آب خوردم و لاغر شدم

رویای وزن کم کردن سریع و یک شبه لاغر شدن, باعث می شود بسیاری افراد بدون در نظر گرفتن عوارض احتمالی, به انواع و اقسام محصولات و روش هایی که وعده داده می شود مصرف آنها کاهش وزن سریع را به دنبال دارد, روی بیاورند

اگر از خوانندگان «میزگرد تغذیه» باشید، حتما توجه کرده‌اید که متخصصان تغذیه همیشه درباره عوارض کاهش‌وزن سریع هشدار می‌دهند و تاکید می‌کنند باید آهسته و به‌تدریج وزن کم کرد اما بیشتر افراد چاق و دچار اضافه‌وزن دوست دارند در کمترین زمان ممکن وزن کم کنند و خیلی زود از شر چاقی و اضافه‌وزن خلاص شوند...

رویای وزن کم کردن سریع و یک شبه لاغر شدن، باعث می‌شود بسیاری افراد بدون در نظر گرفتن عوارض احتمالی، به انواع و اقسام محصولات و روش‌هایی که وعده داده می‌شود مصرف آنها کاهش‌وزن سریع را به دنبال دارد، روی بیاورند. مهدی عاشوری، جوان ۲۳ساله ساکن مشهد با ۱۸۰ سانتی‌متر قد، یکی از افرادی است که با یک روش عجیب و غیرمتداول خیلی سریع وزن کم کرده است. او ۳۷روز فقط و فقط آب نوشیده و در این مدت ۲۰ کیلوگرم وزن کم کرده است! «میزگرد تغدیه» این هفته به بررسی این کاهش‌وزن سریع و عجیب می‌پردازد.

مهدی عاشوری که ۲۰ کیلوگرم کاهش وزن داشته، می‌گوید:

۳۷ روز چیزی جز آب نخوردم!

▪ آقای عاشوری! شما ۳۷روز فقط آب خورده‌اید و با این کار خیلی سریع وزن کم کرده‌اید. چه شد که سراغ این روش رفتید؟

۲سال قبل دچار بیماری سینوس پایلونیدال شدم و ۲بار جراحی کردم اما بهبود پیدا نکردم. وقتی پزشک به من گفت باید برای بار سوم جراحی کنم، سعی کردم از روش‌های دیگری برای درمان استفاده کنم. تا اینکه کتاب «آب‌درمانی» نوشته «الکسی‌سوفورین» که یک کتاب قدیمی و مربوط به ۵۰سال قبل است، به دستم رسید. در این کتاب نوشته بود با آب‌درمانی می‌توان بیماری‌های مختلف را از بین برد. من هم تصمیم گرفتم این روش را اجرا کنم.

▪ فکر نکردید این کار ممکن است برایتان ضرر داشته باشد؟

اتفاقا پزشکان من را از این کار منع کردند. گفتند بدن به غذا نیاز دارد، بیشتر از ۵روز نمی‌توانی دوام بیاوری و نباید این شیوه را امتحان کنی اما این کار را شروع کردم. هر هفته زیرنظر پزشک فشارخون، نبض و دمای بدنم اندازه‌گیری می‌شد. همه چیز ثابت بود و تنها چیزی که تغییر می‌کرد، وزنم بود.

▪ مشکلی برایتان پیش نیامد؟ دچار ضعف و بی‌حالی نشدید؟

روزهای اول کمی ضعف داشتم اما حس می‌کردم حالم روز به روز بهتر می‌شود و این موضوع، باعث می‌شد ادامه بدهم. با اینکه فقط آب می‌خوردم، فعالیت بدنی داشتم (برای خوردن آب چشمه به کوه می‌رفتم) و درس و کارم را بدون هیچ مشکلی انجام می‌دادم.

▪ غذا نخوردن برایتان سخت نبود؟

به هر حال چنین کاری سخت است اما از نظر من کار، نشد ندارد. دوستانم به من می‌گویند مهدی اراده! من ۳۷روز فقط آب خوردم و این کار را تا از بین رفتن سموم و بیماری‌ها از بدن که نشانه آن سرخی زبان است، ادامه دادم. در پایان خیلی لاغر شدم و بهتر است بگوییم که یک فرد دیگر شدم.

