چگونه بر وسواس فکری غلبه کنیم

اتفاق غریبی نیست حتما برای شما هم پیش آمده است فکری به سرتان می زند و هر کار می کنید نمی توانید از شرش خلاص شوید

اتفاق غریبی نیست. حتما برای شما هم پیش آمده است. فکری به سرتان می‌زند و هر کار می‌کنید نمی‌توانید از شرش خلاص شوید. این فکر ناخوشایند و حواشی‌ آن گاهی چنان حجمی را از فضای ذهنتان اشغال می‌کند که عملا تمرکز و پرداختن به سایر کارها برایتان ناممکن می‌شود....

این اتفاق برای کامپیوتر شخصی شما هم پیش آمده است. در این حالت شما با فشار دادن همزمان ۳ دکمه برنامه‌ای را که خوب کار نمی‌کند می‌بندید. بستن برنامه‌های معیوب ذهن، البته به این سادگی‌ها نیست. با وجود این به‌کار بستن بعضی توصیه‌ها می‌تواند گره‌های مغز ما را هم باز کند.

برای اینکه بتوانید یک فکر وسواسی را از ذهن خود بیرون بریزید در قدم اول باید دقیقا بفهمید در چه موقعیتی قرار گرفته‌اید. برای این کار می‌توانید یک خوکچه‌هندی را تصور کنید که داخل یک چرخ و فلک مدام می‌دود، یا اینکه اگر از این تصور خوشتان نمی‌آید، دویدن خود را روی تردمیلی به یاد آورید. شاید همین حالا با خود بگویید که از قبل هم متوجه حس ناخوشایند یک فکر وسواسی بوده‌اید و این مثال‌ها چندان کمکی به شما نمی‌‌کند. اما هدف اصلی این مثال‌ها این است که یک بار دیگر دقیقا مهم‌ترین نکته افکار وسواسی را به یاد آورید: شما حرکت نمی‌کنید با اینکه نمی‌توانید متوقف شوید! خوشبختانه این امکان وجود دارد که شما از چرخ و فلک بیرون بپرید یا از روی نقاله تردمیل پیاده شوید. اگر بخواهیم کمی علمی صحبت کنیم باید بگوییم شما می‌توانید با «توقف فکر»، «تسلط بر اندیشه» و «حواس‌پرتی» جلوی این جریان را بگیرید.

شما در چاله‌ای می‌افتید که هنگام رانندگی یا دوچرخه‌سواری به آن زل زده‌اید. این یک قانون است. چرخ‌‌های ماشین مسیری را که به آن خیره شده‌اید دنبال می‌کنند. فکرهای وسواسی هم درست شبیه چاله‌های جاده هستند و اگر این سیکل معیوب را نشکنید بدون توقف در آنها خواهید افتاد: شما درباره آنها فکر می‌کنید چون باید به آنها فکر کنید و شما باید به آنها فکر کنید چون حالا درباره آنها فکر می‌کنید. اما چرا شما باید به آنها فکر کنید؟

خب! این یک تله بود و احتمالا شما باز هم به دام افتادید! فکر کردن درباره اینکه چرا درباره یک موضوع وسواس فکری پیدا کرده‌اید، مثل این می‌ماند که خوکچه‌هندی ذهن شما با سرعت بیشتری در چرخ و فلک خود می‌دود. مهم نیست نتیجه فکر شما چیست! شما می‌‌‌توانید خود را به خاطر گرفتار شدن در یک وسواس فکری سرزنش کنید یا اینکه برعکس قیافه حق به جانبی بگیرید و با منطق خود اثبات کنید که دغدغه ذهنی شما یک مشغولیت فکری مهم و باارزش است. مهم این است که در هر دو حالت شما حس خوبی از وضعیتی که در آن قرار گرفته‌اید، ندارید. در حقیقت سوال اساسی این نیست که حق با شماست یا نه! سوال اساسی این است که آیا می‌خواهید از این احساس ناراحت‌کننده خلاص شوید؟ پس بهتر است برای متوقف کردن وسواس‌فکری خود به «احساس درونی» خود اعتماد کنید نه قضاوت فکری‌تان. خب! تا اینجا شما آماده شده‌اید که از تردمیل ذهن خود پیاده شوید. توصیه‌های بعدی به شما کمک خواهند کرد تا دوباره دکمه حرکت را فشار ندهید.

خیلی‌ها فکر می‌کنند اگر جایی آرام بنشینند و تمرکز کنند یا نفس عمیقی بکشند افکار وسواسی رهایشان خواهد کرد. اما واقعیت این است که یک ذهن بیکار ناخودآگاه به دنبال مشغولیت‌هایی خواهد رفت که امکان دارد همان فکر وسواسی شما باشد. برای مقابله با ورود افکار وسواسی و همزمان تجربه یک استراحت ذهنی، بهترین کار این است که خود را با فعالیت‌های ورزشی مشغول کنید. حتی یک پیاده‌روی ساده روزانه هم می‌تواند ذهنتان را آرام کند. این یک قانون است: بدن فعال افکار وسواسی را غیرفعال می‌کند.

اگر تجربه طولانی‌مدت اشتغال به افکار وسواسی را دارید، خودتان بهتر متوجه می‌شوید چه زمانی رشته‌هایی از این افکار به ذهنتان راه پیدا می‌کنند. بنابراین درست قبل از اینکه یک کلاف به هم پیچیده افکار وسواسی تمام ذهنتان را اشغال کند، تمرکز خود را روی یک فعالیت ذهنی ساده و لذت‌بخش «دایورت» کنید. مثلا موسیقی گوش کنید. بچه‌ خود را بغل کنید و با او بازی کنید یا اینکه در اینترنت به جست‌وجوی سوژه‌های مورد علاقه‌تان بپردازید. به این ترتیب شما با تکنیک پرت کردن حواس از تردمیل پیاده شده‌اید.

یکی از مهم‌ترین دلایل گرفتاری در یک وسواس فکری مجموعه‌ای از ترس‌‌هایی است که درون ما ریشه دارد. برای شناخت این ترس‌ها می‌توانید یک دفترچه تهیه کنید و تمام مراحلی را که به یک نگرانی ذهنی می‌رسد با فلش ترسیم کنید. اگر این کار را درست انجام داده باشید احتمالا در انتها به یک ترس قدیمی خواهید رسید. مثلا شما مدام نگران این هستید که فرزندتان در راه بازگشت از مدرسه به خانه دچار تصادف خواهد شد. شاید این نگرانی به ترس خودتان از راه مدرسه در دوران کودکی برگردد یا صحنه دلخراشی را یک بار دیده‌اید. به هر حال بدون اینکه در مورد درست یا اشتباه بودن این ترس فکر کنید باید شیوه‌ رها شدن از آن را بیابید. مهم این است که این ترس قدیمی امروز شما را با ناراحتی همراه کرده است. البته رهایی از ترس‌های قدیمی به کمک یک روان‌شناس شناخت درمانگر نتایج بهتری به همراه خواهد داشت.

منبع: Helpgvide.org

Selfgrowth.com