سکوت هزاردستان شهر

تهران از خانه های تاریخی لبریز و سرریز خانه هایی که هر کدام از به هزاردستانی در امر گردشگری تبدیل شود خانه هایی که هر کدام از آنها بخشی از تاریخ این شهر را بیان می کنند و می توانند عظمت تاریخی طهران قدیم را برای تهرانیان امروز نشان دهند

تهران از خانه‌های تاریخی لبریز و سرریز. خانه‌هایی که هر کدام از به هزاردستانی در امر گردشگری تبدیل شود. خانه‌هایی که هر کدام از آنها بخشی از تاریخ این شهر را بیان می‌کنند و می‌توانند عظمت تاریخی طهران قدیم را برای تهرانیان امروز نشان دهند. خانه‌هایی که خشت و گلشان بوی ایران و تهران قدیم را می‌دهد و می‌‌تواند تاریخ پایتخت را به روشنی اثبات کنند. هزاردستانی که آوای توسعه گردشگری را سر داده‌اند و نوای خوش توریسم شهری را بر خطوط بی‌رمق موسیقی گردشگری تهران بنگارند. خانه‌هایی که هر کدام از آنها بخشی از هویت ایران هستند و می‌توانند از بزرگانی بگویند که هر کدام نقش مهمی را در تاریخ این کشور ایفا کرده‌اند.

خانه‌هایی که در مقابل هر آنکه به بی‌هویتی تهران اصرار دارد قد علم می‌کند و نشان می‌دهد که تهران سراسر هویت است و سکوت تاریخ در این شهر شکسته می‌شود. خانه‌هایی که نشان می‌دهند در این شهر شلوغ، هنوز گوشه‌هایی از تاریخ وجود دارد. خانه‌هایی که منتظر تنفس در دنیای پرهیاهوی امروزی به دنبال روزگاری می‌گردند که فارغ از شلوغی‌های دنیال مدرن، نوستالژی زیبای هنر و زیبایی را فریاد کنند.

● خانه تاریخی شهر در بی‌تفاوتی مسوولان غوطه‌ور شده‌اند

شاید اگر مدیریت واحد شهری در تهران محقق شده بود، بخش عمده‌ای از مشکلاتی که امروز گریبان خانه‌های تاریخی شهر تهران را گرفته است، مرتفع می‌شد و این خانه‌ها نفس راحتی می‌کشیدند. شاید اگر تنها یک مسوول متولی رسیدگی به تمام فعالیت‌های شهر بود، روزگار غریبی که امروز برای خانه‌های تاریخی شهر به وجود آمده است، هیچگاه به وجود نمی‌آمد. شاید اگر مسوولان آستین همت را بالا می‌زدند تا خانه‌های تاریخی تهران را مرمت کنند، امروز بخش عمده‌ای از خانه‌های رو به ویرانی تهران، احیاء می‌شدند و می‌توانستند به عنوان یکی از بزرگترین مراکز جلب توریسم تبدیل شوند. شاید اگر مسوولان با دلسوزی موضوع خانه‌های تاریخی تهران را دنبال می‌کردند، امروز هیچ کدام از خانه‌های تاریخی تهران راه افول را نمی‌‌رفتند.

شاید اگر مسوولان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، به دو.ر از هیاهوی سیاسی که لازمه زندگی امروز شده است، به فکر خانه‌های تاریخی تهران بودند اکنون‌، به جای آنکه تعداد زیادی از خانه‌های تاریخی تهران فراموش شوند، در ذهن مردم تهران ثبت و به فکر نشان دادن قدرت تهرانیان در طول تاریخ بودند. این شایدها آنقدر زیاد است که تمامی ندارد. شاید، اگر، ای کاش و هزاران کلمه دیگر، امروز به الفاظی تبدیل شده‌اند که مسوولان و شهروندان تهرانی آن‌ها را می‌گویند اما به نظر می‌رسد این ای‌کاش‌ها هیچ‌گاه تمامی ندارد.

● پروژه‌های عمرانی خط بطلانی برای خانه‌های تاریخی

امروز شهرداری تهران آنچنان درگیر پروژه‌های عمرانی شده است که گویی خانه‌های تاریخی تهران را به کلی فراموش کرده است. احداث تونل، اتوبان، بزرگراه، خیابان و پل آنچنان در صدر فعالیت‌های شهرداری تهران قرار گرفته است که تصور می‌شود مدیریت شهری تهران دیگر به فعالیت در راستای احیای بافت‌های تاریخی تهران و خانه‌های رویایی این شهر تفکری ندارد. در طول چند ماه گذشته شورای شهر پایتخت حتی یک مصوبه هم برای احیای این خانه‌ها به تصویب نرسانده است.

مدیریت شهری فراموش کرده که تهران هشت میلیون نفری امروز، روزگاری محلی برای گذران زندگی بزرگان ایران بوده است. مدیریت شهری فراموش کرده که این بزرگان روزگاری در خانه‌هایی زندگی می‌کردند که امروز در حال ویرانی هستند. امروز مدیریت شهری آنقدر مشغله و درگیری برای خود ایجاد کرده که شاید فراموشش شده در این شهر بزرگ چه موقعیت‌های زیبایی خفته است. تمامی این‌ها حاکی از آن است که با وجود تمام حرف و حدیث‌هایی که در آن مدیریت شهری از زیر بار احیای خانه‌های تاریخی تهران شانه خالی می‌کند اما باید پذیرفت که مدیریت شهری اعم از شهرداری و شورای شهر به عنوان مدیران ارشد شهر، باید فکری به حال این خانه‌ها داشته باشند

● میراثی‌های فراموش کار

از حق نگذریم! در طول چند سال گذشته فعالیت‌های امیدوار کننده‌ای در خصوص خانه‌های تاریخی تهران توسط مسوولان سازمان میراث فرهنگی صورت گرفته است. اما بر پایه همان حق هم باید پذیرفت که این فعالیت‌ها در میان تعدد خانه‌های تاریخی و نیاز آن‌ها در حد و اندازه لازم نیست.

مسوولان سازمان میراث فرهنگی‌، صنایع دستی و گردشگری گرچه بر اساس شرح وظایف خود موظف به رسیدگی خانه‌های تاریخی هستند اما عملاً آنچنان که باید و شاید در راستای احیای این خانه‌ها تلاش نکردند. ناهماهنگی‌هایی که در حوزه‌های مختلف این سازمان برای رسیدگی به خانه‌های تاریخی وجود دارد باعث شده تا این خانه‌ها امروز راه نزول را در پیش بگیرند و آینده مبهمی برای آنها متصور شود. به نظر می‌رسد که مسوولان این سازمان باید بسیار بیشتر از آنچیزی که امروز به عنوان فعالیت در راستای احیای خانه‌های تاریخی معرفی می‌کنند، کار کنند.

به هر تقدیر امید می‌رود چراغ خاموش خانه‌های تاریخی تهران روزی با همت تمام مسوولان مربوط، روشن شود و هزاردستان گردشگری تهران، نوای خوش روشنایی آینده را سر دهند.

سید محمد حسین هاشمی