پرونده ترورهای سیاسی ۲۰۰۶

سال ۲۰۰۶ برگ دیگری بر ناكامی جامعه بین الملل در مبارزه با پدیده تروریسم افزود فضای حاكم بر جهان همچنان امنیتی است و ما هنوز در همان اتمسفری تنفس می كنیم كه ۱۱ سپتامبر و دو جنگ دولت بوش در عراق و افغانستان را پدید آورد

سال ۲۰۰۶ برگ دیگری بر ناكامی جامعه بین الملل در مبارزه با پدیده تروریسم افزود. فضای حاكم بر جهان همچنان امنیتی است و ما هنوز در همان اتمسفری تنفس می كنیم كه ۱۱ سپتامبر و دو جنگ دولت بوش در عراق و افغانستان را پدید آورد. در سالی كه گذشت نه تنها ماشین ترور متوقف نشد بلكه این واقعیت كریه در زندگی ملت ها ابعادی پیچیده تر یافت. هرچند نام افراد و گروه هایی به عنوان عوامل ترور معرفی و مطرح شدند، اما به عملكرد قدرت هایی كه سیاست شان زمینه ساز و مشوق تروریسم است توجه چندانی نشد. به هر حال پرونده ترورهای سال ۲۰۰۶ را تورق می كنیم:

● طالبان با ترور بازگشتند

▪ متحد و دوست دیرینه كرزای:

ـ حكیم تینوال : ترور «حكیم تینوال»، از مقام های ارشد افغانستان، مهمترین قتل سیاسی در افغانستان از سال ۲۰۰۵ تاكنون ارزیابی شده است. ترور تنیوال ۶۳ ساله مهم ارزیابی شد زیرا این حادثه منشأ حوادث تازه ای در افغانستان شد كه مخالفان كرزای طراحی كردند. از طرفی محافل منطقه از ارتباط و دوستی كرزای و تنیوال باخبر بودند، می دانستند او به دعوت شخصی خود رئیس جمهور به كابل پكتیا بازگشته است.

تنیوال در استرالیا زندگی می كرد و كرسی تدریس علوم اجتماعی داشت. اما بعد از حكومت كرزای برای به دست گرفتن مسئولیت دولتی وارد افغانستان شد. قتل او در پی تهدیدات طالبان علیه مقام های این كشور روی داد. پیش از او به دو مقام دولتی دیگر افغانستان و همچنین یك عضو پارلمان حمله شد اما آنها ازخطر مرگ نجات یافته بودند.

قتل تنیوال در ۱۰ سپتامبر ۲۰۰۶ زمانی رخ داد كه یك عامل انتحاری طالبان خود را به زیر اتومبیلی كه حامل وی و دو همراهش بود، انداخت و منجر به مرگ آنان شد.

تنیوال پیش از مرگش حكم اداره استان پكتیا را از كرزای گرفته بود. در مراسم خاكسپاری «تنیوال» نیز یك عامل انتحاری انفجار تازه ای را به وجود آورد كه به مرگ تعدادی از مردم بی گناه شركت كننده در مراسم منجر شد.

ـ صفیه احمدجان: او چهره ای سرشناس در حوزه مسائل زنان افغانستان و از منتقدان سرسخت حكومت طالبان و قوانین سختگیرانه آن نسبت به زنان بود. در طول دوره حكومت طالبان در افغانستان ماند و به آموزش پنهانی زنان و دختران افغانی پرداخت. صفیه احمدجان ۲۵ سپتامبر ۲۰۰۶ یعنی دو هفته پس از ترور «حكیم تنیوال» در جلوی خانه اش توسط دو موتورسوار به ضرب گلوله كشته شد. قاتلان او از اعضای طالبان در جنوب افغانستان بودند. دلایلی كه احتمال می رود موجب تصمیم طالبان برای ترور او شد، فعالیت این بانوی افغان در زمینه احقاق حقوق زنان و آموزش بیش از یك هزار زن و دختر در قندهار یاد شده است.