▪ از چه زمانی چاق شده بودید؟

از ۱۵سالگی به علت پرخوری و خوردن زیاد نوشابه و نداشتن فعالیت بدنی وزنم بالا رفت. از ابتدای سال ۹۰ تصمیم گرفتم وزنم را کم کنم و از چاقی خلاص شوم. آن موقع ۱۰۸ کیلوگرم بودم. مدتی باشگاه بدنسازی رفتم و با طناب زدن و ورزش‌های هوازی ۴ کیلوگرم وزنم را پایین آوردم اما بعد با آب‌درمانی در ۳۷ روز ۲۰ کیلوگرم وزنم را کم کردم و به ۸۴ کیلوگرم رسیدم.

▪ با برگشتن به برنامه‌ غذایی عادی، وزنتان برنگشت؟

پزشکان می‌گفتند وزنی که با این روش کم کرده‌ای برمی‌گردد اما اینطور نشد و خیلی شاداب و سرحال هستم. ۲سال است که وزنم روی ۸۸ کیلوگرم ثابت مانده است البته هر روز به‌طور ثابت ۲ساعت ورزش می‌کنم. صبح‌ها برای دویدن و پیاده‌روی به پارک می‌روم و شب‌ها هم ۴۵دقیقه تا یک ساعت در باشگاه ورزش می‌کنم.

▪ الان چطور غذا می‌خورید؟

پرخوری نمی‌کنم. قبلا ۲بشقاب غذا می‌خوردم اما حالا یک بشقاب غذا می‌خورم و سعی می‌کنم برنجم بیشتر از ۱۵قاشق غذاخوری نشود. صبحانه‌ام مفصل است و در این وعده تخم‌مرغ، نان و پنیر می‌خورم. شام سالاد یا کاهو سکنجبین می‌خورم. حتما میان‌وعده و روزی ۳واحد میوه هم ‌‌دارم.

● نگاه متخصص تغذیه

هشداردکتر

تیرنگ نیستانی درباره

رژیم غذایی سوژه

«میزگرد تغذیه»

این رژیم را هرگز به کسی توصیه نمی‌کنم

▪ به نظر شما چطور وزن مناسب را می‌توانیم تعیین کنیم؟

روش مرسوم و معمول برای تعیین وزن مناسب استفاده از نمایه توده بدن یا جداول مخصوصی است که با توجه به سن، قد و نوع استخوان‌بندی به دست می‌آید اما لازم است بدانیم فرد در دوره‌های قبل هم فرد چاقی بوده یا مشکل تیرویید داشته یا نه. اگر وزن فردی قبلا عادی بوده و افزایش‌وزن پیدا کرده، به این معنی است که شانس بیشتری برای کاهش‌وزن دارد اما اگر از نوجوانی چاق شده باشد، اگر با هر روش علمی و منطقی وزن کم کند، بسیار خوب و مثبت است. مساله تنها عدد وزن نیست بلکه انباشت بافت چربی است که برای بدن مشکل ایجاد می‌کند و احتمال ابتلا به بیماری‌های مختلف را در فرد افزایش می‌دهد. عوارض مربوط به بافت چربی در بدن (بالا رفتن کلسترول بد، کاهش کلسترول خوب، رسوب تری‌گلیسیرید در کبد و کبدچرب) حتی می‌تواند از سنین کم هم ایجاد شود و فرد را دچار مشکل کند. اگر ایشان با ورزش بافت عضلانی?شان را افزایش داده باشند، ممکن است بخشی از وزن مربوط به توده ماهیچه‌ای باشد و این بسیارخوب است. ورزشکاران وزن و شاخص توده بدنی بالایی دارند اما به‌عنوان یک فرد چاق به درمان نیاز ندارند.

