پدرخوانده تروریسم در خاورمیانه کیست

این روزها در تمام حوادث تروریستی ای که در منطقه خاورمیانه رخ می دهد یک نام همواره در صدر اخبار قرار می گیرد بندر بن سلطان

این روزها در تمام حوادث تروریستی ای که در منطقه خاورمیانه رخ می دهد یک نام همواره در صدر اخبار قرار می گیرد؛ بندر بن سلطان!

ظاهرا وی پشت پرده ی اغلب ناامنی های منطقه است، از حمله ی تروریستی چندی پیش به سفارت کشورمان در بیروت تا فرماندهی جنگ تروریستها علیه دولت قانونی سوریه و فتنه انگیزی در عراق و حتی انفجارهای ولگاگراد در روسیه! در همه ی این حوادث سرنخ به وی ختم می شود؛ لذا می توان نام او را پدرخوانده ی گروههای تروریستی نام نهاد! چراکه در حقیقت وی گروههای مختلفی را تحت عناوین مختلف سازماندهی کرده و البته همه تحت لوای یک نام وسیع تر یعنی القاعده به فعالیت های تروریستی در منطقه می پردازند، گروههایی چون گردان عبدالله عزام، داعش و ... همه و همه از زیر مجموعه های این شبکه ی هرمی تروریستی است که به مانند سرطان منطقه ی خاورمیانه را در برگرفته است! اما هدف این شاهزاده ی سعودی چیست؟! در این خصوص دو دیدگاه وجود دارد، عده ای بر این باورند که وی به این سبب که گمان میکند کشورهای غربی به این نتیجه رسیده اند که عربستان را دیگر مانند گذشته متحدی استراتژیک به حساب نیاورند. در پی نوعی خودنمایی است و قصد دارد با ایجاد ناامنی بر نقش موثر عربستان سعودی در خاورمیانه تاکید نماید تا از نادیده گرفته شدن این کشور در معادلات غربی ها جلوگیری کند، که البته این نظر چندان منطقی به نظر نمی رسد! چراکه رژیم سلطنتی آل سعود که به نظر می رسد بندر بن سلطان قدرتمندترین فرد این رژیم است به خوبی از عدم پشتوانه ی مردمی خود و وابستگی مطلق به غرب آگاه است و به نظر نمی رسد بدون پشتوانه و حمایت دست به چنین انتحاری بزند.

نظر دیگر آن است که عربستان بازوی اجرایی یک توطئه صهیونیستی در خاورمیانه است! در حقیقت آنچه امروز در خاورمیانه ی عربی می گذرد بیش از همه به سود رژیم صهیونیستی است! از کودتای نظامی در مصر و سرکوب انقلاب مردمی این کشور تا جنگ و تخریب در سوریه و حوادث تروریستی در عراق؛ همگی به معنای درگیر کردن کشورهای عربی به مسائل داخلی و ایجاد حاشیه ی امن برای رژیم صهیونیستی است و ظاهرا این کار به سازمان اطلاعات سعودی (بندر بن سلطان) واگذار شده است؛ چنانکه صبری انوشه، تحلیلگر مسایل عربستان می گوید، بندر بن سلطان نقش مهمی در مناسبات عربستان سعودی با آمریکا دارد و عامل بهبود در روابط ایالات متحده با عربستان پس از حوادث یازده سپتامبر بود.

اما بندر بن سلطان کیست؟!

وی در دوم مارس سال ۱۹۴۹ در طائف به دنیا آمد، البته گفته می شود وی تاریخ تولدش را برای ورود به نیروی هوایی عربستان تغییر داده است! مادرش از مردم عادی استان الاسیر و همسر صیغه ای سلطان بن عبدالعزیز بود. بندر سالهای اولیه زندگی را بیشتر با مادر و عمه اش گذراند و ارتباط کمی با پدرش داشت و اولین ارتباط نزدیک وی با پدرش در هشت سالگی رخ داد و وقتی یازده ساله بود و چند سالی از مرگ ملک عبدالعزیز می گذشت، انزوای بندر به پایان رسید و تصمیم گرفته شد که او و مادرش نزد مادربزرگ پدری اش در قصر زندگی کنند.

وی در سال ۱۹۶۸ از کالج نیروی هوایی سلطنتی کرانول در انگلستان فارغ التحصیل شد بعد از آن آموزشهای بیشتری را در پایگاه هوایی ماکسول و کالج صنعتی نیروهای مسلح انگلستان گذراند. به همین سبب او خلبانی ماهر است و توانایی پرواز با جنگنده های مختلف را دارد. وی به نیروی هوایی عربستان پیوست و در ارتش تا درجه سرهنگ دوم ارتقا یافت اما پس از آنکه در سال ۱۹۷۷ هواپیمای وی در هنگام فرود با زمین برخورد کرد و آسیب دید، کارهای نظامی را کنار گذاشت و پس از آن مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته ی سیاست های عمومی بین المللی از دانشگاه جان هاپکینز اخذ نمود. فعالیت دیپلماتیک وی از سال ۱۹۷۸ و زمانی که به عنوان نماینده ی شخصی پادشاه منصوب شد آغاز گشت؛ ملک فهد او را به عنوان نماینده خود به آمریکا فرستاد و به او اجازه داد مستقل از سفیر عربستان فعالیت نماید. وی موفق شد با لابی گری در کنگره آمریکا، فروش هواپیماهای F۱۵ را به عربستان به تصویب برساند. و در اموری مانند کمک مالی به ضد انقلابیون نیکاراگوئه به آمریکا کمک می نمود.

