چالش‌های اوقات فراغت زنان

در جامعه ما زنان نیمی‌ از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند و این در صورتی است که نگاه و برخورد زنان در ایران به موضوع سرگرمی ‌و اوقات فراغتشان متفاوت است.
گروهی از آنها سرگرمی‌ را …

در جامعه ما زنان نیمی‌ از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند و این در صورتی است که نگاه و برخورد زنان در ایران به موضوع سرگرمی ‌و اوقات فراغتشان متفاوت است.

گروهی از آنها سرگرمی‌ را نمی‌شناسند و درباره‌اش فکر هم نکرده‌اند و غالب آنان علت بی‌توجهی خود را به این موضوع بیشتر مشغله‌ها و گرفتاری‌های فراوان زندگی و مشکلات اقتصادی ذکر می‌کنند.

فرهنگ ایرانی وظیفه زن را ایفای کارهای مربوط به خانه و خانواده می‌داند؛ از پخت و پز گرفته تا نگهداری از کودکان و نظافت منزل.

هر چند ورود مدرنیته و تغییر دیدگاه نسبت به اشتغال زن در بیرون از خانه باعث به وجود آمدن طیفی از زنان شاغل شده است، اما کار خارج از خانه به هیچ وجه سبب از بین رفتن وظایف وی در داخل خانه نشده است.

تاکنون درباره پر کردن اوقات فراغت کودکان و نوجوانان حرف‌های زیاد زده شده است، اما در این میان اوقات فراغت زنان مساله‌ای مهم و در خور توجه است.

زنان پایه ‌های اصلی شکل‌گیری یک خانواده سالم هستند و نقش انکارناپذیر در حفظ سلامت روان بقیه افراد خانواده را دارند.

از این نظر بسیاری از زنان، خارج از زمان مربوط به شغل خود یا انجام کارهای خانه، یا فراغتی اندک و تکه‌تکه دارند یا فراغت کامل دارند، اما آن را در تنهایی و بدون داشتن برنامه‌ای از پیش اندیشیده شده می‌گذرانند.

در بررسی میزان استفاده زنان از امکانات ورزشی در زمان فراغت نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد عواملی که مانع مشارکت زنان در ورزش می‌شود یا آن را محدود می‌کند، عبارتند از: عدم دسترسی به امکانات ورزشی، مناسب نبودن زمان برنامه‌ها، گرانی هزینه ثبت‌نام، نداشتن وقت و مخالفت خانواده. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که مسوولیت زنان در منزل، بیش از ساعات کار ایشان در خارج از منزل، وقت آنها را می‌گیرد به طوری که این زنان هیچ زمانی را برای خود و شرکت در فعالیت‌های مورد علاقه‌شان نمی‌یابند، این در حالی است که با تولد اولین فرزند، وقت زنان به طور قابل ملاحظه‌ای محدود می‌شود.

از سوی دیگر جایگاه زنان در جامعه، محدودیت آنها در دسترسی به امکانات و انتظارات اجتماع در مورد زندگی زنان و نقش‌های چندگانه‌ای که آنها در زندگی خانوادگی خود دارند سبب شده است تا آزادی عمل زنان کاهش یابد و انتخاب‌های آنها محدود یا با مانع مواجه شود.

در مجموع به نظر می‌رسد میان عوامل موجود در عرصه زندگی خصوصی زنان از یک‌سو و عوامل اقتصادی و اجتماعی از سوی دیگر با گذران اوقات فراغت زنان، چه از لحاظ میزان اوقات فراغت و چه به لحاظ گذران اوقات فراغت در درون یا بیرون از خانه، میزان پرداختن زنان به فعالیت‌های اوقات فراغت و رضایتمندی آنان از گذران اوقات فراغت رابطه وجود دارد و بر این اساس بهبود و ارتقای فراغت زنان همواره دستخوش عوامل محسوس و نامحسوس انکارناپذیری است و در نتیجه صرف‌نظر از اختصاص درآمد و امکانات، غنی‌سازی اوقات فراغت زنان بیش از هر چیز نیازمند بسترسازی فرهنگی خاص خود است.

وحید چوپانکاره