▪ این آقا از ۱۵سالگی به علت پرخوری و مصرف زیاد نوشابه چاق شده است. پیشگیری از چاقی در سن نوجوانی چقدر اهمیت دارد؟

از‌ دیدگاه علمی، سلول‌هایی که چربی را در خود ذخیره می‌کنند از حدود ۱۷سالگی قابلیت تکثیر را از دست می‌دهند یا به راحتی تکثیر نمی‌شوند. از این به بعد با دریافت انرژی مازاد نیاز، تعداد سلول‌ها زیاد نمی‌شود و فقط حجمشان افزایش پیدا می‌کند. تعداد سلول‌های چربی در افرادی که قبل از نوجوانی چاق می‌شوند، از حد عادی بیشتر است و به راحتی از بین نمی‌روند. در شرایط امساک غذایی، حجم سلول‌ها کم می‌شود اما برای بقای خود به مغز سیگنال می‌فرستند و باعث می‌شوند فرد برای دریافت انرژی بیشتر غذا بخورد. در این افراد مقاومت در برابر کاهش‌وزن بیشتر و احتمال بازگشت مجدد وزن بیشتر است بنابراین اگر در دوران نوجوانی وزن طبیعی و تعداد سلول‌های چربی به اندازه عادی باشد، با افزایش دریافت کالری فقط حجم سلول‌های چربی بیشتر می‌شود. در این صورت امکان کاهش‌وزن بیشتر و احتمال بازگشت وزن کمتر است. پس باید تلاش کنیم بچه‌ها رشد طبیعی داشته باشند و با وزن عادی به جوانی برسند. در این صورت شانس بیشتری برای داشتن وزن طبیعی خواهند داشت.

▪ ایشان برای لاغر شدن با ورزش ۴ کیلوگرم وزن کم کرده اما با آب‌درمانی ۳۷ روزه ۲۰ کیلوگرم وزن کم کرده است. نظرتان درباره این روش کاهش‌وزن چیست؟

کاهش‌وزن به دخل و خرج انرژی بستگی دارد، اگر نسبت خرج به دخل بالا باشد، وزن از دست می‌دهیم. هدف آرمانی از کاهش‌وزن از دست دادن بافت چربی و حفظ توده ماهیچه‌ای است. ورزش باعث حفظ بافت ماهیچه‌ای می‌شود و بسیارخوب است. برنامه‌ غذایی باید عقلانی باشد و روش آب‌درمانی علمی نیست. متخصص تغذیه هنگام تنظیم برنامه‌ غذایی با توجه به سن، جنس، شرایط فیزیولوژیک و مرضی هر فرد طوری برنامه‌ریزی می‌کند که فرد بتواند برنامه‌ غذایی سالمی داشته باشد و آن را حفظ کند. برنامه‌ غذایی‌ای که نتوانیم برای طولانی‌مدت آن را ادامه دهیم، تاریخ مصرف دارد و با تمام شدنش باید انتظار داشت به نقطه اول برگردیم. هر چه رژیم‌غذایی بیشتر با رژیم‌های اصولی فاصله داشته باشد، احتمال آسیب و صدمه‌دیدن بدن بیشتر است.

▪ پزشکان آقای عاشوری را از این کار منع کرده بودند اما خودش معتقد است هیچ مشکلی نداشته و بدون هیچ مشکلی این دوره را گذرانده است. نظر شما در این‌باره چیست؟

ویژگی یک رژیم‌غذایی بد این است که در طولانی‌مدت تاثیر خود را روی بدن نشان می‌دهد. ربط دادن تغذیه بد با بیماری دشوار است. اگر فرد به سرطان کولون مبتلا شود، نمی‌گوید علتش یک عمر بی‌احتیاطی غذایی و نخوردن روزی ۳ واحد میوه و سبزی است. فردی که چگالی استخوانی‌اش در سن پایین کم می‌شود یا بعد ۲۰سال سنگ کیسه صفرا می‌گیرد، به این موضوع توجه نمی‌کند که ممکن است علتش این باشد که بی‌احتیاطی غذایی داشته است. به هر حال هر وقت صحبت از عارضه به میان می‌آید، به این معنی نیست که صددرصد افراد دچار مشکل خواهند شد. مثلا همه افراد سیگاری به سرطان ریه مبتلا نمی‌شوند اما این موضوع، این مساله را که احتمال ابتلا به سرطان ریه در سیگاری‌ها بیشتر است، نقض نمی‌کند. احتمال بروز عوارض دیررس نیز در افرادی که رژیم‌غذایی غلط می‌گیرند، بیشتر است. امیدوارم این آقا به این عوارض مبتلا نشود اما اینکه فردی دچار مشکل نشده، قانون را نقض نمی‌کند. اطلاعات پزشکی بر مبنای آمار علمی است و البته موارد استثنا هم وجود دارد.

