و بدانیم پیش از مرجان، خلأیی بود در اندیشه دریاها...

و بدانیم پیش از مرجان، خلایی بود در اندیشه دریاها... بیش از چهار دهه از سروده شدن این شعر مانا توسط اندیشمند طبیعت‌مدار ایرانی، سهراب سپهری می‌گذرد و در طول تمامی این سال‌ها، …

و بدانیم پیش از مرجان، خلایی بود در اندیشه دریاها... بیش از چهار دهه از سروده شدن این شعر مانا توسط اندیشمند طبیعت‌مدار ایرانی، سهراب سپهری می‌گذرد و در طول تمامی این سال‌ها، هر چه که بشر بر غلظت دانش خود افزود، بیشتر دریافت که تا چه اندازه سپهری راست می‌گوید. تا جایی که امروز بی‌تعارف باید اعلام کرد: محیط‌های مرجانی برای آبزیان دریا، همان قدر ارزش دارند که جنگل‌ها برای ما و دیگر زیستمندان عالم خاکی.

موضوع وقتی حادتر می‌شود که دریابیم: درخت با همه‌ی شکنندگی‌اش، به مراتب از توان بالاتری و انعطاف بیشتری برای مواجهه با شرایط نامطلوب محیط برخوردار است؛ در صورتی که مرجان‌ها در شمار آسیب‌پذیرترین و شکننده‌ترین پاره‌های زیست‌سپهر طبقه‌بندی می‌شوند؛ پاره‌هایی که به رغم شکنندگی و کندی فرآیند بازتولیدشان، در زمره‌ی مهم‌ترین زیستگاه‌های جهان به شمار می‌آیند.

در بیان اهمیت محیط‌های مرجانی، کافی است بدانیم: به رغم آن که تنها کف یک هزارم دریاها را مرجان پوشانده، اما بیش از ۷۵ درصد زیستمندان آبزی، وابسته به همین محیط‌ها هستند. چراکه این محیط‌های ناب، هم وظیفه‌ی لانه‌گزینی اغلب آبزیان دریایی را برعهده دارند و هم مهمترین منبع تغذیه‌ی آنها به شمار می‌روند.

به دیگر سخن، مرگ مرجان‌ها، یعنی مرگ تمامی موجودات آبزی جهان! چراکه آن ۲۵ درصد باقیمانده نیز که به طور مستقیم به محیط‌های مرجانی وابسته نیستند، پس از مرگ آن ۷۵ درصد و تلاشی زنجیره‌ی غذایی دریایی، خواه ناخواه نابود خواهند شد.

و حال تصور کنید دنیای بدون ماهی، چگونه دنیایی خواهد بود؟

آیا ناقوس‌های پرطنین آن خلایی که هوشمندانه سهراب عزیز هشدارش را داده بود، حس می‌کنید و می‌شنوید؟ آیا می‌دانید هم‌اکنون وسعت مناطق مرده‌ی دریایی در جهان (مناطق فاقد اکسیژن)، بیش از دو برابر دهه‌ی ۱۹۸۰ میلادی است؟ و آیا می‌دانید، فراخی این مناطق مرگ‌آفرین و خطرناک دریایی، امروز از بزرگی مساحت کشور نیوزلند هم فزونی گرفته است؟

از همین روست که وقتی می‌شنویم: تنها محیط‌های مرجانی در ایالات متحده‌ی آمریکا سالی ۳۷۵ میلیارد دلار سوددهی دارند، نباید حیرت کنیم.

یادمان باشد: مرجان‌ها در هر ۱۰۰ سال، تنها بین یک تا ۵ سانتی‌متر رشد می‌کنند. یعنی: برای جبران هر سانتی‌متر از قطعات مرجانی، باید ۱۰۰ سال منتظر ماند و این مساله‌ای است که کمتر مورد دقت قرار گرفته است. به دیگر سخن، ارزش مرجان‌ها را می‌توان، همپای ارزش خاک در خشکی‌ها دانست، چرا که هر دو، بستر حیات و تولید به شمار می‌روند.

و ما چه می‌کنیم؟! چقدر برای پاسداری از مرجان‌های زیبای خود در خلیج فارس هزینه می‌کنیم؟ اصلاً هزینه کردن برای پاسداری، پیشکش؛ بیاییم کاری کنیم که سالانه ۱۰ درصد از پساب آلوده و مواد نفتی که بی‌مهابای فرداها در این دریای نیلگون و مقدس ریخته می‌شود، بکاهیم. آیا این آرمان بزرگ و رؤیایی‌ای به شمار می‌رود؟!

باور کنید، زنده نگه داشتن نام مقدس خلیج فارس، تنها در جنگ‌های رسانه‌ای و لابی‌های سیاسی و بیانیه‌های فردی و گروهی و پتیشن‌های اینترنتی خلاصه نمی‌شود؛ کمک به نجات مرجان‌ها، شناسه‌ای ماندگار و ارزشمند است که نشان می‌دهد: کدامیک از ملت‌های ساکن در حاشیه‌ی این نیلگون جاویدان پارسی، بیشتر به ماندگاری و حفظ توان زیست‌پالایی خلیج فارس متعهد و علاقه‌مند هستند.