰۳ وی را مجبور کرد در بیمارستان بستری شود. او اندکی پیش از آن در دسامبر ۲۰۰۲ در یک حادثه رانندگی دچار شکستگی استخوان پا شد که در نتیجه این حادثه کیباکی به اجبار بسیاری از دیدارهای دولتی خود را لغو کرد. کیباکی عاشق گلف است.پس از کیباکی رقیب هر دو دوره ریاست جمهوری وی یعنی رایلا اودینگا، بزرگترین گزینه برای جانشینی کیباکی خواهد بود. البته پس از اختلافات شدید این دو که در انتخابات ماه دسامبر شدت بیشتری یافت و مردم به ابقای مجدد کیباکی در انتخابات ریاست جمهوری معترض شدند، اکنون با میانجیگری های کوفی عنان به نظر می رسد این دو بر سر تقسیم قدرت به توافق رسیده اند و قرار است اودینگا پست نخست وزیری را در دست بگیرد.

● مان موهان سینگ

مان موهان سینگ ۷۶ ساله ۴ سال است که طی انتخابات ماه مه ۲۰۰۴ پست نخست وزیری هند را احراز کرده است. او ۳ دختر و ۳ نوه دارد.مان موهان سینگ همچنان در صحت و سلامت کامل به سر می برد و هیچ گزارشی که حاکی از بیماری وی باشد، در دست نیست.

ستاره شناسان هندی می گویند او مشکلات جدی جسمانی اش را در پایان سپتامبر ۲۰۰۴ پشت سر گذارده است.در بحث جانشینی او گفته می شود در سرزمین هند که عنوان دموکراسی بزرگ جهان بر آن نهاده اند هنوز جانشینی برای مان موهان سینگ متصور نیست.

● تان شوه

او که رئیس شورای حکومت میانمار است، ۷۵ سال دارد. «شوه» ۱۶ سال است که برجای عالی ترین مقام میانمار نشسته است. انتصاب او پس از کنار گذاشته شدن حاکم قبلی نظامیان میانمار به دلیل بیماری صورت گرفت.شوه ۳ دختر، ۱ پسر و ۳ نوه دارد.آن طور که گفته می شود او مبتلا به فشار خون و دیابت است. همچنین در گرماگرم درگیری حکومت تحت رهبری تان شوه محافل غرب گفتند که وضعیت سلامتی او کاملاً رو به زوال گذاشته است.نارسایی قلبی و سکته مغزی از بیماری هایی است که این منابع برای وی برشمارده اند. منابع امنیتی دولت میانمار همه این گفته ها را در گفت وگو با رسانه ها تأیید کرده اند. در ژانویه ۲۰۰۷ نیز وی احتمالاً به خاطر بیماری سرطان ۲ هفته در سنگاپور بستری بود که به همین دلیل هم برای اولین بار در طول ۱۶ سال ریاست اش بر ارتشیان میانمار نتوانست در مراسم روز استقلال این کشور حاضر شود. مخالفان حکومت تان شوه معتقدند همه این مشکلات در نتیجه رفتار خشونت آمیز او با راهبان بودایی است که به وضعیت دموکراسی در این کشور معترض بودند. پس از تان شوه مرد شماره ۳ ارتش میانمار یعنی «شوه مان» برجای وی خواهد نشست.

فارن پالیسی‎/ ترجمه: بنفشه غلامی