▪ پزشکان گفته بودند وزنی که با این روش کم شده، برمی‌گردد اما ۲سال است که وزن این آقا ثابت مانده است. البته روزی ۲ساعت مداوم ورزش می‌کنند. به نظر شما کاهش‌وزن ایشان موفق بوده است؟

معیار برای اظهارنظر در این‌باره گذشت زمان است. زمانی می‌گوییم فرد وزن کم کرده است که بعد ۲سال فقط ۲ کیلوگرم نوسان وزن و ۲ تا ۳سانتی‌متر نوسان دور شکم داشته باشد. در این صورت توانسته است درمان شود و وزنش را حفظ کند.

▪ در دین به فواید جسمی و روانی امساک و کم خوردن اشاره شده است و در علم تغذیه به تنوع غذایی تاکید می‌شود. چطور می‌توان هر ۲ توصیه را رعایت کرد؟

تنوع با مقدار غذا متفاوت است. برای کنترل وزن نباید در خوردن زیاده‌روی کنیم. تاکید بر تنوع غذایی نیز به این دلیل است که مواد مورد نیاز بدن در یک غذا یا یک گروه غذایی جمع نشده است. مثلا با اینکه اینقدر درباره فواید سبزی و میوه می‌گوییم اگر کسی فقط سبزی و میوه بخورد، دچار سوءتغذیه می‌شود و حتی ممکن است چاق شود. در علم تغذیه تاکید بر تنوع غذایی است اما به هیچ‌وجه پرخوری توصیه نمی‌شود و تاکید بر رعایت تنوع، تعادل و تناسب است. پیامبر اکرم(ص) فرموده‌اند: «هنوز سیر نشده از سر سفره بلند شوید.» فلسفه خوردن میان‌وعده هم همین است که فرد با ولع سر سفره ننشیند و پرخوری نکند.

▪ حرف یا توصیه آخر؟

رژیم ایشان مبنای علمی ندارد و اصلا توصیه نمی‌شود. اینکه ایشان می‌گوید من این کار را انجام دادم و حالم خوب است، مانند این است که فردی بگوید من ۵۰سال است چپق می‌کشم اما سرطان ریه ندارم. مبتلا نشدن یک فرد به عارضه، قانون را نقض نمی‌کند. طبق فرمول و استانداردهای موجود، آقای عاشوری هنوز اضافه‌وزن دارد اما به نظر من اگر بتوانند همین وزن را حفظ کنند، یک قدم بزرگ برداشته‌اند. توصیه می‌کنم تعادل، تنوع و تناسب را در برنامه‌ غذایی‌شان رعایت کنند. اینکه ورزش می‌کنند، خیلی خوب است و باعث حفظ توده ماهیچه‌ای بدنشان می‌شود.

● نگاه فوق تخصص گوارش

کاهش‌وزن ناگهانی

دشمن کبد است

دکتر شهرام آگاه

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران

کاهش‌وزن ناگهانی و ناشتا بودن طولانی‌مدت می‌تواند عوارض قابل‌توجهی داشته باشد که مهم‌ترین آنها، ابتلا به کبدچرب و آسیب‌های حاد کبدی است. با کاهش‌وزن سریع، چربی‌های آزاد شده وارد کبد می‌شوند و رسوب می‌کنند. درست است که چاقی عامل مهم ابتلا به کبدچرب است اما کاهش‌وزن ناگهانی نیز می‌تواند باعث تشدید کبدچرب و عوارض مزمن کبدی شود.

به‌طور متوسط بیشتر از ۲ کیلوگرم در ماه نباید وزن کم کرد. در مورد بیمارانی که برای کاهش‌وزن از روش جراحی و گذاشتن بالون استفاده می‌کنند و بیشتر از این مقدار وزنشان را پایین می‌آورند، نیز باید به این موضوع توجه داشت و برای پیشگیری از عوارض کبدی مراقبت‌های لازم را انجام داد.

