فضاهای عمومی و حوزه عمومی

گسترش نهادهای دموکراتیک و دموکراتیزه شدن زندگی روزمره تا اندازه زیادی به فضاهای عمومی در جامعه نیاز دارد تا تقویت کننده سپهر عمومی باشد. بنابراین نکته جالبی خواهد بود تا …

گسترش نهادهای دموکراتیک و دموکراتیزه شدن زندگی روزمره تا اندازه زیادی به فضاهای عمومی در جامعه نیاز دارد تا تقویت کننده سپهر عمومی باشد. بنابراین نکته جالبی خواهد بود تا اگر در این موضوع تامل کنیم در شهرهای ما (که نقطه آغازین شکل گیری مدرنیته است) فضاهای عمومی تا چه اندازه با حوزه عمومی پیوند دارند. براساس سرشماری فرهنگی فضاهای فرهنگی که دفتر طرح های ملی سابق ( و سازمان دود شده فعلی، چقدر تعبیر دود شدن و به هوا رفتن مارکس در جامعه ما مصداق دارد) انجام داده‏است، فضاهای فرهنگی کشور لیست شدند و میزان و نرخ فضاها براساس استان و شهر استخراج شدند. آنچه تحقیق حاضر به ما نشان داده‏است فقدان فضاهای عمومی است که تقویت کننده حوزه عمومی باشد. فضاهائی که با تجمع تعاملی و گفت‏وگوئی مردم نسبت داشته باشند. نیرومندترین فضای عمومی که می‏تواند مقوم چنین قلمروئی باشد مسجد است. مسجد می‏تواند تقویت کننده نهادهای عمومی دموکراتیک در زندگی روزمره باشد اما متاسفانه با دولتی شدن مساجد تا اندازهٔ زیادی از قدرت مردمی آن کاسته شده‏است.

آیا فضای عمومی دیگری باقی می‏ماند که به دلیل مدرن بودنش با حوزه عمومی پیوند برقرار کند؟

انتخابات اخیر از بعدی دیگر نیز قابل تامل است. بسته شدن مدارس در روز بعد از انتخابات این تصور را تقویت کرد که فضای عمومی(غیر از مسجد و مدرسه) که در آن دولت نیز بتواند مردم را(در سطح محله) برای مدتی جمع کند ـ بدون اختلال در دیگرـ فضاها وجود ندارد.

عباس کاظمی

http://kazemia.persianblog.ir