سه شنبه, ۹ بهمن, ۱۴۰۳ / 28 January, 2025
مجله ویستا

تلسکوپ شکستی ساده


تلسکوپ شکستی ساده

ساده ترین نوع تلسکوپ شکستی، فقط از دو عدسی تشکیل می شود. عدسی ای که به سمت شئی است، شئی نامیده می شود. کار آن ایجاد تصویری از شئی مورد مشاهده است. عدسی دیگر که ناظر از آن تصویر را …

ساده ترین نوع تلسکوپ شکستی، فقط از دو عدسی تشکیل می شود. عدسی ای که به سمت شئی است، شئی نامیده می شود. کار آن ایجاد تصویری از شئی مورد مشاهده است. عدسی دیگر که ناظر از آن تصویر را می بیند چشمی نام دارد.

نوری که از نقاط جسم وارد شئی می شود به صورت شعاع های متوازی است. تصویری که این شعاع های موازی ایجاد می کنند بر صفحه کانونی تشکیل می شود. صفحه کانونی، صفحه ای است که از کانون می گذرد و عمود بر محور عدسی است. تصویری که عدسی اول ایجاد می کند تصویر اول نام دارد.

عمل چشمی بزرگ نمودن تصویر اول است. برای دست یافتن به بزرگنمایی باید چشمی درجایی قرار گیرد که تصویر اول درست داخل کانون آن- یعنی بین چشمی و کانون ولی بسیار نزدیک به کانون باشد. باید توجه داشت که تصویر نهایی در چشم ناظر مقابل به زاویه ای است که بزرگ تر از زاویه مربوط به جسم است. بزرگ تر کردن این زاویه به بزرگنمایی زاویه ای معروف است.

یکی از کارهای اصلی یک تلسکوپ ایجاد بزرگنمایی زاویه ای است.

نوع ساده تلسکوپ نجومی که شرح داده شد و از دو عدسی تشکیل شده است تنها برای بزرگنمایی های کم به کار می رود. چنین تلسکوپی را می توان تا ۱۰ مرتبه بزرگنمایی به ازای هر ۵ر۲ سانتی متر قطر گشودگی شئی برابر ۶ سانتی متر باشد تلسکوپ برای ۲۰ تا ۲۵ مرتبه بزرگنمایی زاویه ای قابل استفاده خواهد بود. گشودگی یک شئی بخش شفاف شئی است و قسمتی از کناره عدسی را که در گیره کار گذاشته شده است و نور از آن عبور نمی کند شامل نمی شود.

برای به دست آوردن بزرگنمایی بیشتر به ازای هر ۵ر۲ سانتی متر قطر، شئی باید چنان ساخته شود که از دو نقیصه متداول عاری باشد. این نقیصه ها به کجنمایی معروف اند و معمولا در عدسی های ساده وجود دارند. یکی از آنها به کجنمایی رنگی موسوم است و دیگری کجنمایی کروی نام دارد. چشمی نیز باید ساخت پیچیده تری داشته باشد.