درمان یبوست

یبوست یکی از شایع‌ترین بیماری‌های عصر حاضر است. از نظر پزشکی دفع مدفوع سخت، ناکامل یا با تعداد کم همه به معنای یبوست است.
هر قدر حرکات روده بزرگ کندتر باشد سلول‌های روده فرصت …

یبوست یکی از شایع‌ترین بیماری‌های عصر حاضر است. از نظر پزشکی دفع مدفوع سخت، ناکامل یا با تعداد کم همه به معنای یبوست است.

هر قدر حرکات روده بزرگ کندتر باشد سلول‌های روده فرصت خواهند داشت تا آب بیشتری از مواد دفعی بازجذب کرده و به این ترتیب مدفوع خشک‌تر و سخت‌تر می‌شود. مهم‌ترین عامل افزایش حرکات روده فعالیت بدنی است و در صورتی که با نوشیدن مایعات کافی همراه گردد باعث اجابت مزاج راحت و منظم می‌شود.

اگر آب و سایر نوشیدنی‌ها به میزان کافی مصرف نشود باعث می‌شود سلول‌های روده مجبور به بازجذب آب و حفظ آن شوند و مدفوع خشک شود.فیبرها قسمتی از مواد غذایی هستند که قابل هضم و جذب نیستند، این مواد تا انتها در روده باقی می‌مانند و باعث حجیم شدن مواد دفعی می‌شوند. در صورتی که فیبر به میزان کافی مصرف شود دفع مدفوع آسان می‌شود. سبزی‌ها، میوه‌ها، خشکبار، غلات و حبوبات منابع اصلی فیبر هستند. این مواد هر قدر کامل‌تر (تصفیه نشده) باشند دارای فیبر بیشتری‌اند. به عنوان مثال یک سیب متوسط، ۲۵ گرم سویا و لوبیا یا ۵۰ گرم بادام زمینی دارای ۴ گرم فیبر هستند. یک پرتقال متوسط یا یک هویج متوسط دارای ۳ گرم فیبر هستند و یک برش نان سبوس‌دار یا ۳۰ گرم انجیر خشک دارای ۵‌/‌۲ گرم فیبر است.

یبوست علاوه بر آزاری که در حین دفع مدفوع ایجاد می‌کند، از عوامل اصلی هموروئید (بواسیر) ـ شقاق و سایر بیماری‌های مقعدی است و نیازمند پیشگیری و درمان است.

قبل از پرداختن به بحث درمان ذکر چند نکته ضروری است:

اول ـ هر گونه تغییر تواتر دفع یا قوام مدفوع در سنین بالا نیازمند دقت و مراجعه به متخصص برای بررسی است.

دوم ـ در صورتی که در دوران کودکی در مورد اجابت مزاج صحیح استرس زیادی به کودک وارد شود او به طور ناخودآگاه برای فرار از استرس دفعات دفع را کاهش می‌دهد.

سوم ـ بیماری‌ها از علل مهم یبوست هستند. مهم‌ترین این بیماری‌ها شامل کم‌کاری تیروئید، افسردگی و زیادی کلسیم خون می‌باشند. داروها نیز از علل مهم یبوست هستند.

بیش از ۹۰ درصد موارد بیماران مبتلا به یبوست با افزایش فعالیت بدنی و مصرف مایعات کافی و مصرف مقادیر کافی فیبر (۲۵ تا ۳۰ گرم در روز) بهبود می‌یابند. در موارد مقاوم مصرف داروها توصیه می‌شود.

پودر پسیلیوم ساده‌ترین و کم‌عاضه‌ترین داروی رفع یبوست است که به صورت فیبرعمل کرده و می‌تواند در دوره بارداری نیز استفاده شود. دسته دوم داروهایی هستند که با خاصیت اسمزی باعث نشت آب به روده می‌شوند، مثل شربت منیزیم و لاکتولوز. دسته سوم داروهای محرک روده مثل برگ سنا، بیزاکودیل و روغن کرچک است. این داروها بهتر است در خط آخر درمان یبوست باشند.

دکتر رضا کریمی

متخصص بیماری‌های داخلی