نشانه ای بر تارك دنیا گفتگوی اختصاصی با ریموند تاملینسون, پدید آورنده ایمیل

ارسال ایمیل به طور ساده در پنج مرحله انجام می شود مرحله اول نوشتن ایمیل است این ایمیل از طریق پروتكل SMTP به سمت اینترنت می رود سپس با استفاده از DNS, آدرس ها ترجمه می شود و از طریق پروتكلSMTP به مقصد تحویل می شود در نهایت و در طرف گیرنده, برنامه خواندن ایمیل ها, با استفاده از پروتكل ۳pop, نامه را دریافت می كند

زمانی كه با فشردن یك دكمه، یك ایمیل در كمتر از یك ثانیه سراسر دنیا را می‌نوردد و به مقصد می‌رسد، شاید باوركردن این مطلب سخت باشد كه برای رد و بدل نخستین پیام الكترونیك بین دو كامپیوتر كه در كنار یكدیگر نیز قرار داشتند، تلا‌ش زیادی صورت گرفته‌است! و شاید این علا‌مت ؛ آن‌قدر عادی شده‌است كه فراموش كرده‌ایم، تا سی سال قبل نشانه‌ای كه اكنون برابر و معادل با ایمیل، اینترنت، و ... فرض می‌شود، وجود نداشته‌است. بیش از سی سال قبل، ریموند تاملینسون، نخستین ایمیل را از طریق چیزی شبیه ماشین تحریر تایپ كرد و روی شبكه‌ای فرستاد كه به مثابه یك واسطه، چند كامپیوتر محدود را به هم متصل می‌نمود. این كامپیوترها در كنار یكدیگر بودند. اما این موفقیت چنان اهمیتی داشت كه به سرعت فراگیرشد و در اندك زمانی، همه كسانی كه به نحوی به شبكه آرپانت متصل بودند، شروع به ارسال پیام‌هایشان كردند. پدیدآورنده ایمیل هم نمی‌دانست كه اهمیت این نوآوری تا چه حد است و قطعاً پیش‌بینی نمی‌كرد روزی ایمیل، اسباب دردسر بسیاری می‌شود. زیرا بهترین وسیله برای ارسال ویروس، اسپم، جاسوس‌افزار و... همین ایمیل است. باری، این‌بار پس از چیزی حدود چهار ماه مذاكره و گفت‌وگو، موفق شدیم مصاحبه‌ای اختصاصی را با تاملینسون ترتیب دهیم. البته انجام دادن این مصاحبه بدون مساعدت Michael Bourne، مسئول روابط عمومی شركت Mullen كه زحمت كلیه ارتباطات را تقبل كرد، مسیر نمی‌شد كه در همین جا از ایشان مجدداً تشكر می‌كنیم و شما را به خواندن این گفت‌وگو دعوت می‌نماییم.

تاملینسون در ایجاد، توسعه یا تكمیل تعداد زیادی از پروتكل‌های شبكه‌ای نقش مهمی داشته است:پروتكل‌های بسیاری در شبكه آرپانت، پروتكل NVT، پروتكل‌هایIP وTCP ،‌ پروتكل‌های Packet Radio و پروتكل‌های ارسال ایمیل‌های چندرسانه‌ای. وی همچنین در توسعه سیستم‌های اشتراك زمانی نیز نقش مهم و اساسی داشته است و نخستین نرم‌افزار ورود خروج چنین سیستم‌هایی را طراحی كرد كه روی سیستم‌های ۹۴۰-SDS به‌كار گرفته شدند. این سیستم‌ها در حقیقت پیش قراولان توسعه TENEX برای كامپیوترهای سری ۱۰ DEC PDP بودند. در مدت ۳۲ سالی كه تاملینسون در شركت BBN Technologies مشغول به فعالیت بوده است، ابداعات دیگری را نیز انجام داده است. به عنوان نمونه وی سیستمی به نام Jericho را برای دانشمندان شركت BBN طراحی كرد كه نوعی كامپیوتر تك‌كاربره محسوب می‌شد. همچنین او با گروه Monarch همكاری نزدیكی داشت. نتیجه این همكاری توسعه نوعی پردازش موازی با استفاده از حافظه اشتراكی روی مدارات VSLI بود. تاملینسون را می‌توان از جمله طراحان سیستم‌های نرم‌افزاری كنترل و هدایت شبكه‌ها دانست.زیرا كارهای مشابهی را در پروژه Path finder در همین رابطه به انجام رساند. وی دارای درجه كارشناسی الكترونیك از انستیتو پلی‌تكنیكRensselaer و كارشناسی ارشد مهندسی الكترونیك از دانشگاهMIT می‌باشد. وی تاكنون مقالات متعددی را در رابطه با طراحی سخت‌افزار پردازنده‌ها، معماری توزیع یافته، پروتكل‌های شبكه‌ای، سیستم‌های اشتراك زمانی و منطق گفتار منتشر نموده است.

ارسال ایمیل به‌طور ساده در پنج مرحله انجام می‌شود. مرحله اول نوشتن ایمیل است. این ایمیل از طریق پروتكل SMTP به سمت اینترنت می‌رود (۲). سپس با استفاده از DNS، آدرس‌ها ترجمه می‌شود (۳) و از طریق پروتكلSMTP به مقصد تحویل می‌شود (۴). در نهایت و در طرف گیرنده، برنامه خواندن ایمیل‌ها، با استفاده از پروتكل ۳pop، نامه را دریافت می‌كند(۵).

