به تقویت کننده های ناخن اعتماد کنیم

برای خرید دارو به داروخانه ای رفته بودم و به طور اتفاقی بروشوری را دیدم که حاوی تبلیغ انواع محصولات مربوط به ناخن بود روی این بروشور نوشته بود «چند برابر شدن استحکام ناخن, محافظ ناخن های شکننده, جلوگیری از خشک و زرد شدن ناخن ها, چند برابر شدن دوام لاک ناخن, جلوگیری از خشک و زرد شدن ناخن ها با تشدید جریان خون ناخن ها, افزایش رشد ناخن ها, جلوگیری از خرد شدن ناخن ها و »

برای خرید دارو به داروخانه‌ای رفته بودم و به‌طور اتفاقی بروشوری را دیدم که حاوی تبلیغ انواع محصولات مربوط به ناخن بود. روی این بروشور نوشته بود: «چند برابر شدن استحکام ناخن، محافظ ناخن‌های شکننده، جلوگیری از خشک و زرد شدن ناخن‌ها، چند برابر شدن دوام لاک ناخن، جلوگیری از خشک و زرد شدن ناخن‌ها با تشدید جریان خون ناخن‌ها، افزایش رشد ناخن‌ها، جلوگیری از خرد شدن ناخن‌ها و...»...

از مسوول موادآرایشی بهداشتی داروخانه درباره‌اش توضیح خواستم، گفت: «اینها ادعا نیست. وقتی مشتریان از یک محصول استقبال می‌کنند، یعنی نتیجه‌ آن را دیده‌اند.» وقتی از ترکیب‌های موجود در آن پرسیدم، گفت: «این محصولات حاوی پروتئین جوانه گندم، شیر ویتامین و... است که می‌تواند کمبود‌های موجود در ناخن را جبران کند.» حالا شاید شما هم مثل من، این سؤال به ذهنتان خطور کند که پس چه نیازی به پزشک متخصص پوست است؟ دکتر حسین طباطبایی، متخصص پوست به این پرسش پاسخ می‌دهد.

▪ اصلا ویژگی‌های یک ناخن طبیعی و سالم چیست؟

ناخن از بافت سخت و مرده‌ای به نام کراتین ساخته شده است و نوک حساس انگشتان را در برابر آسیب حفظ می‌کند. ناخن‌های سالم، نرم، بدون شیار یا فرورفتگی و بدون لکه یا تغییر رنگ و در عین حال محکم هستند و در مقابل ضربه‌ها به راحتی خرد یا پوسته‌پوسته نمی‌شوند. آنها برق طبیعی دارند و از آنجا که ظاهر ناخن‌ها یکی از علایم نشان‌دهنده سلامت عمومی بدن است، باید به سلامت آن حساس بود.

▪ به چه تغییرهایی در ناخن‌های‌مان باید حساس باشیم؟

هر گونه حالت غیرطبیعی در ناخن مهم است. تغییر در رنگ ناخن به‌صورت تیرگی و زردی، تغییر در شکل و انحنای آن، نازک شدن یا ضخیم شدن ناخن، پوسته‌پوسته شدن و لکه‌دار شدن آن، تورم و درد اطراف ناخن‌ها، خشکی،‌ شکنندگی و‌ نرم‌شدن ناخن‌ها را باید جدی گرفت. برخی بیماری‌ها یا کمبود‌های جدی موادغذایی روی شکل ظاهری ناخن‌ها تاثیر می‌گذارند. سیگار کشیدن زیاد، استفاده از موادآرایشی نامرغوب و لاک‌‌زدن‌های مکرر، تماس با موادشوینده و موادشیمیایی که در برخی مشاغل مورد استفاده قرار می‌گیرد، وسواس‌های شستشو و خیلی بیماری‌ها ممکن است باعث بروز مشکلاتی در ناخن‌ها شود.

▪ این مشکلات را باید با حذف عامل آسیب‌رسان درمان کرد یا می‌شود ناخن را طوری تقویت کنیم که در برابر این آسیب‌ها مقاوم‌تر شود؟

اولا که کلمه تقویت در مورد ناخن اصلا معنا ندارد اما اگر محصولی برای رفع نرمی و شکنندگی باشد، می‌توان از آن با علم به برخی واقعیت‌ها و رعایت شروط استفاده کرد. شرط اول اینکه استفاده‌کننده بداند محصولاتی که تبلیغاتی در مورد آنها انجام می‌شود، فقط جنبه درمان علامتی دارند؛ یعنی به علت ایجاد مشکل در ناخن توجه نمی‌کنند بنابراین قبل از تهیه این مواد، باید دانست که این نرمی و شکنندگی ناخن یا زردی یا هر تغییر دیگر ناخن، به چه دلیل است. این کار هم ممکن نمی‌شود مگر با مراجعه به پزشک. مثلا فردی که مدام با موادشوینده سر و کار یا مشکل تغذیه و کمبود موادغذایی دارد یا مدت طولانی است رژیم‌غذایی سر خود گرفته، یا فردی که وسواس شستشو دارد، کسی که به علت شغل خود با حلال‌ها یا سیمان سر و کار دارد، هر چقدر که از این مواد استفاده کند، باز هم نتیجه نخواهدگرفت چون علت زمینه‌ساز همچنان پابرجاست در حالی پزشک بر اساس علت، مشکل را برطرف می‌کند اما تبلیغ‌کنندگان موادآرایشی کاری به علت ایجاد مشکلات ناخن ندارند، برای آنها مهم فروش محصولات است.

▪ پس ممکن است با مصرف این مواد و رفع موقتی علامت، تشخیص به موقع یا درمان را از دست بدهیم؟

بله، چون زردشدن یا شیار‌دارشدن و لک سفید و... روی ناخن طبیعی نیست که با این لوسیون و داروها برطرف شود. گاهی مشکل ابتلا به یک بیماری زمینه‌ای جدی مثل کم‌خونی فقرآهن یا بیماری کبدی است. کم‌کاری تیرویید یا بیماری‌های قلبی، دیابت و پسوریازیس یا عوارض برخی داروها هم می‌توانند باعث بروز مشکلات ناخن شوند که همه اینها باید تشخیص داده و درمان شود. گاهی در این موارد پزشک بعد از سبب‌شناسی و رفع علت اصلی مشکل ناخن، ممکن است خودش هم برخی از این مواد را توصیه کند تا ظاهر ناخن بهتر شود.

▪ حالا اگر فردی کاملا از نظر جسمانی طبیعی و مشکل خاصی نداشته باشد و فقط ناخن‌هایش نرم یا دچار زردی شده باشد، می‌تواند از این مواد استفاده کند؟

بله، اگر فردی مطمئن است هیچ مشکل جسمی‌ای ندارد، می‌تواند از محلول‌هایی که باعث رفع نرمی و استحکام ناخن می‌شود استفاده کند. گاهی زردی بستر ناخن‌ها به علت لاک?زدن‌های مکرر است که باعث می‌شود اکسیژن‌رسانی به ریشه ناخن درست انجام نشود. در این مورد اگر بتوان مدتی از لاک استفاده نکرد، بهتر است. اگر کسی که می‌داند سالم است، این محصولات را استفاده کرد اما مشکل ظاهری ناخنش برطرف نشد، باید بداند که علت چیز دیگری است و به متخصص مراجعه کند.

مژگان کریمی

پرسشی از دکتر حسین طباطبایی متخصص پوست