ملاک برای انتخاب شغل چه می تواند باشد

مختصری در مورد کسب و کار های کوچک و چگونگی راه اندازی آنها

انتظار شما هنگام انتخاب شغل چه بوده و به چه عواملی توجه می‌کنید ؟ باید بدانید چرا یک حرفه را انتخاب کرده اید . آیا فشار خانواده , برداشت شما از شغل و ارزش و جایگاه اجتماعی آن در انتخاب آن نقش داشته است یا عوامل دیگری در انتخاب شغل شما موثر بوده است ؟

عوامل تأثیرگذار در انتخاب شغل عبارتند از: اعتماد به نفس ، نوع شخصیت ، میزان توانمندی‌ها ، نفوذ والدین ، توجه به علایق و ارزش‌ها ، سطح اقتصادی و... در انتخاب شغل باید ببینید کدام یک از این عوامل روی شما بیشتر تأثیر می‌گذارند و برایتان مهم هستند . توانمندی‌ها و شایستگی‌ها در انتخاب شغل نقش مهمی را ایفا می‌کنند.

در انتخاب شغل دو نکته مهم نقش مؤثری دارند ، یکی آنکه از توانمندی لازم برای انجام آن برخوردار باشید و دیگر آنکه آیا می‌توانید مطالب و موارد لازم را در این خصوص بیاموزید . باید بدانید کدام ارزش‌هاست که به زندگی شما معنا می‌بخشد و بعد در انتخاب شغل خود آنها را در نظر بگیرید.

جان‌هالند (روانشناس) معتقد است که انتخاب شغل به نوعی ابراز شخصیت است. به نظر او انتخاب یک شغل منعکس‌کننده‌ انگیزه ، دانش ، شخصیت و توانمندی یک شخص است و طرز تلقی ‌شما را از زندگی نشان می‌دهد. بسیاری از افراد تحت فشار زندگی و انتظار دیگران مجبور می‌شوند بدون اینکه آمادگی لازم را داشته باشند ، شغلی انتخاب کنند.

فرایند انتخاب شغل را با پیروی از مراحل زیر و رعایت آنها انجام دهید :

ابتدا علایق ، توانمندی‌ها ، ارزش‌ها و اولویت‌های خود را شناسایی کنید . این پرسش‌ها را در ذهن داشته باشید: من چگونه می‌خواهم زندگی کنم ؟ چه علایقی دارم ؟ دوست دارم کجا زندگی کنم و چگونه محیطی را برای انجام کار ترجیح می‌دهم ؟

دامنه انتخاب‌های خود را محدود نکنید ، مشاغل دیگری را در نظر بگیرید که می‌توانید آنها را انجام دهید و به علایق و ارزش‌های خود توجه کنید .

اطلاعاتی درباره مشاغل دیگر جمع‌آوری و آنها را هم ارزیابی کنید . از خود بپرسید در چه کاری می‌توانید موفق‌تر ظاهر شوید ؟ کدام شغل بیشتر با خصوصیات شما همخوانی دارد ؟ باید شغلی انتخاب کنید که با استعدادها ، ارزش‌ها و علایق شما تناسب داشته باشد . بررسی کنید چه نیازهای آموزشی را می خواهد و جنبه‌های مثبت و منفی آن چیست ؟ با کسانی که در این مشاغل اشتغال دارند گفت‌وگو کنید.

بعد از ارزیابی و تهیه فهرست وقت کافی برای اولویت‌بندی آنها صرف کنید .

به نتیجه انتخاب خود توجه کنید ، تصمیم بگیرید و برنامه‌ای بریزید و اقدام به عملی کردن آن کنید .

اگر شغل نتوانست شما را راضی کند ، مجبور نیستید تمام عمر به آن مشغول باشید . هم خود شما و هم دنیای کار به مرور زمان تغییر می‌کنند ، خود را با تغییرات هماهنگ کنید اما ممکن است تغییر دادن شغل هم تفاوتی ایجاد نکند . تغییر شغل لزوما نارضایتی را از بین می‌برد ، باید بدانید چه عواملی سبب ناخشنودی شما از شغل فعلی‌تان شده‌اند .

کارتان می تواند تفاوت قابل ملاحظه‌ای در کیفیت زندگی‌تان ایجاد کند می‌توانید بر زندگی دیگران اثر بگذارید .

می‌توانید ابتدا به انتظاری که از شغل‌تان دارید توجه کنید ، می‌توانید در شغل فعلی‌تان تحولی به وجود آورید یا شاید بتوانید مهارت‌هایی کسب کنید که سرانجام شما را به خواسته‌تان برساند . بهتر است کاری را انتخاب کنیم که شخصیت‌ شما را به عنوان یک انسان مشخص کند . کار به تنهایی نمی‌تواند باعث احساس موفقیت شود . ‎

اشخاص از بسیاری جهات با یکدیگر متفاوتند . هر یک از افراد دارای صفات و ویژگی‌هایی هستند که در مجموع هستی آن ها را تشکیل می‌دهد . هرچند بعضی اشخاص شباهت‌هایی با هم دارند ولی هیچ‌گاه دو نفر به طور کامل شبیه هم نیستند . به عبارت دیگر اشخاص، منحصر به فرد هستند . شخصیت ، مجموعه‌ای از ویژگی‌های روانی - اجتماعی است که در فرد به صورت پایدار وجود دارد و بر رفتار و تفکر وی اثرگذار است . هر شغل دارای ویژگی‌هایی منحصر به فرد است ، یک شغل نیازمند کار فکری است یک شغل دیگر نیازمند کار جسمی است ، یک شغل محیط شلوغ دارد یک شغل محیط خلوت دارد ، یک کار به ‌تنهایی انجام می‌شود یک کار با گروه انجام می شود . در مقابل ، افراد هم دارای ویژگی‌های شخصیتی هستند ، دوست دارند به‌تنهایی یا در گروه کار کنند ، برخی به فعالیت‌های ذهنی و برخی به فعالیت‌های جسمی علاقه دارند ، برخی مسئولیت‌پذیر و برخی مسئولیت‌ناپذیر هستند. بعضی مشاغل برای افراد سربه‌زیر و ساکت مناسب است در حالی که تعدادی از مشاغل برای افراد برونگرا و سازگار مناسب به نظر می‌رسد .

شرکت‌های ژاپنی شخصیت افراد را مقدم برتخصص و مهارت آن ها می‌دانند . به اعتقاد بسیاری از کارشناسان وجود تناسب بین شخصیت و ویژگی‌های شغلی باعث ایجاد رضایت بیشتر فرد ، ایجاد انگیزه‌های درونزا در فرد ، افزایش کارایی ، خلاقیت و مسئولیت‌پذیری خواهد شد و در صورت عدم وجود این تناسب نمی‌توان آن را با انگیزه‌های بیرونی مانند پول، پاداش و ... جبران کرد .

براساس نظریه شخصیتی انتخاب شغل ، انسان با توجه به ویژگی‌های شخصیتی خود ، شغلی را برمی‌گزیند که برآورنده نیازهایش باشد . افرادی که مشاغل یکسانی را انتخاب می‌کنند تا حدود زیادی ویژگی‌های شخصیتی مشابهی دارند .

به نظر جان ال هالند شخصیت افراد ۶ نوع است : ۱ – کاوشگر ۲ – هنرگرا ۳- اجتماعی ۴ - واقع‌گرا ۵- سنت‌گرا ۶- سوداگر

استعداد نیز ، عامل مهمی در موفقیت یا عدم موفقیت افراد در مشاغل و رشته‌های انتخابی‌شان است . افراد دوست ندارند به کارها و اموری بپردازند که علاقه و گرایشی به آنها ندارند . در واقع هدف عمده انتخاب شغل دستیابی به درآمد حاصل از آن است . بالا بودن بازده و کارآیی اقتصادی برخی مشاغل توجه افراد را به خود جلب می‌کند و موجب گرایش افراد به آن زمینه‌ها می‌گردد . تقریبا تمام افراد تمایل دارند شغلی داشته باشند که از جایگاه اجتماعی خوبی برخوردار باشند .

رضایت شغلی یکی از عوامل بسیار مهم در موفقیت شغلی است. رضایت شغلی عاملی است که باعث افزایش کارایی و نیز احساس رضایت فردی می‌شود که براثر عوامل متعددی حاصل می‌شود ، رضایت شغلی نوعی احساس مثبت فرد به شغلش است که زاییده عواملی چون محیط کار ، روابط حاکم بر محیط کار ، عوامل فرهنگی و از همه مهم‌تر ماهیت و چگونگی خود شغل است.

شغل قسمتی از وجود ، هستی ، زندگی ، آینده و روند تکاملی شخص در مسیر تعالی و شکوفایی فرد محسوب می گردد . شغل مانند زندگی مسیری جهت رشد ، پویایی ، تحول و تکامل را پیش رو دارد. بنابراین آنچه از اشتغال به دست می آید ، دستمزد نیست ، بلکه رشد و تکامل یکی از اساسی ترین وعمده ترین ابعاد انسان است که بااشتغال حاصل می شود .