شبكه: سؤال اول را این‌گونه آغاز می‌كنم: ایمیل چگونه متولد شد؟

تاملینسون: در پاییز سال ۱۹۷۱، وقتی كه اولین برنامه ارسال ایمیل را نوشتم.

● چگونه به فكر نوشتن برنامه‌ای به این منظور افتادید؟

این فكر از زمانی در من به وجود آمد كه روی یك برنامه نرم‌افزاری كارمی‌كردم. این برنامه قرار بود پیام‌هایی را به سایر كاربران آن كامپیوتر برساند. من روی یك كامپیوتر اشتراك زمانی كار می‌كردم. آن كامپیوتر هم با استفاده از برنامه‌ دیگری، فایل‌هایی را روی شبكه آرپانت، شبكه‌ای كه منجر به پیدایش اینترنت گردید، منتقل می‌كرد. درواقع من این دو فكر، یعنی ارسال پیام و ارسال فایل را با یكدیگر تركیب كردم و سعی كردم ایمیل را همانند یك فایل از یك كامپیوتر به كامپیوتر دیگری بفرستم. البته بهتر است این موضوع را هم بگویم كه در سال ۱۹۷۱ كه من به‌عنوان مهندس، در شركت Bolt Beranek and Newman یا BBN كار می‌كردم (و هنوز هم آن‌جا شاغل هستم)، آن شركت برنده قرارداد ایجاد شبكه آرپانت شد. قرار بود آرپانت شبكه‌ای باشد كه از طریق آن دانشمندان و متخصصان به‌وسیله كامپیوتر با یكدیگر در ارتباط باشند.

● اولین emailها چگونه فرستاده شدند؟ آیا ارسال ایمیل در آن موقع فقط جنبه شخصی داشت؟

طرز استفاده از ایمیل به سرعت توسط كسانی كه به كامپیوترهای متصل به شبكه آرپانت دسترسی داشتند، تغییر یافت. در آوریل ۱۹۷۲ اولین پروتكل رسمی برای ارسال ایمیل روی شبكه تدوین شد. طبیعی است كه نخستین كاربردهای ایمیل با امور بازرگانی و كاری مرتبط بود. مثلاً تنظیم قرار یك جلسه یا پرسیدن سؤالات فنی. اما به سرعت مشخص شد كه ایمیل می‌تواند شخصی نیز بشود، برای پرسیدن سؤالات غیرفنی نیز به كار رود و خلاصه به خاطر كاربرد آسانی كه دارد، می‌تواند جهت استفاده‌های عمومی به‌كار گرفته شود.

● آیا می‌توانم بگویم كه بین استفاده‌های اولیه از ایمیل و استفاده‌هایی كه امروز از آن می‌شود، تفاوتی حاصل شده است؟

نخستین كاربردها نیز چندان متمایز از كاربردهای امروزی نبودند. البته به دلیل اندك بودن پهنای باند، فقط پیام‌های متنی قابل تبادل بودند و نامه‌ها همانند امروز مملو از چیزهای مختلف و انواع ضمایم نبودند. درنتیجه چیزهایی مانند سؤالات فنی، دریافت اطلاعات، اعلان‌های مختصر، تغییر ساعات جلسه، و چیزهایی از این دست، متن اصلی نامه‌ها را تشكیل می‌دادند.

● ممكن است به‌طور مختصر نحوه كاركرد و چگونگی ارسال نخستین ایمیل را بیان كنید؟

بله. من دو نرم‌افزار داشتم. یكی از آن‌ها به نام SNDMSG وظیفه ارسال پیام از كامپیوتر مبدا را به دیگر كاربران مستقر روی همان كامپیوتر برعهده داشت. نرم‌افزار دیگری نیز به نام CPYNET می‌توانست فایل‌ها را از طریق شبكه به كامپیوترهای دیگری ارسال كند. پیام‌ها در یك فایل كامپیوتری، (مثلاً همان صندوق‌پستی امروزی یا mailbox) ذخیره می‌شدند تا كاربر همان كامپیوتر بتواند پس از ‌login ‌كردن، آن‌ها را مطالعه كند. من فكر كردم كه اگر بتوان پیام‌های كاربران را با تركیبCPYNET و SNDMSG به كاربران كامپیوترهای دیگر رساند، كار جالب و مفیدی انجام شده است و این كار را انجام دادم. برای جدا كردن نام كامپیوتری كه كاربر دیگر روی آن واقع است، از نام كاربری كه اكنونlogin كرده نیز از علامت @ استفاده نمودم. سپس این برنامه‌ها پیشرفت بیشتری كردند و می‌توان گفت در حال حاضر تنها چیزی كه از ایمیل اولیه باقی مانده، همین علامت @ است.

● آیا نوشتن این نرم‌افزار، نخستین پروژه شما بود؟

خیر. من قبل از آن در حدود چهار سال و نیم در شركت BBN كار می‌كردم و روی پروژه‌های دیگری نیز فعالیت داشتم.

● آیا همه نرم‌افزار ارسال ایمیل را خودتان كدنویسی كردید؟

اگر چه برنامه‌هایی كه گفتم از قبل موجود بودند، ولی من هم برنامه را از ابتدا نوشتم. البته بعداً برای آن‌كه آن را به سرعت با پروتكل رسمی جایگزین كنم، از كمك همكارانم استفاده كردم.

● فكر می‌كنید اكنون چه تعدادی از مردم از ایمیل استفاده می‌كنند؟

نمی‌دانم. شاید هیچ‌كس رقم دقیق آن را ندارند. شاید چیزی در حدود چند صد میلیون. ولی بعید می‌دانم كه در حد چند میلیارد باشد.

---