تحقق شهر الکترونیک؛ از شعار تا عمل

دوره جامعه پیشاصنعتی، جامعه صنعتی و پساصنعتی، رنگ باخته و غول اطلاعات بسط همه این دوره ها را برچیده و زندگی را برای ساکنان زمین بزرگ تبدیل به دهکده کوچک نموده است. در دهکده …

دوره جامعه پیشاصنعتی، جامعه صنعتی و پساصنعتی، رنگ باخته و غول اطلاعات بسط همه این دوره ها را برچیده و زندگی را برای ساکنان زمین بزرگ تبدیل به دهکده کوچک نموده است. در دهکده ای که امکانات و اطلاعات در دسترس بوده و به اشتراک یکدیگر درآمده است. در این دوره از جامعه که سرعت تغییر و تحول در آن بسیار شگفت انگیز و رهیابی به فرایند تغییر و تحولات، هیجان انگیز و متعجبانه به نظر می رسد، تکنولوژی در خدمت بشر درمی آید تا انسان در آسودگی زندگی کند.

اینترنت اولین بار در اواخر دهه ۱۹۶۰ میلادی توسط محققانی که فهمیدند چگونه رایانه های موجود در شهرهای مختلف را به یکدیگر مرتبط سازند، ابداع و اختراع شد و به عنوان یک ابزار علمی مورد استفاده قرار گرفت و با خلق گرافیکها و آنچه شبکه وب نامیده می شود، کاربرد اینترنت گسترش یافت و با فاصله ای در دو دهه اخیر اینترنت مهمان ایرانیان نیز گردید و در سالهای اخیر رشد قابل ملاحظه ای یافت و اینک اکثر سازمانها، نهادها و حتی رسانه ها و خبرگزاریها و همه و همه به سوی دیجیتال و اینترنت رفتند.

هرچند متولیان مدیریت شهری، شعار شهر الکترونیک را از سالهای پیش سر داده اند اما شهروندان از متولیان در این بخش سبقت گرفتند و شهروند الکترونیک محقق گردید، اما مدیریت شهری از تکنولوژی عقب افتاد و شهروند الکترونیک امروز مشتاق خدمات شهر الکترونیکی است!

در حالی که امروزه عموماً شهروندان به شبکه جهانی اینترنت متصل هستند و بسیاری از امور خویش از جمله پرداخت قبوض، خرید پستی، امور دانشگاهی، مراسلات اداری و شخصی و... را از سامانه ای پیش بینی شده انجام می دهند، متأسفانه همان طور که ذکر شد، شهرداریها علی رغم وجود زیرساختها و امکانات و منابع، خدمات الکترونیکی به مردم ارائه نمی دهند (به جزمحدود شهرداریها نظیر کلانشهر تهران که خدمات اینترنتی آن اخیراً فراهم شده است).

بسیاری از پورتالهای شهرداریها به جای ارائه خدمات الکترونیکی که می تواند شامل ثبت درخواستهای صدور پروانه تا فرایند پایان کار و پرداخت قبوض نوسازی و عوارض صنفی و پیگیری مراحل اداری باشد، یا ارائه کارت شهروندی که قابلیت پرداخت هزینه بلیت اتوبوس و کرایه تاکسی و خرید نان و بیش از دهها خدمت دیگر که شهروندان، روزانه در شهر با آن در ارتباطند و موجب کاهش چشمگیر مراجعه به ادارات مختلف شهرداری و روانی ترافیک شهری گردد وهزینه شهروندی را کاهش و ضریب عدالت در ارائه خدمات را بالا ببرد، تبدیل به وبلاگهای شخصی مدیران شده است! و عملاً نقش سیتی پرس را ایفا می نماید.

«شهرالکترونیکی» ایجاد شده و رؤیا نیست و آن شهری است که شهروندان قبل از انجام هر کاری می توانند با امکانات دنیای جدید، سفر غیر مجازی برای نیازمندیهای روز خود داشته و از چند باره کاریهای غیر ضروری و خسته کننده هم اجتناب گردد. امکان دانستن و دیدن اجناس یک سوپر مارکت قبل از رفتن به آن و... همه از نمونه های شهر الکترونیکی است که تأسف انگیز است شهرداریها تا کنون هیچ پروژه قابل قبولی در قبال تحقق شهر الکترونیک از خود ارائه نداده اند و در حالی که در کشورهای دیگر برای این موضوعات و الکترونیکی شدن شهروندان به ترغیب مردم می پردازند تا آنان به رفتار طبق خواسته های یک سازمان شهری بپردازند، برعکس در اینجا آن قدر تعلل گردید که شهروندان مشتاق اجرای طرح شهروند الکترونیکی از سوی مدیریت شهری هستند. شایسته است مسئولین و مدیران ارشد بویژه در بخش انفورماتیک کشور نقش و فرایند و استراتژی مهمی که شهر الکترونیک در کاهش هزینه ها و افزایش خدمات و شفاف شدن روند اجرایی شهرداری ها را دارد، هرچه زودتر ساماندهی نمایند.

در خاتمه باید متذکر شد دولت نیز بایستی توسعه زیرساختها و افزایش سرعت اینترنت را جدی گرفته و الزامات لازم را در تحقق شهر الکترونیک داشته باشد.

سیدعلی رحیمایی