جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا

دلیل و درمان زردی نوزادان


دلیل و درمان زردی نوزادان

زردی نوزادان زمانی اتفاق می‌افتد که سطح بیلی‌روبین در خون بالا می‌رود. بیلی‌روبین، ماده شیمیایی‌ای است که در اثر تخریب طبیعی سلول‌های قرمز پیر تولید می‌شود...
نوزادان سطح …

زردی نوزادان زمانی اتفاق می‌افتد که سطح بیلی‌روبین در خون بالا می‌رود. بیلی‌روبین، ماده شیمیایی‌ای است که در اثر تخریب طبیعی سلول‌های قرمز پیر تولید می‌شود...

نوزادان سطح بیلی‌روبین بالاتری دارند چون تعداد گلبول‌های قرمز حامل اکسیژن در آنها زیادتر است و کبد جوان آنها نمی‌تواند بیلی‌روبین اضافی را تجزیه کند. هرچه سطح بیلی‌روبین بالاتر از حدطبیعی باشد، زردی از سر به پایین به سمت گردن و سپس به قفسه سینه پیش می‌رود تا اینکه در موارد شدید در نهایت به پنجه پا می‌رسد. این نوع زردی که اصطلاحا فیزیولوژیک نامیده می‌شود (برخلاف انواع نادر و شدیدتری که به‌دلیل بیماری کبدی یا ناسازگاری خونی با مادر ایجاد می‌شود) معمولا خطری برای سلامت شیرخواران سالم و رسیده که ۹ ماهه متولد شده‌اند، محسوب نمی‌شود. کلا در بیشتر موارد زردی خطری ندارد و از آن تعبیر به زردی فیزیولوژیک می‌شود، ولی موارد معدودی وجود دارد که می‌تواند باعث آسیب‌های مغزی غیرقابل برگشت مانند کری عصبی، فلج مغزی و حتی مرگ نوزاد شود، بنابراین به والدین توصیه می‌شود برای پیشگیری از خطرهای احتمالی به محض زردشدن نوزاد با پزشک تماس بگیرند.

عوامل زیر نشان‌دهنده خطرناک بودن زردی و لزوم مراجعه به مراکز درمانی است: گروه خونی مادر (O و Rh منفی)، سابقه بیماری‌های خونی همراه با زردی در خانواده، زردی نوزاد بیشتر از یک هفته، شروع زردی نوزاد بعد از یک هفته از تولد، سفیدرنگ شدن مدفوع نوزاد، پررنگ شدن ادرار نوزاد، زردی نوزاد در روز اول یا دوم، نوزاد بی‌حال باشد، گریه فراوان کند یا در خوردن شیر بی‌میل باشد. ممکن است پزشک انجام آزمایش‌هایی را برای اندازه‌گیری سطح بیلی‌روبین در خون و تشخیص ضرورت درمان پیشنهاد کند. اگر کودک، رسیده متولد شده و از سایر جهات سالم است، بیشتر پزشکان درمان را شروع نمی‌کنند مگر اینکه سطح بیلی‌روبین بالاتر از ۱۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر خون برسد.

مهم‌ترین توصیه برای پیشگیری، تغذیه هر چه زودتر با شیر مادر است. هیچ محدودیت زمانی و مقداری برای مصرف شیرمادر وجود ندارد. مصرف ترنجبین، شیرخشت، آب قند، داروهای سنتی و طبی اثری در پیشگیری و درمان زردی ندارند و گاهی عوارض آنها بیشتر از سودشان است بنابراین به هیچ‌وجه استفاده از آنها توصیه نمی‌شود. نوردرمانی (فوتوتراپی) و استفاده از لامپ‌های مهتابی هم برای پیشگیری و هم برای درمان موثر است ولی باید با نظر پزشک انجام شود. استفاده از لامپ‌های مهتابی در منزل توصیه نمی‌شود، مگر اینکه زردی نوزاد شدید نباشد، نوزاد عفونت نداشته باشد، حداقل روزی یکبار نوزاد به‌وسیله پزشک معاینه شود، نوزاد نارس نباشد (ماه او کم نباشد)، حداقل از ۶-۴ لامپ استفاده شود و لامپ‌ها بیش از ۵۰۰ ساعت کار نکرده باشند، فاصله لامپ از بدن نوزاد حداقل ۴۵-۳۰ سانتی‌متر باشد.

دکتر احمد شاه‌فرهت

متخصص کودکان و فوق‌تخصص نوزادان

عضو هیات علمی دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد