آرامش در برابر سختی ها با خواب آرام

در زندگی هر شخص، خواب از اهمیت زیادی برخوردار است؛ در صورتی که کمتر کسی به آن توجه می‌کند و آن را جدی می‌گیرد، اما شاید اهمیت آن زمانی بیشتر برای ما مشخص شود که نتوانیم یک شب به …

در زندگی هر شخص، خواب از اهمیت زیادی برخوردار است؛ در صورتی که کمتر کسی به آن توجه می‌کند و آن را جدی می‌گیرد، اما شاید اهمیت آن زمانی بیشتر برای ما مشخص شود که نتوانیم یک شب به خوبی بخوابیم و استراحت کنیم.

خواب از نظر کمی و کیفی مورد توجه است؛ یعنی اینکه چقدر می‌خوابیم و هنگامی که می‌خوابیم، خوابمان چگونه است. آیا واقعاً می‌توانیم به خوبی استراحت کنیم و بدنمان انرژی لازم را کسب می‌کند یا هنوز احساس کسلی و خستگی می‌کنیم.

اگر نتوانیم خوب بخوابیم و استراحت کافی داشته باشیم مقاومت بدن در برابر انواع سموم، میکروب‌ها و هرگونه مشکلات دیگری کاهش می‌یابد، زیرا بر اثر بی‌خوابی، سیستم ایمنی بدن ضعیف می‌شود و در واقع برای ابتلا به انواع بیماری‌ها آماده‌تر و همچنین در صورت بروز بیماری هم طول درمان آن بیشتر خواهد بود.

خواب حالت خاصی از ذهن و جسم است که در آن بدن به صورت عمیق در شرایط استراحت قرار می‌گیرد، سوخت و ساز به پائین‌ترین حد می‌رسد و دریچه ذهن به روی آنچه در دنیای بیرون می‌گذرد، بسته خواهد شد؛ اما اینها بدان معنا نیست که ذهن در این هنگام هوشیاری خود را کاملاً از دست می‌دهد؛ بلکه هوشیاری فقط از سرزمینی به سرزمین دیگر منتقل می‌شود.

خواب یکی از اسرارآمیزترین پیچیدگی‌های درون آدمی است. با شنیدن نام «خواب» اغلب در ذهن خود موقعیت آرام و بی‌تحرکی را در نظر می‌گیریم که بدن آرام در رختخوابی راحت و در شرایطی لذتبخش و به دور از هیاهوی دنیای بیرون آرمیده است، اما بلافاصله با شنیدن نام «بی‌خوابی» در نظرمان شرایطی مبهم، آزاردهنده و نگران‌کننده به تصویر کشیده می‌شود و همین امر مشخص می‌کند که بدن در شرایط بی خوابی در موقعیت ناآرام و اذیت‌کننده‌ای قرار می‌گیرد که باید با آن مبارزه کند. بی‌خوابی پدیده‌ای بسیار متداول است و تقریباً همه مردم گاهی آن را تجربه کرده‌اند.میلیون‌ها انسان از بی‌خوابی‌های شبانه رنج می‌برند؛ اما راه صحیح مبارزه با آن را نمی‌دانند.

بی‌خوابی در طول روز تأثیر بسیار بدی بر روحیه انسان گذاشته و موجب می‌شود احساس کنیم که نمی‌توانیم از همه توان خود استفاده کنیم و در برابر استرس و اضطراب هم مقاومت کمتری داشته باشیم. بدن انسان به رودخانه‌ای شباهت دارد که دائم در حال تغییر است. بدین‌ترتیب تعجبی ندارد که مکانیسم بدن ما ساعت هشت صبح با هشت شب متفاوت باشد. همه ما در مواقعی خسته، کسل یا بی‌حوصله هستیم، اشتهایمان هم یکنواخت نیست و دائم تغییر می‌کند. چرخه استراحت، فعالیت، خواب و بیداری ما مرتب در حال تغییر است و در واقع در ساعات مختلف شبانه‌روز و با گردش زمین به دور خورشید، بدن ما هم تغییر می‌کند.

