ساندویچ های یک متری, نوشابه های یک لیتری

هشدار به رستوران داران و مشتریان

ساندویچ یک متری، نوشابه یک لیتری، پیتزا اندازه سینی، حرفشان این است که از نظر اقتصادی به نفع مشتری است چون یک پیتزای ۵ نفره می‌گیرند و کلی آدم سیر می‌شوند...

ولی اینطور نیست؛ اگر در رستورانی یک غذا برای چند نفر سفارش بدهید، آنقدر زیر فشار نگاه‌های گارسون‌ها قرار می‌گیرید که مجبور می‌شوید نصف غذا را بگذارید سر میز بماند و بگویید صورت‌حساب را بیاورند تا ببینند هنوز غذای اضافه سر میز مانده! این کار باعث حیف و میل کردن غذا که می‌شود، هیچ، ممکن است باعث پرخوری هم بشود چون خیلی از افراد رویشان نمی‌شود باقیمانده غذا را ببرند و از طرف دیگر حیفشان می‌آید غذایی که پولش را داده‌اند، سر میز بگذارند و همین باعث بدخوری و پرخوری می‌شود. اگر نوشابه کوچک باشد، برای یک میز ۵ نفره می‌شود ۲ یا ۳ عدد سفارش داد ولی وقتی یک لیتری سر میز می‌آید، همه خودشان را مسئول این می‌دانند که یک لیوان بزرگ از آن را بخورند که پولشان هدر نرود.

ما در کشور مشکل چاقی داریم و چون چاق شدیم، باید منتظر بیماری‌های دیگر مثل دیابت یا گرفتگی رگ‌های قلب باشیم اما

روز به‌روز اندازه غذاها را بزرگ‌تر می‌کنیم! این شگرد رستوران‌داران است چون اگر شما ۴ نفره به رستوران بروید، رویتان نمی‌شود فقط یک پیتزا سفارش بدهید و اگر این کار را انجام دهید، برای اینکه رستوران‌دار حرفی نزند، ۲ تا نان سیردار، ۴ تا نوشابه، یک ظرف سیب‌زمینی سرخ‌کرده هم سفارش می‌دهید. البته باز هم خجالت می‌کشید که کم سفارش داده‌اید بنابراین کلی غذای چرب و نوشابه که سلامتتان را به هم می‌ریزد، می‌خورید. آخرش هم حساب می‌کنید می‌بینید پولی که دادید، بیشتر از قیمت ۴ پیتزا شده.

راستی الان فکر می‌کنید باز باید بگوییم وزارت بهداشت مسئول است؟ نه، خودمان باید حس مسئولیت را از کودکی برای هر چیزی که دور و برمان اتفاق می‌افتد، داشته باشیم. مگر وزارت بهداشت می‌تواند برای هر نانوایی و هر رستوران و هر دکه غذافروشی یک مامور بگذارد؟ و حالا یک سوال؛ آیا کسی بیشتر از خودمان مسئول سلامت ماست؟ اگر به این سوال جواب منفی داده باشید، باید بگویم درست است؛ هیچ‌کس نمی‌تواند بیش از خود ما مسئول سلامت ما باشد.

ما مسلمانیم و در کتاب آسمانی ما گفته شده، فلینظرالانسان الی طعامه؛ یعنی به غذای خود نگاه کنید، غذای خود را ببینید ولی این نظر کردن و دیدن، معنی عمیقی دارد. شما خیلی چیزها را می‌توانید ببینید، از نظافت و بهداشت گرفته تا اینکه مقدار غذا و اینکه شما چقدر باید بخورید تا نعمت سلامت را از دست ندهید. ببینید نانی که روی میز است، از کجا آمده، چه زحماتی برای تولید آن کشیده شده و چه راه طولانی‌ای را طی کرده است. ممکن است گندمش از کانادا آمده و در آسیابی در کرمان آرد شده باشد و نانش الان روی میز شماست. این نان می‌تواند ما را ببرد به صحرای آفریقا که گرسنگی بیداد می‌کند.

یکی از دانشجویان من می‌گفت: «هر وقت به رستورانی می‌روم، اول می‌روم دستشویی آنجا تا ببینم طرز فکر این رستوران‌دار و خدمه‌اش چگونه است. از همان جا می‌توان فهمید که چقدر در خرید و پخت و سرو غذا پاکیزگی و بهداشت را رعایت می‌کنند.» او راست می‌گفت، بعضی غذاخوری‌ها، خصوصا بین‌راهی‌ها، به تنها چیزی که توجه نمی‌کنند همین است. وقتی رستورانی سرویس بهداشتی پاکیزه‌ای نداشته باشد، مطمئن باشید طرز تلقی صاحب آن از مشتری، فرد گرسنه‌ای است که برای آنها پول می‌آورد و هر چه این پول بیشتر باشد، بهتر است بنابراین ممکن است موادغذایی‌ای که برای آشپزخانه می‌خرد هم ارزان و بی‌کیفیت باشد تا سود بیشتری نصیبش شود. همین رستوران‌دار فکر می‌کند بهتر است برای جلب بیشتر مشتری، پرس‌هایش را بزرگ کند چون بابت یک پرس بزرگ افراد بیشتری را به رستوران خود می‌کشاند و وقتی این اتفاق می‌افتد، باید زنگ خطر به صدا دربیاید که ما در آموزش و فرهنگسازی برای غذا خوردن کم کار کرده‌ایم. برای مشتری‌ها و برای رستوران‌داران فرقی نمی‌کند، هر دو گروه باید بدانند که چقدر می‌توانند در بالا بردن سطح سلامت مفید باشند، هر دو گروه باید بدانند که مسئول هستند و از کنار این قضیه بی‌تفاوت رد نشوند.

دکتر ربابه شیخ‌الاسلام

متخصص اپیدمیولوژی تغذیه