در سال ۱۹۸۲، شاه سعودی او را به سمت وابسته ی نظامی سفارت عربستان منصوب کرد و یکسال بعد به عنوان سفیر عربستان در آمریکا انتخاب شد و تا سال ۲۰۰۵ به این کار مشغول بود و با پنج رئیس جمهور، ده وزیر خارجه و یازده مشاور امنیت ملی سر و کار داشت و در شانزده جلسه ی کنگره شخصا حضور پیدا کرد. وی از نفوذ گسترده ای در ایالات متحده برخوردار است؛ در حقیقت وی در دوران سفارت رابط اصلی بین کاخ سفید و ریاض بود و به این ترتیب برای سه دهه چهره شاخص لابی عربستان در آمریکا بود. وی در برهه ای اقدام به تلاش برای خرید هواپیماهای آواکس نمود و با وجود مخالفت کمیته امور عمومی آمریکا و اسرائیل، توانست تاییدیه خرید این هواپیماها را بگیرد اما ارتش آمریکا این درخواست را رد کرد و بندر در اقدام متقابل برای خرید موشک های میان برد از چین تلاش نمود که این اقدام موجب خشم مقامات وزارت خارجه آمریکا و CIA شد.

اما وی روابط نزدیکی با روسای جمهور آمریکا و به ویژه با جرج بوش (پدر) داشت؛ به طوریکه بوش و بعدها بوش پسر به وی اسم مستعار (بندر بوش!) دادند. روابط خاص و نزدیک وی با جرج بوش به حدی بود که از او به عنوان یکی از محارم رییس جمهور نام برده میشد و گفته شده است جرج بوش پسر پیش از آنکه تصمیم خود را درباره حمله به عراق با وزیرخارجه اش مطرح کند با بندر مشورت کرده است. بندر در سال ۲۰۰۳ از حمله و اقدامات نظامی در عراق حمایت کرد و از حامیان برنامه ی موسوم به (خاورمیانه جدید) دیک چنی بود. در دهه ۱۹۹۰ وی از اصلی ترین مشوقان قذافی برای تحویل مظنونین انفجار هواپیمای پان امریکن بود که در سال ۱۹۸۸ در لاکربی سقوط کرد و گفته شده است که بندر، معمر قذافی را در جلسات خصوصی، ۰۳۹;جری لوییسی که میخواهد ادای چرچیل را دربیاورد۰۳۹;، توصیف نموده است.

وی در ۲۶ ژوئن ۲۰۰۵، استعفای خود را به عنوان سفیر در ایالات متحده اعلام داشت و علت آنرا دلایل شخصی عنوان کرد، اما اینکه تنها چند هفته پیش از مرگ ملک فهد به عربستان بازگشت، این گمان را تقویت می کرد که بازگشت وی برای تضمین موقعیتش در دولت جدید بوده است. وی بعد از بازگشت از آمریکا نیز ارتباطش را با دولت بوش و مقامات عالی رتبه ی کاخ سفید حفظ کرد.

در اکتبر سال ۲۰۰۵، ملک عبدالله، بندر بن سلطان را به عنوان دبیر شورای امنیت ملی عربستان که تازه تاسیس شده بود منصوب کرد. وی در نوامبر سال ۲۰۰۵ به دمشق رفت و با بشار اسد ملاقات کرد و در سال بعد ملاقاتی مخفیانه با مقامات آمریکایی داشت. سیمور هرش، گزارشگر مجله نیویورکر، در سال ۲۰۰۷ گزارش داد که بندر به عنوان مشاور امنیت ملی عربستان، ملاقاتهای خصوصی ای با دیک چنی و بوش دارد و وی را معمار اصلی سیاست های دولت بوش در عراق و خاورمیانه توصیف کرد.

در سال ۲۰۰۹ ملک عبدالله، بندر را برای چهار سال دیگر در سمت خود ابقاء کرد اما در کمال تعجب همگان وی در مراسم سنتی بیعت با پادشاه شرکت نکرد! این غیبت گمانه زنی های گوناگون رسانه ها را در پی داشت و برخی رسانه ها گزارش می دادند که آخرین حضور وی در ملاء عام به همراه پادشاه، در ۱۰ دسامبر ۲۰۰۸ در جده بوده است.