چرا باید بخوابیم

خواب فرایندی است که کمک می‌کند بدن تجدید قوا و خود را برای فعالیت‌های بعدی آماده کند و برموارد متعددی مانند حافظه و میزان یادگیری، سرحالی و شادابی، سیستم عصبی و ایمنی و سوخت و ساز بدن تأثیرگذار است. همه ما تجربه کرده‌ایم هنگامی که خواب‌آلود هستیم یا اگر به خوبی استراحت نکرده باشیم، شرایط مناسبی برای یادگیری و به خاطر آوردن آنچه قبلاً در خاطر سپرده‌ایم نداریم یا در مواقعی که از زمان خوابمان گذشته، احساس ضعف، عصبانیت و خشم می‌کنیم.

در هر صورت شما نمی‌توانید به زور بخوابید یا به خود فرمان بدهید. در و اقع خواب فرایندی‌است طبیعی و سعی و تلاش‌کردن برای برخورداری از آن بیهوده است، زیرا اغلب تلاش کردن برای خوابیدن بر شدت بی‌خوابی می‌افزاید. بهترین توصیه برای این که بتوانید بهتر بخوابید، تلاش نکردن و اهمیت ندادن به آن است.

باید حساسیت را کنار بگذارید و به عبارت دیگر مراقب خواب خود باشید. به ساعت نگاه نکنید و از اینکه نمی‌توانید بخوابید، نگران نباشید. به جای همه اینها، راحت استراحت کنید و با چشمان بسته در رختخواب دراز بکشید.

راه‌های غلبه بر بی‌خوابی

سعی کنید بین ساعت ۶ تا ۸ شام سبکی بخورید، زیرا صرف شام سنگین یا دیر غذا خوردن، زمان گوارش را طولانی‌تر می‌کند. عمل گوارش و هضم، مستلزم افزایش فعالیت سوخت و ساز بدن است. پس از صرف شام پنج تا ۱۵ دقیقه استراحت کنید تا با آرامش بیشتری بخوابید. بدین ترتیب عمل هضم بهتر انجام خواهد شد. هنگام شب از پرداختن به فعالیت‌های پرجنب و جوش و هیجان‌آفرین خودداری کنید. کارهای دقیق و مهم خود را تا قبل از ساعت ۱۰ شب تمام کنید. اگر خواب خوبی داشته باشید، صبح روز بعد بانشاط و نیروی بیشتری به کارهای خود می‌پردازید.

هنگام شب از تماشای بیش از حد تلویزیون خودداری کنید، زیرا تماشای تلویزیون و بسیاری از فیلم‌های به ظاهر سرگرم‌کننده، در واقع دستگاه عصبی و فعالیت‌های ذهن را تحریک می‌کند.

تقریباً نیم ساعت قبل از خواب، خود را برای خوابیدن آماده کنید. اگر می‌خواهید پیش از خواب مطالعه کنید، این کار را در مکان دیگری غیر از اتاق خواب انجام دهید، زیرا اتاق خواب مکانی مختص به خوابیدن است و نباید فعالیت‌‌هایی از نوع خواندن کتاب و تماشای تلویزیون را در آنجا انجام داد.

میزان خواب هر شخص هم با توجه به سن، جنس و عادات او، متفاوت است. بعضی افراد آستانه تحمل بالایی نسبت به بی‌خوابی دارند و برعکس برخی دیگر اصلاً تحمل بی‌خوابی را ندارند، اما در مجموع میزان نیاز افراد به خواب هشت تا ۱۲ ساعت در شبانه‌روز است.در هر صورت مشکلات بی‌خوابی یا کم‌خوابی در شب معمولاً با نداشتن تمرکز حواس کافی هنگام کارهای مهم و حساس، احساس خواب‌آلودگی و کسلی در طول روز، بداخلاقی، افسردگی، عصبانیت، ضعف و اضطراب و استرس همراه است که همه اینها به نوعی سلامت شما را به خطر انداخته و موجب بیماری می‌شوند.