مقام های سازمان ملل و رؤسای جمهور آمریكا و اروپا پس از ترور «صفیه احمدجان» از او تجلیل كردند.

● هدف گیری نخبگان در لاگوس (سنت ترور در مبارزه انتخاباتی)

▪ ترور مشاور عالی بانك جهانی و نامزد انتخابات

آیودی جا دارامولا، دارامولا نامزد درجه یك انتخابات محلی نیجریه بود. او هنگام ترور ۵۳ ساله بود و یكی از مشاوران عالی بانك جهانی به شمار می آمد. قتل او در ۱۴ آگوست، اندكی بعد از آن كه از یكی از جلسه های انتخاباتی به خانه اش بازگشت روی داد.

علت قتل «دارامولا» را ناظران این كشور به تصمیم رقبای انتخاباتی او و محبوبیت «دارامولا» نسبت دادند.

ـ فونشو ویلیامز: وی نامزد فرمانداری لاگوس، پایتخت نیجریه بود. او نیز مثل «دارامولا» در بین مردم چهره ای محبوب بود. او دیدی انتقادی نسبت به انحصار قدرت در دست پولداران نیجریه ای داشت. همین موجب می شد رقیبان او از حضور وی در انتخابات ناخشنود باشند. او در زمان مرگ علاوه بر كاندیداتوری لاگوس از امیدهای انتخابات حزب دموكراتیك مردمی نیجریه برای ریاست جمهوری بود. در ۲۷ مه ۲۰۰۶ جسد او را در خانه اش در حالی كه به شدت زخمی شده بود پیدا كردند. مدتی پس از ترور ویلیامز، دو نفر را در ارتباط با قتل او دستگیر كردند. یكی از آنها مدیر تبلیغاتی ویلیامز بود و دیگری رقیب انتخاباتی اش، «كینگزلی اوسی اوگون لئو» وزیر كار سابق نیجریه كه پس از ویلیامز احتمال برنده شدن او در انتخابات بیش از دیگران بود. لكن دستگیرشدگان در ارتباط با قتل ویلیامز آزاد شدند و به این ترتیب پرونده ترور جدید در این سرزمین نفتی سر به مهر ماند.

● قتل های رازآلود در سرزمین اسلاوها

ـ آندری كوزلوف: وی جانشین رئیس بانك مركزی روسیه بود. كوزلوف به دلیل پیشنهادات شفاف سازی در امور بانكی و طرح های پولشویی اش شهرتی بسزا داشت. او همچنین از پیشنهاد دهندگان ایجاد اصلاحات در امور اقتصادی روسیه بود. كوزلوف درست پیش از قتلش در ۸ سپتامبر ۲۰۰۶ در كنفرانس بانكداری كه در سوئیس برگزار شد، گفت: «كسانی كه مرتكب پولشویی می شوند، باید به طور مادام العمر از امور بانكداری خلع شوند. چنین كسانی مایه رسوایی نظام بانكی هستند.»

«كوزلوف» پس از ایراد این سخنرانی به خانه اش بازگشت و براساس گزارش پلیس در مسیر بازگشت به خانه به دست ۲ مرد مسلح كه به سر و گردن وی شلیك كردند، كشته شد.

راننده «كوزلوف» نیز در این ماجرا كشته شد. قاتلان وی هنوز شناسایی نشده اند.

ـ آنا پولیتكوفسكایا: وی از جمله خبرنگارانی بود كه به انتقاد از جنگ در چچن و سیاست های كرملین در این باره شهرت داشت. پولیتكوفسكایا كه در طول دوران حرفه ای كارش صاحب ۹جایزه بین المللی شده بود، یكی از سرشناس ترین روزنامه نگاران روسیه بود.

پس از ترور این خبرنگار ۴۸ ساله در ۷ اكتبر در خانه اش در مسكو، الكساندر لیتویننكو، جاسوس سابق كا.گ.ب كه خود نیز چند ماه بعد كشته شد، دولتمردان مسكو را متهم به صادر كردن دستور قتل «پولیتكوفسكایا» كرد. در مراسم تشییع جنازه و تدفین این خبرنگار، بیش از هزاران نفر حضور داشتند كه اكثر آنها را همكاران او و چهره های مردمی تشكیل می دادند. قتل «آنا پولیتكو فسكایا» با واكنش های جهانی روبه رو شد.

