نگاهی به خانواده ایرانی در این سال ها / به بهانه عید فطر

هر سال که رمضان به انتها می رسد و حال و هوای عید فطر در خانه و محله مان فضای محل را عطر آگین می کند,بی اختیار یاد یک بیت شعر می افتم
عید رمضان آمد و ماه رمضان رفت
صد شکر که این آمد و …

هر سال که رمضان به انتها می رسد و حال و هوای عید فطر در خانه و محله مان فضای محل را عطر آگین می کند,بی اختیار یاد یک بیت شعر می افتم

عید رمضان آمد و ماه رمضان رفت

صد شکر که این آمد و صد حیف که آن رفت

بچه که بودم همیشه جلوی صف مدرسه می ایستادم و با صدای بلند این یک بیت شعر را برای دانش آموزان می خواندم, هنوز هم صدای تشویق و خنده ی بچه ها پس از این لحظه در خاطرم می آید. چه روز های خوبی بود از سر محل که می آمدی حاج آقا-سبزی فروش محل-شیرینی می داد ,سر کوچه هم که همیشه بچه های حسینیه ایستاده بودند و بساط شربت و شیرینی به راه بود. در خانه هم که می رسیدم مادر بزرگم با یک نان سنگک در دستش به خانه می آمد و یک صبحانه ی کامل گویی نوید عید فطر بود و دلیلی برای عشق ورزیدن به زندگی و بعد از آن همه با هم می رفتیم برای نماز عید فطر و در صف هایی که طولش را گویی انتهایی نبود صمیمانه نماز را با دوستان و آشنایان و همه ی مردم شهر دوست داشتنی مان بر پا می کردیم, آخر شب ها هم که می شد همه چیز خوشحال کننده بود از فیلم سینمایی شبکه یک تا مجموعه های طنز.آخر آن روز ها مثل حالا ماهواره هم باب نبود و نه از فارسی وان خبری بود و نه بی بی سی فارسی.

بچه ها برنامه کودک می دیدند بزرگتر ها اوشین و جوانان هم جنگجویان کوهستان.

اما حالا دیگر همه چیز دیجیتالی شده ,فضای صمیمی خانه ها جای خود را به راحت طلبی خانواده ها داده ,جوانان که کلا با رسانه ها بیگانه اند ,مخصوصا از نوع داخلی اش , بزرگتر ها هم که حالا بزرگتر هم شده اند ترجیح می دهند سریال های آن شبکه ماهواره ای را ببینند و کاری به کار جوانان یا همان بچه هایشان هم ندارند.دیگر به مدد بخاری های گازی ,خبری از بخاری نفتی هم در خانه ها نیست و بچه ها هم دیگر نان صبحانه را روی بخاری نفتی گرم نمی کنند و دیگر نان صبح بوی نفت نمی دهد.

آری گویی همه چیز عوض شده است دیگر حاج آقا میوه فروش هم ترازوی دیجیتالی خریده و با وزنه کار نمی کند.حالا بچه ها هم تن به صف های نانوایی نمی دهند ,خوراک خانه هم شده یا نان فانتزی یا نان های آماده ی سوپر مارکت ها.انگاری همه چیز بد طوری بوی الکترونیک گرفته و همه چیز به شدت دیجیتالی شده است.

سر کوچه هم که می روی نه از بچه های حسینیه خبری هست و نه شربت و شیرینی,سه چهار تا یی جوان نشسته اند و یا سیگاری آتش می کنند و یا با موبایل به آهنگی گوش می دهند. وای که چقدر موسیقی ها عوض شده صدای ربنای شجریان جای خود را به سمپل های دی جی های خارجی داده و گیتار الکترنیک.این روزها دیگر عید که می شود تا ظهر می خوابیم و اگر وقت شد و بهانه ای هم برای خودمان نتراشیدیم می رویم که نماز عید بخوانیم. براستی که انگار در این جا زلزله ای آمده و همه چیز را زیر و رو کرده است.

در این بیست سال خیلی چیز ها عوض شده و شاید به عقیده ی خیلی ها اعتقادات سست شده و صمیمیت خانه و خانواده ها از بین رفته است.شاید به جرات بتوان گفت شکل زندگی خانواده ایرانی در این بیست سال دگرگون شده است ,اما نمی توان همه این دگرگونی را هم به مردم ربط داد.شاید مهمترین دلیلش پیشرفت فن آوری و ارتباطات بوده که زندگی مردم را به راستی زیر و زبر کرده است. رادیو هایی که آن زمان با یک یا دو باتری قلمی کار می کرد و دعای سحر را همیشه به خانه ها می آورد حالا جای خود را به ماهواره ها داده اند و تلویزیون های سیاه و سفید به نمایشگر های خانگی سه بعدی, مردم امکانات بیشتری دارند و به همان تناسب انتخاب های بیشتری هم دارند ,لذا دیگر برای مثال در رسانه ملی مسئله بر سر رقابت دو شبکه ی سیمای ایران نیست و صدا و سیما باید با سی و اندی شبکه ی ماهواره ای فارسی زبان و صدها کانل خارجی رقابت کند,باری محقق شدن این مهم شایان تلاشی پیگیرانه است و هم چنین در بسیاری از امور و مسائل دیگر عرصه عرصه ی رقابت است و تلاش.

بعضی وقت ها دلم می گیرد به خودم می گویم افسوس که فرزندان ما نخواهند توانست طعم فرهنگ و سنت زیبای خانواده ی ایرانی و مسلمان را درک کنند,افسوس که دیگر نمی توانند طعم نفت را از پس نان بچشند و افسوس برای چیزی که دیگر در جامعه ی ایرانی وجود ندارد یعنی فرهنگ ایرانی.

باز آن یک بیت شعر به خاطرم می آید و زیر لب تکار می کنم

عید رمضان آمد و ماه رمضان رفت

صد شکر که این آمد و صد حیف که آن رفت

و صدای تشویق دانش آموزان زمان دبستان در گوشم تکرار می شود.

نادر نینوایی