موسیقی شمال خراسان

شمال خراسان، سرزمینی که شهرهای بجنورد،اسفراین، دره گز، قوچان و شیروان را در خود جای داده است،از جمله مناطقی است که موسیقی آن از گوناگونی و نوع قابل توجهی برخوردار است. موسیقی …

شمال خراسان، سرزمینی که شهرهای بجنورد،اسفراین، دره گز، قوچان و شیروان را در خود جای داده است،از جمله مناطقی است که موسیقی آن از گوناگونی و نوع قابل توجهی برخوردار است. موسیقی کردی شمال خراسان را «موسیقی کرمانجی» می نامند. کرمانج شمالی شامل کردهای خراسان، آذربایجان غربی، ترکیه، شمال عراق و سوریه است؛ و کرمانج جنوبی را کردهای جنوب دریاچه ارومیه، مهاباد، کردستان، کرمانشاهان و سلیمانیه عراق تشکیل می دهند. این دو تیره از نظر گویش با هم متفاوت اند. تفاوت میان کرمانج شمالی و جنوبی در عرصه موسیقی نیز مشهود است. برای مثال می توان به آهنگ « لو » اشاره کرد که از اصیل ترین و باستانی ترین نغمه های ایرانی است و وجه تمایز کرمانج شمالی و جنوبی نیز هست؛ بدین معنی که کسی که بتواند « لو » بخواند، از کرمانج شمالی است. امروزه موسیقی کرمانج شمالی همچنین در جمهوری ترکمنستان و در سرزمینی که روزگاری به خوارزم معروف بود و تا قبل از قرارداد ۱۲۹۹ بخشی از ایران زمین محسوب می شد، نیز وجود دارد. ( در دوران صفویه، شاهان این سلسله بخشی از کردها را در خوارزم مستقر نمودند. )

شعر کردی اغلب به صورت هجایی است که تعداد هجاها می تواند از ۸ تا ۱۶ باشد. ترانه های عاشقانه بیشتر در قالب های ۸ هجایی است. آهنگ « لو » اغلب در برگیرنده قالب های ۱۱ تا ۱۶ هجایی است.

نوازندگان شمال خراسان را می توان به سه گروه اصلی تقسیم کرد که عبارت اند از: عاشق ها، بخشی ها و لوطی ها.

به این سه گروه می توان دو دسته دیگر را نیز افزود که عبارتند از:

نی نوازان و لولو چی ها.