ـ الكساندر لیتویننكو: لیتویننكو جاسوس سابق كا.گ.ب بود كه به دلیل مسمومیت با پلونیوم ۲۱۰ كشته شد. اگر چه سعی می شود نشان داده شود، لیتویننكو خودكشی كرده است اما شواهد نشان می دهد وی كه ۲۳ نوامبر درگذشت، بر اثر مسمومیت ناشی از غذایی بود كه در رستوران ژاپنی در لندن صرف كرده بود كه احتمالاً آلوده به پلونیوم ۲۱۰ بوده است.

پرونده قتل لیتویننكو هنوز بی پاسخ است. اما گمانه زنی های بسیاری درباره آن وجود دارد. برخی روس ها را به قتل لیتویننكو متهم می كنند. در این حال شواهدی مطرح می شودكه نشان می دهد وی به خاطر فعالیت های خود درباره افشای حقایقی از اسرائیل توسط رژیم صهیونیستی كشته شده است. وی پیش از مرگش در بیمارستان لندن در ایام احتضار گفته بود ترورش به دلیل گفتن حقیقت بوده است.

● هدف های شكار ببرهای تامیل

ـ پورامی كالاتونگا: وی معاون رئیس ستاد ارتش سریلانكا بود و از جمله مخالفان ببرهای تامیل به شمار می آمد. ۲۶ ژوئن یك عامل انتحاری ببرهای تامیل سوار بر موتوسیكلت به اتومبیل «كالا تونگا» حمله كرد و آن را منفجر كرد. «كالا تونگا»ی ۵۴ ساله دیدگاه های تندی نسبت به ببرهای تامیل داشت و به همین دلیل نیز به دستور رهبران این گروه كشته شد. شدت انفجار اتومبیل تونگا به حدی بود كه اتومبیل های اطراف نیز دچار حریق شده و خسارات فراوانی دیدند. یك بیمارستان دولتی سریلانكا پس از ترور «كالا تونگا» اعلام كرد فردی ناشناس یك ساعت پیش از انفجاردر این باره به آنها هشدار داده و گفته بود: «امروز مجبور خواهند بود چند برابر همیشه كار كنند.»

▪ ترورهای مشكوك بیروت

پی یر جمیل فرزند امین جمیل از رؤسای جمهور پیشین لبنان بود كه ۲۲ نوامبر به ضرب گلوله كشته شد. پی یر جمیل با وجود شهرت خاندانی اش، چندان سابقه درخور توجه نداشت. او در سال ۲۰۰۰ وارد عالم سیاست شد و پس از عضویت در پارلمان وزیر صنایع لبنان كابینه فواد سنیوره شد. ترور جمیل به اندازه دیگر قتل های سیاسی لبنان جدی گرفته نشد، زیرا این عضو كابینه در اوج بحران داخلی دولت سنیوره به قتل رسید لذا برخی این حادثه را عامل نجات جناح حاكم لبنان (گروه ۱۴ مارس) از بحران خواندند. هرچند اعضای این گروه كوشیدند همچون ماجرای حریری مخالفان دولت سنیوره بویژه سوری ها را عامل ترور بخوانند. سند دیگری نیز وجود دارد كه حاكی از آن است كه در روز قتل«پی یر جمیل» ۱۱ نفر با یك هواپیمای رژیم صهیونیستی وارد فرودگاه بیروت شدند و همان روز نیز بیروت را ترك كردند. براساس این شواهد اسرائیل یكی از مظنونان جدی ترور «جمیل» است.

▪ لیدر مخالفان قزاق

ـ التین بك سارسنبایف: پیش از آن كه به رهبر مخالفان دولت قزاقستان تبدیل شود، در دستگاه های حكومتی این كشور اشتغال داشت. اما سال ۲۰۰۳ از تمام مناصب دولتی خود كناره گیری كرد و به مخالفان دولت پیوست.

