مبارزه با شوره‌سر

همواره علت یکی از مراجعات مکرر بیماران به درمانگاه پوست، وجود پوسته و پوسته‌ریزی در سر و صورت است که گاهی منجر به خارش و قرمزی نیز می‌شود. این مشکل و بیماری در هر سنی می‌تواند …

همواره علت یکی از مراجعات مکرر بیماران به درمانگاه پوست، وجود پوسته و پوسته‌ریزی در سر و صورت است که گاهی منجر به خارش و قرمزی نیز می‌شود. این مشکل و بیماری در هر سنی می‌تواند آشکار شود؛ اما شیوع و شدت آن در جوانان بیش از دیگران است.

شوره سر یا سبوره با پوسته‌ریزی پوست سر مشخص می‌شود که همراه با خارش و گاهی اوقات همراه با قرمزی و دلمه است. درماتیت سبوروئیک یا (پوست قرمز شوره‌ای) به ضایعات قرمز و پوسته‌دار پوست که با تولید سبوره (پوسته‌های چرب یا خشک سفیدرنگ) و خارش همراه است، گفته می‌شود. این بیماری مسری نیست و گاهی زمینه ژنتیک دارد.علاوه بر سر، پوست صورت (بین ابروها، کنار بینی، پشت گوش) و نواحی از بدن (ناحیه سینه، زیر بغل، کشاله ران) نیز ممکن است دچار قرمزی و پوسته‌ریزی با خارش شود.

۲ نوع شوره سر وجود دارد؛ شوره خشک به شکل پوسته‌های سفیدرنگ و نرم با خارش زیاد در کف سر و شوره چرب به شکل پوسته‌های چسبناک و زردرنگ که گاهی با بوی بد همراه است که در نوجوانان و جوانان با پوست سر و صورت چرب دیده می‌شود.

علل شوره سر

شوره سر به دلایل مختلفی از قبیل تغذیه نادرست (غذاهای تحریک‌کننده و داغ، ادویه‌جات، فلفل، قهوه و...)، هیجان و نگرانی و استرس، مصرف بعضی داروها بخصوص دارو‌های اعصاب و روان، هوای گرم و مرطوب یا سرد و خشک، پوست چرب، تعریق زیاد، عدم تعادل هورمون‌ها بخصوص آندروژن‌ها در موهای جوانان که با ترشح زیاد چربی پوست سر و جوش صورت همراه است، مصرف بی‌رویه مواد آرایشی مو و عدم رعایت نظافت مو (شامپو نزدن مرتب، عدم شستشوی کافی سر متعاقب استفاده از شامپو یا باقی ماندن بقایای صابون در پوست سر) ظاهر می‌شود. همچنین گاهی بعضی عوامل میکروبی و قارچی می‌تواند در شوره سر نقش داشته باشد.

اما بعضی بیماری‌های پوستی مانند اگزما، زردزخم، پسوریازیس، شپش سر، آکنه و بیماری ایدز، پارکینسون، چاقی و اعتیاد به موادمخدر می‌تواند شوره شدید و پیشرونده ایجاد کنند. اگرچه درمان قطعی شوره سر مقدور نیست؛ اما می‌توان آن را کنترل کرد.

روش‌های کاهش شوره سر

ـ هفته‌ای ۲ بار شستشوی سر با شامپوی ضدشوره مناسب و آبکشی کامل سر بعد از هر استحمام و پرهیز از مالیدن ژل و مواد آرایشی و حالت‌دهنده مو.

ـ توقف خاراندن سر و استفاده از برس یا شانه چوبی، ابریشمی یا شاخی به جای برس‌های فلزی و پلاستیکی

ـ پرهیز از استرس و اضطراب و کم‌خوابی

ـ پرهیز از خوردن چربی‌های حیوانی، شیرینی‌جات، ادویه‌جات، شکلات، ‌‌آجیل، ‌غذاهای سرخ شده و در مقابل مصرف ویتامین‌های A، E، B و سبزی‌ها، میوه‌ها و مواد پروتئین‌دار به مقدار فراوان

ـ استفاده از روغن گیاهی برای شوره خشک سر نیم ساعت قبل از استحمام که باید به پوست سر مالیده شود یا مصرف محلول ترکیبی لایه‌بردار (اسید سالیسیلیک در روغن گیاهی یا الکل) که برای شوره چرب و چسبیده موثر است که مقدار و نحوه مصرف آن توسط پزشک متخصص پوست تعیین‌می‌شود.

ـ مصرف داروهای خوراکی ضدقارچ در موارد شدید و پیشرفته بیماری برای مدت کوتاهی پیشنهاد می‌شود.

ـ خودداری از مصرف سیگار و مواد اعتیادآور که هم در بروز و هم در شدت شوره سر و صورت نقش مهمی دارد.

دکتر سید ناصر عمادی

متخصص پوست