هیو مایلز در لندن، از شایعاتی مبنی بر جراحی بندر در بیمارستان جان هاپکینز خبر داد، اما وکیل بندر این شایعه را تکذیب کرد. وبسایت فیگاروی خاورمیانه نیز گزارش داد بندر در فرانسه تحت عمل جراحی قرار گرفته است و دوران نقاهت خود را در مراکش می گذراند! Press TV نیز گزارش از بازداشت خانگی بندر به سبب اقدام برای کودتا داد و اپوزیسیون عربستان معتقد بودند وی در زندان است. برخی شایعات نیز حکایت از همکاری وی با سرویس های جاسوسی روسیه برای کودتا داشت که به سبب سفرهای مکرر وی به مسکو این شایعه دامن زده می شد.

به هر حال وی دو سال در انظار عمومی نبود تا اینکه در مارس سال ۲۰۱۱ در اتفاقی عجیب وی برای جلب حمایت برای مداخله نظامی عربستان در بحرین به پاکستان، هند، مالزی و چین فرستاده شد.

همچنین وی در ملاقات رابرت گیتس (وزیر دفاع وقت آمریکا) با ملک عبدالله در آوریل سال ۲۰۱۱ حاضر بود و دیداری جداگانه نیز با مشاور امنیت ملی (تام دونیلون) داشت. از دیگر اهدافی که وی دنبال میکرد، افزایش تعاملات با ارتش پاکستان بود که به این منظور در اواخر مارس ۲۰۱۱ به اسلام آباد سفر کرد و پاکستان بلافاصله این پیشنهاد را پذیرفت، در همین زمان وی سفرهایی به چین داشت و منافع زیادی کسب کرد و در ازای قراردادهای اقتصادی، حمایت سیاسی را به دست آورد و چین نیز از سرمایه گذاری در نفت عربستان استقبال کرد.

رئیس سازمان اطلاعات عربستان (۲۰۱۲ تا کنون)

بندر در ۱۹ ژوییه ۲۰۱۲ جایگزین مقرن بن عبدالعزیز شد و ریاست سازمان اطلاعات این کشور را برعهده گرفت، هرچند دلیل رسمی ای برای این جابجایی اعلام نشد اما ظاهرا دلیل آن تنش های پیش آمده در شرق عربستان بوده است؛ از طرف دیگر برخی این انتصاب را واکنشی تهاجمی در قبال رویدادهای سوریه تلقی کردند. وی در ژوییه ۲۰۱۱ نیز ملاقاتی با مناف طلاس که در ژوییه سال بعد از سوریه رفت و به عربستان پناهنده شد نیز داشت!

روزنامه ها مقالاتی نوشته اند، مبنی بر اینکه وی به ولادیمیر پوتین در خصوص عدم توافق در خصوص مسئله سوریه هشدار داده و این هشدار شامل به خطر افتادن امنیت المپیک زمستانی در سوچی (که قرار است در فوریه ۲۰۱۴ برگزار شود)، در صورت عدم توافق بوده است!! شایع است که وی به پوتین گفته است: من امنیت المپیک سال آینده را تضمین می کنم، چراکه گروههای چچنی که امنیت بازی ها را تهدید میکنند به وسیله ی ما کنترل می شوند!!! پوتین نیز خشمگینانه این پیشنهاد را رد کرده و اظهار داشته است: ۰۳۹;ما میدانیم شما یک دهه است از گروههای تروریستی در چچن حمایت می کنید و این که شما صراحتا از حمایت از گروههای تروریستی سخن میگویید کاملا با اهداف جهانی و مشترک برای مبارزه با تروریسم که شما مدعی حمایت از آن هستید، در تعارض و ناسازگار است.۰۳۹;

در اوت ۲۰۱۳ وال استریت ژورنال گزارش داد که بندر به عنوان هدایت کننده ی فعالیت عربستان برای ساقط کردن حکومت بشار اسد منصوب شد و CIA این انتصاب را به عنوان جدی بودن عربستان در این راه تلقی می کند. این نشریه در اواخر سال ۲۰۱۲ از تلاشهای بندر برای متقاعدکردن ایالات متحده در قبول اینکه اسد از سلاحهای شیمیایی استفاده کرده است، خبر داده بود.

اخیرا احمد مطر، سردبیر پایگاه خبری الخبرپرس پرده از راز ترور ناموفق بندر برداشت؛ به گفته وی چند افسر اطلاعاتی عربستان قصد داشته اند با دعوت بندر به مهمانی و خوراندن غذا و نوشیدنی مسموم وی را از بین ببرند، اما سم استفاده شده برای مرگ وی کافی نبوده و زنده مانده است اما این موضوع به معنای وجود مخالفت با سیاستهای وی در نزدیک ترین افراد در دستگاه امنیتی سعودی است.

به نظر می رسد موفقیت های ارتش سوریه در سرکوب تروریستها و پیروزی های پی در پی ارتش بر گروههای تکفیری چه در عراق و چه سوریه سبب خشم بندر شده و همین امر سبب شده این گروههای تروریستی بر شدت جنایات خود بیافزایند تا در مدت کوتاهی که از عمرشان مانده سابقه ی سیاه ارباب خود را سیاه تر نمایند!!

نویسنده: خدایار سعیدوزیری