ترور او در ۱۳ فوریه روی داد. اندكی بعد از ترور «سارسنبایف» وزیر كشور قزاقستان اعلام كرد: در رابطه با قتل «سارسنبایف» ۵ نفر كه در سرویس امنیتی كشور كار می كردند، دستگیر شدند. وی همچنین اعلام كرد: به این ۵ نفر ۲۵ هزار دلار برای شراكت در قتل پرداخت شده بود.

● جرقه های مرگ در سرزمین های اشغالی

▪ قربانی نخست قانون ترور؛ عمیر پرتز

ـ جمال ابوسمهدانه: وی ۴۵ ساله وفرمانده نیروهای امنیتی وابسته به وزارت امور داخلی فلسطین بود. او ۸ ژوئن پس از آن كه اسرائیل كشتار فرماندهان جنبش های مقاومت فلسطینی را با تصویب لایحه ای قانونی ساخت توسط موشك های هدایت شونده رژیم صهیونیستی به شهادت رسید. در این حمله به جز سمهدانه، شش نفر دیگر از مبارزان فلسطینی نیز كشته شدند. منابع رژیم صهیونیستی نیز پس از ترور سمهدانه فاش ساختند كه پرتز وزیر جنگ رژیم صهیونیستی نیز خود بر اجرای عملیات ترور سمهدانه نظارت كامل داشته است.

▪ فرمانده محبوب گروه الاقصی

ـ ابویوسف القوقا: فرمانده تیپ های صلاح الدین ۳۱ مارس در پی انفجار اتومبیلش كه توسط صهیونیست ها بمبگذاری شده بود، به شهادت رسید. وی پس از ابوسمهدانه بنیانگذار اصلی كمیته های مقاومت مردمی برای آزادی فلسطین به شمار می آید.

گفته می شود «ابویوسف القوقا» استعداد فراوانی در مسائل نظامی داشت و با توجه به لیاقت های وی بود كه كمیته های مقاومت مردمی پس از شكل گیری، فرماندهی شاخه نظامی خود را به وی سپرد و پس از این بود كه نام او در لیست جوخه ترور اشغالگران قرار گرفت. او كه در گذشته عضو جنبش فتح بود، در طول انتفاضه الاقصی به صورت گسترده ای به جنبش حماس تمایل پیدا كرد و به عنوان یكی از هم پیمانان اصلی حماس و گردان شهید عزالدین قسام مطرح شد. او سه بار ترور شد اما هر بار نقشه ترور صهیونیست ها را ناكام گذاشت.

ـ كاتش لوگاناتان: وی معاون سازمان مسئول مذاكره و صلح در سریلانكا بود. او ۵۴ سال داشت و ۱۲ آگوست بیرون از خانه اش در كلمبو به ضرب گلوله مردی ناشناس كشته شد. او از جمله منتقدان پرآوازه ببرهای تامیل بود و از رفتارها و تاكتیك های این گروه كه در تضاد با حقوق بشر است، انتقاد می كرد.

● شبح ترور در شبه قاره

جناح وهابیون هنوز نقشه های تروریستی خود علیه شیعیان پاكستان را كنار نگذاشته اند، تشكیلات موسوم به سپاه صحابه و لشگر جهنگوی سال ۲۰۰۶ نیز چند رشته عملیات تروریستی سازمان دادند.

ـ نزاكت علی عمرانی: وی رئیس بخش مدیریت بازرگانی دانشگاه «گومل» و یكی از شخصیت های برجسته شیعیان در «دیره اسماعیل خان» ایالت سرحد پاكستان بود كه در همین مكان ترور شد. او ۲۴ دسامبر هنگام خروج از خانه مورد سوءقصد دو موتورسوار قرارگرفت و در دم جان باخت. البته وهابیون و سلفی های پاكستان حركت های تروریستی دیگر نیز در این سال داشتند كه غالباً به شكل حمله به مساجد یا اجتماعات مذهبی شیعیان انجام گرفت.

بنفشه غلامی