مساله دیگر، سنگ‌های صفراوی است. غذا نخوردن طولانی‌مدت باعث می‌شود کیسه صفرا تخلیه نشود و فرد دچار سنگ‌های صفراوی عارضه‌دار شود بنابراین به هیچ‌وجه این روش برای کاهش‌وزن توصیه نمی‌شود.

● نگاه متخصص پوست

سینوس پایلونیدال چیست؟

دکتر امیرهوشنگ احسانی

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران

بیماری سینوس پایلونیدال بازگشت مو به داخل پوست است که اغلب چرکی می‌شود. در ضمن این مشکل معمولا در ناحیه تحتانی پشت و بالای باسن ایجاد و در افراد که موی بیشتری دارند و نشستن‌هایشان طولانی‌مدت است، افزایش پیدا می‌کند. این بیماری گاهی تا ۳-۲ بار عود می‌کند. کاهش‌وزن در برطرف شدن مشکل ایشان بی‌تاثیر نبوده است اما اینطور نیست که کاهش‌وزن به تنهایی باعث بهبود این بیماری شود. کاهش‌وزن ممکن است به صورت علامتی، شدت ضایعات را کاهش دهد اما جراحی‌هایی که انجام داده‌اند، باعث بهبودشان شده است. قطعا جراحی به درمان این آقا کمک کرده و کاهش‌وزن نیز برایشان آثار مثبتی را در پی داشته و تا حدود ۲۰ تا ۳۰درصد بوده است.

● نگاه متخصص پزشکی ورزشی

روزی یک ساعت

دکتر احمد باقری مقدم

عضو هیأت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

کاهش وزن تنها با مصرف آب به جای اینکه باعث از بین رفتن چربی‌های بدن شود بیشتر توده عضلانی و قسمت‌های غیرچربی بدن را کم می‌کند. این نوع رژیم غذایی، کاهش حجم عضلات را به همراه دارد، تعادل آب و الکترولیت بدن را بر هم می‌زند و توان عضلانی و سیستم هوازی را کم می‌کند. همچنین روی سیستم روانی تاثیر منفی دارد.

به هر حال ایشان به صورت استثنایی توانسته با این روش وزن کم کند و وزنش را حفظ کند. در حال حاضر، ایشان برای حفظ وزن باید رژیم غذایی متعادلی داشته باشد، به رژیم قبلی برنگردد و با کاهش کالری و دریافت متوازن مواد غذایی در کنار آن، حداقل روزی یک ساعت و ۵روز در هفته، ورزش هوازی انجام دهد. ایشان با ۲ ساعت ورزش هم مشکلی ندارند و این مقدار ورزش که انجام می‌دهد منعی ندارد. توصیه من به آقای عاشوری این است که حرکت‌های ورزشی متنوعی انجام دهند. استفاده از یک روش به دلیل اینکه ممکن است باعث آسیب مفصلی، عضلانی و تاندونی شود، توصیه نمی‌شود مثلا طناب زدن مداوم باعث آسیب تاندون‌ها و زانو می‌شود بنابراین بهتر است به جای انجام یک حرکت دوچرخه، راهپیمایی تند، دویدن آرام و شنا انجام دهند که هم لذت‌بخش است و هم کمتر باعث خستگی می‌شود.

افرادی که ورزش می‌کنند، باید رژیم غذایی سرشار از کربوهیدرات داشته باشند و نسبت ۶۰ درصد کربوهیدرات را حفظ کنند تا برای ورزش‌کردن توان لازم را داشته باشند و ذخایر گلیکوژنی عضلاتشان کاهش پیدا نکند.

فرزانه فولادبند

«میزگرد تغذیه» درباره روند کاهش وزن آقای مهدی عاشوری با حضور

دکتر تیرنگ نیستانی متخصص تغذیه و رژیم درمانی ‌ دکتر شهرام آگاه فوق تخصص گوارش

دکتر احمد باقری مقدم متخصص پزشکی ورزشی دکتر امیرهوشنگ احسانی متخصص پوست