برای انتخاب مناسب شغل لازم است از هم اکنون با تدبر و اندیشه ای مضاعف از سه طیف عمده ، خودشناسی ، حرفه شناسی ، محیط شناسی بگذرید . اگر بدون توجه به سطح هوش ، علاقه ، استعداد و یا بدون توجه به مهارت های لازم یک حرفه و حتی عدم اطلاع از نیاز جامعه هر شغلی را انتخاب کنید منجر به شکست ، تغییر شغل ، فرسودگی شغل و احیاناً بیکاری خواهد شد. برای پیشگیری از این وضع بجاست که به طور منطقی خود را تحلیل کنید ، ویژگیهای خود را غربال بزنید و ببینید که با توجه به همه شرایط در چه مشاغلی بهتر توفیق میابید.

توجه به نکات ذیل هنگام انتخاب شغل مفید است :

هر مقدار پولی می تواند تبدیل به یک کسب و کار موفق شود ، فقط باید مواظب بود ، انتظارتان به اندازه همان سرمایه باشد .

اگر احتمالا کالایی به سختی و با قیمت بالاتر بین مغازه ها توزیع می شود . ابتدا تعداد محدودی از آن را از مرکز استان خود تهیه کنید و بین مغازه ها توزیع کنید. اگر بازار خوبی بود و توانستید فروش را انجام دهید ، تعداد بیشتری را دوباره خریداری و توزیع کنید . این کار را ادامه دهید تا هم به سودآوری خوبی برسد هم اعتبار خوبی کسب کنید . حال که اعتبار دارید جذب سرمایه برای شما آسان تر است. سرمایه ای از دوستان یا آشنایان جذب کنید و او را شریک کنید. حالا در کنار جنس اصلی ، کالای خودتان را توزیع کنید و کم کم کالای خودتان را جایگزین جنس اصلی ، کالای خودتان را توزیع کنید و کم کم کالای خودتان را جایگزین کالای اصلی کنید .

می توانید در کسب و کار دیگران شریک و یا با اعتمادسازی از میان اقوام و دوستانم و سایر افراد سرمایه گذار جذب کنید .

فروش هدایای توریستی در شهرهای تاریخی نمادی از آن شهر ، خواربار فروشی محلی کنار مجتمع های مسکونی ، خشکشویی ، تعمیرگاه یا تعویض روغن یا تنظیم باد خودرو ، راه اندازی فروشگاه اینترنتی کارت شارژ ، نمونه از راه اندازی یک کسب و کار کوچک و کم هزینه است .

گرفتن نمایندگی یک شرکت معتبر و پر فروش به صورت محلی یا شهری مانند نان آوران ، سامسونگ یا ال جی ، قطعات خودرو ، ایساکو یا سایپا ، لوازم خانگی ، ایزوگام ، شیشه و بلور در کسب و کار ریسک و خطر کمتری دارد .

نوسانات بازار ارز و ارزش ریال , صادرات و واردات و ارتباط با بازار خارجی را دچار مشکل کرده است .

شغل های مرتبط با لوازم آرایشی و بهداشتی با کیفیت خوب معمولا ً در محله های متوسط به بالا مورد استقبال قرار می گیرد البته اگر مغازه جایی خوب و با تردد زیاد مشتری باشد .

برای راه اندازی تمامی شغل ها باید مغازه مشابه دیگر نزدیک مغازه شما نباشد .

مبل های بادی و تخت خواب بادی و ماشین های بچه گانه کار لوکسی است و باید همراه کالا های دیگر فروخته شود و احتیاج به سرمایه بیشتر دارد .

کلوپ بزرگ بازیهای ویدیوئی نیز در سطح کشور کم و بازار خوبی می تواند داشته باشد .

راه اندازی دفتر خدماتی صرفا ً برای جشن تولد بچه ها ، البته می توان در جشن تولد برنامه های عروسکی , بازیهای مختلف و خوردنی هایی که بچه ها دوست دارند و… را ارائه داد .

تاسیس یک کارگاه قند خرد کنی نیز از کسب و کار های کوچک ور بازده است .

این نکته را باید در نظر داشت که برای راه اندازی یک کسب و کار شما تنها نیاز به داشتن سرمایه ندارید بلکه اعتبار اخلاقی ، اعتبار خانوادگی مخصوصا ً در شهر های کوچک ، شناخت بازار محل خود ، شناخت مراکز تجمع جوانان و یا خانواده ها ، شناخت تفریگاه های دائمی وفصلی ، شناخت اجناس و نوع خدمات ، گوش دادن به اخبار مراکز استان ، عدم توجه به وعده های غیر محقق دولتی و حسابداری دارید .

شغلهای فصلی همیشه درآمد زا هستند اما زمان رکود درآمد را هم دارند که باید به آن بسیار توجه نمود .

