بچه‌های قدرشناس

بسیاری از والدین این روزها معتقدند فرزندانشان پرتوقع و ناسپاس هستند، اما این نکته را فراموش می‌کنند که رفتار فرزندانشان، نتیجه تربیت خودشان است. اگر به نحوه برخورد این والدین …

بسیاری از والدین این روزها معتقدند فرزندانشان پرتوقع و ناسپاس هستند، اما این نکته را فراموش می‌کنند که رفتار فرزندانشان، نتیجه تربیت خودشان است. اگر به نحوه برخورد این والدین دقت کنید، متوجه می‌شوید که آنان به دلیل به‌کارگیری روش‌های نادرست، رفتارهایی را در فرزندان خود شکل می‌دهند که پیامد آن در گذر زمان بروز می‌کند.

یکی از مهم‌ترین دلایل ناسپاسی فرزندان، ناسپاسی والدین در قبال یکدیگر است. تجربه نشان می‌دهد در خانواده‌هایی که قدرشناسی در رابطه پدر و مادر دیده نمی‌شود، فرزندان نیز به این رفتارها عادت می‌کنند و هر گونه محبت والدین را انجام وظیفه تلقی می‌کنند. به عنوان مثال، در خانواده‌هایی که پدر هنگام صرف غذا غُر می‎زند، ایراد می‎گیرد و بدون هیچ سپاسی، میز غذا را ترک می‌کند یا مادری که با دیدن خریدهای شوهرش، شروع به خرده‌گیری می‌کند، فرزندان نیز به مرور یاد می‌گیرند در مقابل محبت‌های پدر و مادر نه‌تنها سپاسگزار نباشند، بلکه غر بزنند و ایراد بگیرند.

متاسفانه فرهنگ ناسپاسی در جامعه رو به افزایش است و بسیاری تصور می‌کنند اگر قدردان زحمات دیگران باشند و آن را بر زبان بیاورند در طرف دیگر توقع نابجا ایجاد می‌کنند. فراموش نکنید تا والدین، قدردان یکدیگر نباشند و تا توقع و انتظار را در خود نکشند، پرتوقعی فرزند اصلاح نمی‌شود. اگر می‎خواهید فرزندانتان سپاسگزار شما باشند و قدر زحمات و محبت‌های شما را بدانند، از محبت‌های دیگران هرچند ناچیز و اندک، تشکر و قدرشناسی کنید. به فرزندان خود نیز بیاموزید، نه فقط در محیط خانه بلکه در ارتباط با سایر افراد جامعه نیز این چنین باشند، به دیگران احترام بگذارند و خود را در جایگاهی بالاتر از افراد دیگر تصور نکنند.

یکی از بهترین روش‌ها برای نهادینه کردن فرهنگ قدرشناسی، بارور کردن روحیه مشارکت در فرزندان است. به عنوان مثال اگر آنان در کارهای خانه یا خریدهای بیرون از خانه مشارکت کنند، این تجربه موجب می‌شود تا قدر زحمات شما را بیشتر بدانند. بسیاری از والدین به دلیل عشق و محبت بسیار، از واگذار کردن مسئولیت به فرزند خود خودداری می‌کنند، غافل از این که چنین روشی، موجب پرورش نادرست شخصیت او می‌شود.

علاوه بر رفتار متقابل والدین، روش برخورد آنان با فرزندانشان بسیار مهم است. برخلاف برخی والدین که در قبال عملکرد مثبت فرزند خود بی‌تفاوت هستند و به اصل تشویق اعتقادی ندارند، برخی والدین دیگر تصور می‌کنند که واکنش بیش از اندازه در مقابل عملکرد درست فرزندشان موجب تشویق بیشتر او می‌شود، در حالی که والدین باید همواره توجه داشته باشند که پاداش دریافتی فرزندشان باید متناسب با عملکرد و ارزش رفتار او باشد؛ در صورتی که این تناسب رعایت نشود، ممکن است او تشویق‌های کم‌هزینه را کافی نداند و به آنها قانع نشود و در مقابل تشویق‌هایی که آنها را اندک می‌شمارد، ناسپاسی کند. در این حالت، تشویق نه‌تنها اهرمی برای بارور کردن ویژگی‌های مثبت فرزند نیست، بلکه تبدیل به ابزاری برای باج‌خواهی می‌شود و با حذف آن، عملکرد درست او متوقف می‌شود.

فریده عباسی ‌