وارد کردن لباس کودک از تایلند و عروسک ، بدلیجات از چین و توزیع و فروش از طریق اینترنت نوعی از کسب و کار است .

هنگام راه اندازی یک شغل همه جوانب را بسنجید و برای شروع آن فورا ً در ابتدا دنبال گرفتن جواز از اتحادیه و شهرداری نروید و هزینه ای ندهید بلکه مدتی کار کنید تا اگر موفق نشدید آن را رها کنید زیرا در صورت تشکیل پرونده در شهرداری و دارایی ، عوارض و مالیات کسب و کار محاسبه می گردد .

برای شروع لازم نیست همه جنس های یک سوپر مارکت را بیاورید ، می توانید اجناسی که فروش بالاتری در محل یا مدارس محل دارند بیاورید مانند کیک ، نوشیدنی و …

شغل هایی مانند پرورش قارچ نیاز به نیروی کار و سرمایه گذاری دارد و باید اطلاعات دقیقی از وضعیت بازار داشته باشید و یک نفره نمی توان آن را راه اندازی کرد بهترین راه این است که با یک کارخانه تولید قارچ وارد کار شده و همکاری کنید . تولید کنید و به صورت مستقیم به کارخانه بفرستید و با بازار هم کاری نداشته باشید .

از نظر برخی افراد بهترین شغل در ایران که نیاز به سرمایه زیاد ندارد و ریسک پایینی دارد دلالی است که خیلی زیاد به آنها جواب داده است .

راه های زیادی برای تبلیغ وجود دارد ، یک راه تبلیغ برای شغل تبلیغ در روزنامه است که کمتر از یک ماه پیاپی زیاد تاثیر چندانی نخواهد داشت وتبلیغ در سایت های اینترنت معروف نیز خوب است .

فروش عروسک ، وسایل تزیینی ، ساندویچ ، تن ماهی و وسایل نورانی در چادر و بازار های کنار جاده های شلوغ جاذبه خاصی داشته و بازده خوبی دارد .

باید توجه داشت که راکد گذاشتن سرمایه نیز کار درستی نیست .

کسب و کار های خدماتی مانند پیک موتوری ، تاکسی تلفنی ، در زمینه چاپ و تبلیغات با داشتن یک دستگاه چاپ فلکس و بنر هیشه مشتری داشته است .

در تجارت کنونی جهان ، بحثی تحت عنوان فقر همسایه با فروش کالاهای ارزان مطرح وجود دارد این موضوع در ابتدا با کشور ژاپن شروع شد که کالاهای ارزان و با دوام تولید می کرد ولی با جنگ جهانی دوم این مساله بعنوان یک شکست تجاری شناخته شد . اخیرا چین و برخی از کشورهای های دیگر ، راهبردی مشابه را در پیش گرفتند و آن ارائه کالاهای ارزان و بی کیفیت هست با این تفاوت که پتانسیل های چین با ژاپن بسیار متفاوت و قابل مقایسه نیست . در این راهبرد چین مدتی به ارائه کالا با قیمت ارزان و بی کیفیت (در گریدهای متفاوت) می پردازد با این کار در ابتدا ذائقه درخواست کالای باداوم و با عمر بالا را در مشتری از بین می برد ، در مرحله دوم با قیمت پایین کالا ها ، کلیه تولیدکنندگان داخلی را به فروشنده های مستقیم خودش تبدیل می کند پس از اینکه شما به یک تاجر صرف و مصرف کننده درجه ده تبدیل می شوید حالا همان کالای درجه ده خودش را به قیمت بالا به شما می فروشد و چون صنعتی برای مبارزه نیست شما مجبور به قبول شرایط چین خواهی شد ، یعنی پختن قورباغه به آب سرد

یکی از اصول موفقیت این است که همیشه اولین نفر در برپایی شغل در محل و منتخب باشید و مطمئنا ً با سرمایه اندک نمی توان بهترین و سود آورترین کارها و شغل ها را داشت .

یادداشت

اگر قورباغه را مستقیما ً در آب گرم و چوش بیندازید تحمل نمی کند و فورا ً بیرون می پرد اما اگر در ظرفی محتوی آب سرد قورباغه ای را بیندازید و سپس به مرور آب را گرم کنید متوجه آن نشده و سرانجام با گرما و جوش آمدن آب می میرد .

بهروز سروش نیا

منابع

مهارت‌های زندگی و شغل - ترجمه یکتا فراهانی , سایت مشاوره ی وزارت نفت

www.msnbc.com

گردآورنده : بهروز سروش نیا ۲۸/۱۰/۹۰